«Να λυπάσαι όσους δεν ονειρεύονται…»

Νίκος  Καββαδίας

Αυτό είναι το μόττο και της διαδικτυακώς μεταδιδόμενης βιντεοσκόπησης και της ζωντανής παράστασης (για όσους και όσες είχαν την πολυτέλεια να την απολαύσουν εκείνο το μακρινό 2016/2017 που μοιάζει σαν να απέχει έτη φωτός από εμάς).

Η ποίηση εν τοις πράγμασιν, εμπράγματη μουσική, διονυσιακή πανδαισία, επιθεωρησιακό μιούζικαλ, στα χνάρια και στις ατραπούς που άνοιξαν οι παλαιές ασπρόμαυρες ταινίες για την πειραιώτικη Τρούμπα και για “τα σπίτια της χαράς”, όπου εύρισκαν οι ναυτικοί, οι καταπιεσμένοι σύζυγοι και πάσης φύσεως στερημένοι πληρωμένο ασφαλές (;) διέξοδο. Βέβαια τα “παράσημα”, τα “σκουλαμέντα”, η λερναία ύδρα της σύφιλης, και άλλα μυθικά αφροδισιακά τέρατα καραδοκούσαν για να δηλητηριάσουν αυτήν την κατά τα άλλα ιερή απασχόληση της Πανδήμου Αφροδίτης, που εκτονώνει την καταπιεσμένη οργή και την συσσωρευμένη συλλογική βία σε μικρές σύντομες εκρήξεις του ορμονικού, αλλά και του θυμικού βεβαίως.

Μικροαστοί και μεσοαστοί και κάθε μη “ανδρείος της ηδονής” βίωναν και βιώνουν εκ του ασφαλούς την διαμεσολαβημένη εμπειρία του “υπόκοσμου”, στήνουν είδωλα και τα λατρεύουν, τα κατεδαφίζουν και τα χαλούνε, τα πατάνε και τα διαπομπεύουνε… μόνο και μόνο γιατί οι πόρνες και τα μπορντέλα, οι πρόθυμοι για επιπόλαιες ηδονές και η πρόστυχη αναζήτηση της ικανοποίησης του ιερού ερωτικού δημιουργικού ενστίκτου αποτελούν το τέλειο μυθοπλαστικό σκηνικό για να κινήσουμε τα πιόνια της ψυχής μας χωρίς να ρισκάρουμε να παρασυρθούμε από τον έλεον και τον φόβον της αρχαίας τραγωδίας. Από την “Μαντάμα Μπάτερφλάϊ” μέχρι τα “Κόκκινα Φανάρια” δεν είναι μακρύς ο δρόμος.

Ο Νίκος Καββαδίας, ως ποιητής των παραλυμένων (από τον σαπφικό “λυσιμελή έρωτα”, βεβαίως) είναι το ιδανικό καταφύγιο για όλους της γης τους συμβιβασμένους που τρέμουν μην τύχει και υπερβούν τα πλαίσια του κλουβιού-κελιού τους και βιώσουν μια νύχτα έστω οργιαστική στις σκοτεινές πλαγιές του βακχικού Κιθαιρώνα. Η Αγαύη αγρυπνεί σε πλήρη ένωση με το Όλον, ο Πενθέας καιροφυλακτεί και το κτήνος στην Πανανθρώπινη Ψυχή ακονίζει τα νύχια του…

Ο Θάνος Μικρούτσικος, μετά την πρωτογενή και προγενέστερη απόπειρα μελοποιήσεως του Καββαδία από την Μαρίζα Κωχ (1974 – την άκουσα τότε στην Γκαλερί ΏΡΑ του Ασσαντούρ Μπαχαριάν), ο Θάνος Μικρούτσικος επέτυχε να ταυτίσουμε την αναγνωστική μας ανάσα με την μουσική του ρυθμολογία κι έτσι απαξίωσε εν τοις πράγμασιν κάθε άλλη ερμηνευτική απόπειρα (έτσι όπως ο μεγάλος Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε δύο μετέπειτα Νομπελίστες με μοναδικό, ανεπανάληπτο και τελεσίδικο τρόπο).

Ελάσσων ποιητής ο Καββαδίας, ουραγός του Καρυωτάκη, απόλαυσε τη ζωή μέσα από το είναι αλλά και μέσα από το φαίνεσθαι, το πολύχρωμο, ιριδίζον, καρναβαλικό πομφολυγικό “φαίνεσθαι” μιας ζωής γεμάτη φυγές, υπεκφυγές, εκσωματώσεις.

