Για την Ιαπωνία άλλη μια φορά
Το Τόκιο έτος μηδέν μαζί με το Έκανα λάθος για την Ιαπωνία-το ταξίδι ενός πατέρα με τον γιο του, το οποίο υπογράφει ο διακεκριμένος, πολυβραβευμένος Αυστραλός μυθιστοριογράφος Πίτερ Κάρεϊ και το οποίο κυκλοφορεί ήδη από το 2006 στα ελληνικά από τις εκδόσεις των «Ελληνικών Γραμμάτων», αλλά και το παλαιότερο αφήγημα του Ριού Μουρακάμι, με τίτλο Η Κυόκο στη Νέα Υόρκη (ιδέτε τη δημιουργική μετάφραση του Φώντα Κονδύλη στις εκδόσεις «Πατάκη», 2000), σε συνδυασμό με το εξαιρετικό Νορβηγικό δάσος του Χαρούκι Μουρακάμι («Ωκεανίδα», 2007) συνιστά έναν διαφωτιστικό οδηγό πλεύσης – μύησης στην ενδοχώρα των αντιπροσωπευτικότερων ιαπωνικών συμπλεγμάτων. Η αφήγηση εδώ δεν μοιάζει βέβαια, για παράδειγμα, με ό, τι παράγει το επιβλητικό ύφος του πολύτροπου Τζουνίτσιρο Τανιζάκι (1886 – 1965), όπου το παν διαχέεται μέσα στο άκρως διαβρωτικό κιάρο σκούρο των ευφυών αποδόσεων, ούτε ανακαλεί τις συνειδητά αμφίσημες εμπεδώσεις του μεγάλου μάστορα, του νομπελίστα Γιασουνάρι Καουαμπάτα (1899 – 1971), όπου οι ανεκπλήρωτες επιθυμίες καταδυναστεύουν μαθηματικά την ύπαρξη σε μεγάλο βαθμό. Ο Βρετανός Ντέιβιντ Πις(1967), ριζωμένος για τα καλά στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, όπου ζει κι εργάζεται συστηματικά από το 1991, μας προσκαλεί να περιδιαβάσουμε την ιαπωνική πρωτεύουσα το τρομερό έτος 1946. Εκεί μας περιμένει ο ντετέκτιβ Μινάμι, ο οποίος επείγεται να εξιχνιάσει τα αίτια και τα αιτιατά της δράσης ενός μανιακού δολοφόνου που βιάζει και στραγγαλίζει κατά συρροή γκέισες. Θεατρογενής γραφή, άμεση και πραγματιστική, ανιχνεύει ατομικές ενοχές και κοινωνικές φοβίες, χωρίς να παραλείπει να φροντίζει την αρμονική διεκπεραίωση των αφηγηματικών κλιμακώσεων. Η σκιά του μεγάλου αυτόχειρα, τρεις φορές υποψήφιου για το βραβείο Νόμπελ, Κιματάκε Χιροάκα, γνωστότερου βέβαια ως Γιούκιο Μισίμα (1925 – 1970), πέφτει βαριά πάνω στη μυθιστορηματική σκηνή: η βίαιη συνθηκολόγηση που υπαγόρευσε η πυρηνική κατακόμβη συνιστά από την πρώτη έως την τελική αράδα το μέγα όνειδος και ό, τι αυτό ενδέχεται να συνεπάγεται. Ο μηχανισμός αυτοκάθαρσης, η υπέρβαση του κακού, η επιστροφή στο κλέος των παλαιοτέρων εποχών απαιτούν την ανάληψη δράσης. Ο ιαπωνικός αταβισμός βρίσκει στο πρόσωπο του καθημαγμένου Μινάμι έναν διαμεσολαβητή «αγαθού». Η παραδειγματική τιμωρία του στυγερού εγκληματία συνοψίζει την επιβεβαίωση της εθνικής ικμάδας. Βεβαίως ο Μινάμι θα προβληματιστεί και δικαίως για τον σολοικισμό της ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως και το τι κατά βάθος σημαίνει αυτό σε πανανθρώπινη κλίμακα. Εδώ έγκειται η επιτυχία του πρωτογενούς συγγραφικού σχεδίου: μια τυπική ιστορία διερεύνησης της εγκληματικής συμπεριφοράς ανάγεται στο πεδίο των διεθνών συρράξεων, των μαζικών καταστροφών και της αλληλοϋπονόμευσης των κρατών. Ο θάνατος δεν συνιστά ακριβώς μοίρα αλλά ανοιχτό σχολείο της Πτώσης σε κάθε επίπεδο. Ο ασθματικός λόγος του Ντέιβιντ Πις αποτυπώνει αυτό ακριβώς το έλλειμμα αντιστάσεων στην ολική φθορά. Η μετάφραση κρίνεται εναργής.
