«Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας», έγραψε ο Σεφέρης και βρήκαμε όλοι τον μπελά μας. Τουλάχιστον όσοι ασχολούνται με τα της Ποιήσεως που αν είχε στόμα θα μίλαγε ή μάλλον θα τσίριζε για να βάλει πολλά πράγματα στη θέση τους.
Πρώτα πρώτα, λόγω καταστάσεων, θα ξεκίναγε από τους “λογοκλόπους”. Ξέρει πολλούς απ’ αυτούς και τους γνωρίζει από παλιά. Όχι από τ’ αρχαία χρόνια, όχι. Αυτοί είναι παιδιά των νεώτερων χρόνων. Σχεδόν σύγχρονοι. Γνωστοί και σε εμάς ως μεγάλοι ποιητές που όμως όταν έβλεπαν μια στροφή ή ένα ποίημα κάποιου ελάσσονος ποιητή το περιλάβαιναν και το μετέτρεπαν σε αριστούργημα, αλλά…σε άλλη γλώσσα! Δεν μπορώ να πω! Ατόφιο δεν το έπαιρναν. Το παράφραζαν. Το έφερναν στα μέτρα τους και ένα μεγάλο ποίημα γινόταν αντικείμενο θαυμασμού.
Σ’ ένα πρόσφατο άρθρο του ο Γιώργος Βαρθαλίτης μας δίνει μερικά παραδείγματα τέτοιας δουλειάς:
«γράφει ο Σεφέρης: ‘Είναι άσκηση πολύ διδακτική να διατρέξει κανείς τις κριτικές εκδόσεις του Baudelaire. Υπάρχουν φράσεις, στροφές ολόκληρες ξένων ποιητών, τις οποίες μεταφορτώνει στους στίχους του. Του Longfellow παραδείγματος χάριν. Ο Longfellow έχει λησμονηθεί σήμερα, όπως ο Cyrano de Bergerac, από τον οποίο ο Μολιέρος έχει δανειστεί ολόκληρη σκηνή. Και όμως ο Μπωντλαίρ εξακολουθεί να ακτινοβολεί, και ο Μολιέρος να είναι νέος όπως την πρώτη μέρα’ ( βλέπε Πνευματική επικοινωνία Γαλλίας-Ελλάδας). Θέλετε τώρα και κάποιο παράδειγμα; Ιδού ένα που μνημονεύει ο Σεφέρης στις Μέρες του 33: “ Ξέρεις γιατί έχω αδυναμία στη Στέρνα; Γιατί άμα την τελείωσα, δεν μπορούσα να την υποφέρω.
Μεγάλη η τέχνη, τα χρόνια περνάνε
κι αν οι καρδιές μας γενναίες ακόμα
σα σκεπασμένα τύμπανα χτυπάνε
νεκρώσιμα εμβατήρια προς το χώμα.
Αυτό, που λες, είναι του Longfellow, έτσι:
Art is long and time is fleeting
and our hearts though stead and brave
still like mufled drums are beating
funeral marches to the grave.
Και ο Μπωντλαίρ (ο πιο βασανισμένος συγγραφέας στην Ελλάδα) λέει σ’ ένα του ποίημα:
Notre coeur comme un tambour voilé
va battant des marches funèbres.
L’ art est long et le temps est courts.»
Γράφει μάλιστα ο Βαρθαλίτης και τα εξής για τον Παλαμά: «“Ο ποιητής πολύ περισσότερο ξαναβρίσκει παρά που εφευρίσκει. Το πρώτο υλικό για το πλάσμα του από κάπου αλλού θα το δεχτή. Οι απρόσεχτοι το λένε επίδραση, οι ανόητοι κλεψιά [η πλαγιογράφηση του Γ.Β.], οι συνετοί εύρεση. Η Τέχνη τρέφεται με δανείσματα, καθώς αυτή εννοεί το δανεικό. Ένας μου στίχος από την Ασάλευτη Ζωή επίμονα μου ζητεί να τον ξαναρρίξω εδώ στο χαρτί. Ο στίχος είναι:
Ο ποιητής είναι ο μεγάλος πατριώτης.
Γιατί μου το ζητεί; Για να τον παρωδήσω, μου λέει, αν ήθελα όχι να συγκινώ αλλά να σκανδαλίζω. Και υπακούω:
Ο ποιητής είναι ο μεγάλος λογοκλόπος.”»
ΒΕΒΑΙΑ, άλλο τα “δανείσματα” κι άλλο οι “κλεψιές”! Κι ας λέει ο δεύτερος εθνικός μας ποιητής πως μόνο οι “ανόητοι” μιλούν για “κλεψιά”!
Αυτές τις μέρες έχει στοχοποιηθεί άγρια ένας ποιητής. Καταγγέλλεται για καθ’ έξιν λογοκλοπές και παραποιήσεις, λοιδωρείται με πάθος και κανιβαλίζεται με μεγάλη όρεξη από άλλους «ομότεχνους».
Το θέμα παρουσιάζεται ως ηθικό, κι ας μοιάζουν τελείως αήθεις αυτού του είδους οι επιθέσεις.
Και έχει πάρει μεγάλη έκταση, ενώ απλώς πρόκειται για φαινόμενο ενδοοικογενειακής βίας – ποιον άραγε ενδιαφέρει εκτός του σιναφιού; Εδώ ο κόσμος χάνεται…
Πάντως, η Ποίηση δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της, και αν αυτό δεν αναλάβουν να το κάνουν οι θεσμοί, τότε, φαίνεται πως αναλαμβάνει να το κάνει το εξοργισμένο πλήθος, ένα πλήθος ποιητών, που αρχίζει το λιντσάρισμα. Λιθοβολεί τον «ένοχο» ποιητή , αλλά και την Ποίηση.
Συγχαρητήρια αγαπητή Λένη Ζάχαρη για το άρθρο αυτό σε σένα και στο ” Περί Ου”. Να μπουν τα πράγματα στη θέση τους. Χρειαζόταν κι αυτή η διάσταση.
Ευχαριστώ πολύ Καίτη Παυλή. Το άρθρο γράφτηκε και με αυθόρμητη αντίδραση, αλλά και με σκέψη. Οι υπερβολές μόνο στην Ποίηση κάνουν κακό. Δεν αλλάζουν κάτι όπως βλέπουμε. Και δεν ενδιαφέρει τον κόσμο αυτή η ανθρωποφαγία.
Κώστας Κουτσουρέλης Μνημειώδης σύγχυση… Το ωραίο είναι ότι μνημονεύεται εδώ ένα κείμενο, του Βαρθαλίτη, που έλεγε τα ακριβώς αντίθετα το 2014. Γιατί αυτός έφερε στο φως τις περισσότερες λογοκλοπές του Βλαβιανού! Όσο για αυτά που λέει τώρα, είναι απλούστατα ανοησίες. Σε σχέση με τους στίχους που η αγραμματοσύνη του αποδίδει… στον Σεφέρη, αντιγράφω τις παρατηρήσεις του δεινού σεφεριστή Α. Κ. Χριστοδούλου:
«Οἱ τέσσερεις ἀγγλικοὶ στίχοι ποὺ παρέθεσε ὁ Σεφέρης στὸ ἡμερολόγιό του (Β) καὶ ρητὰ ἀναφέρει πὼς ἀνήκουν στὸν Λονγκφέλλοου, χωρὶς νὰ ἀναφέρει ἂν ἡ προηγούμενη ἑλληνικὴ μετάφρασή τους εἶναι δική του (ποὺ σίγουρα δὲν ἦταν τοῦ Σεφέρη, ἀλλὰ τρίτου προσώπου ποὺ ὡς φαίνεται τὴν ὑπέδειξε σὲ αὐτὸν ὁ ἢ ἡ ἐπιστολικὴ συνομιλήτριά του, ὡς ἀπόηχο προφανῶς κάποιας εἰκόνας ἀπὸ τὴ Στέρνα), ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΠΟΤΕ ἀπὸ τὸ Σεφέρη στὴ Στέρνα του.
Ἀντίθετα ὁ Σεφέρης ΣΤΗΛΙΤΕΥΕΙ αὐτοὺς τοὺς ἑλληνικοὺς στίχους ὡς κραυγαλέα λογοκλοπὴ (“μίμηση” τὴν ἀποκαλεῖ κομψά) ἀπὸ κάποιον ποὺ δὲν κατονομάζεται.
Συμπερασματικά: Ὁ Σεφέρης κατακεραυνώνει τὴν λογοκλοπή, τὴ μίμηση, τὴν “κάλπικη μονέδα” ὅπως τὴν χαρακτηρίζει, καὶ τὴν διαστέλλει ἀπὸ τὴν “ἐπίδραση”. Ὁ ποιητὴς ποὺ δέχεται τὴν γοητεία μιᾶς ξένης ποιητικῆς εἰκόνας, ποτὲ δὲν ἀντιγράφει κατὰ λέξη τὸ δάνειο, ποτὲ δὲν κάνει πατιτούρα…»
Να δούμε τι άλλο θα σκαρφιστούν οι συνήγοροι των λογοκλόπων. Μήπως κατηγορήσουν και τον Όμηρο για κλέφτη, για να βγάλουν εκείνον λάδι;
1
Μου αρέσει!
· Απάντηση · 1 ώρα · Τροποποιήθηκε