Έναν πλανόδιο μουσικό στη στροφή προς τον εικοστό αιώνα, υποδυόταν ευκρινώς ο Θάνος Μικρούτσικος σε εκείνη την πολυπρόσωπη παράσταση που ξεκίνησε το 2016 από την μεγαλειώδη σκηνή του θεάτρου Badminton για να περιοδεύσει και να χαροποιήσει περίπου 80000 θεατές (σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου).

Ποίηση μέσα στην  μουσική, μουσική μέσα στην ποίηση, ποίηση από ποίηση έχει διαφορά και μουσική από μουσική. Όμως το κέρδος αυτής της επιτυχημένης παραγωγής είναι ότι εθίζει – έστω και για δύο ώρες – τον θεατή να σκεφτεί ποιητικά και να ακροαστεί την γύρω του πραγματικότητα με καινούργιο τρόπο, με την νοσταλγική εκείνη υπέρβαση της συνήθους χαρμολύπης που καταλύει όλα τα οχυρά των αντιστάσεων απέναντι στην αλλοτρίωση.

Ο τότε σκηνοθέτης Θέμης Μουμουλίδης κέρδισε το στοίχημά του.

Στην διαδικτυακή αναπαραγωγική εκδοχή επαναλαμβάνεται η σκηνική μεταμόρφωση μαγικών υλικών σε ποιητικό εκτόπλασμα ευρείας καταναλώσεως. Γραμμική αφήγηση, τίποτα το εκκεντρικό ή δυσνόητο. Ατμοσφαιρικά τα κινηματογραφικά σκηνικά του συχωρεμένου Γιώργου Πάτσα.

Συνάντηση Τεχνών, κωδίκων, δεξιοτήτων.

Άξιοι όλοι οι συντελεστές:

Μουσική: ΘΑΝΟΣ  ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ

Σκηνοθεσία: ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ

Σενάριο: ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ με τη συνεργασία των: ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΠΑΝΤΑΖΗ, ΜΑΡΟΥΣΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΒΙΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Σκηνικό- κοστούμια: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΤΣΑΣ

Χορογραφία: ΣΕΣΙΛ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΥ

Μουσική Επιμέλεια: ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Σχεδιασμός Ήχου: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ

Φωτισμοί: ΣΑΚΗΣ ΜΠΙΡΜΠΙΛΗΣ

Video: NIKOΣ TΣΙΜΟΥΡΗΣ

Βοηθοί  σκηνοθέτες: ΜΑΡΟΥΣΚΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ –  ΣΗΦΗΣ  ΜΑΙΝΑΣ

Βοηθός  σκηνοθέτη: ΒΙΚΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Οργάνωση παραγωγής: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΑΘΑΣ – ΜΑΤΡΩΝΗ ΦΑΓΑ

Βοηθός παραγωγής: ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ

Artwork:  ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΛΕΒΙΖΑΚΗ

Φωτογραφίες παράστασης: ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΚΚΟΒΕ

Επικοινωνία:  ΕΙΡΗΝΗ ΛΑΓΟΥΡΟΥ

Παραγωγή: Ars Aeterna

Τους ρόλους ερμηνεύουν:

ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΪΝΑΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ  ΖΑΛΜΑΣ, ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΑΦΗ,  ΝΙΚΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΗ, ΜΑΡΟΥΣΚΑ  ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΩΣΤΑΣ ΦΑΛΕΛΑΚΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΘΕΣ, ΕΛΕΝΗ ΖΑΡΑΦΙΔΟΥ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΑΜΗΣ, ΙΟΥΛΙΟΣ ΤΖΙΑΤΑΣ,  ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ  ΓΟΥΡΖΟΥΛΙΔΗΣ, ΝΑΤΑΣΣΑ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΒΑΓΓΕΛΗΣ  ΣΑΛΕΥΡΗΣ, ΜΠΙΛΛΙΩ   ΜΑΡΝΕΛΗ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΝΤΑΝΤΑΜΗ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΖΙΩΤΑΣ, ΛΟΥΚΙΑΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ

Τραγουδούν:

ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ – ΡΙΤΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ – ΚΩΣΤΑΣ ΘΩΜΑΙΔΗΣ – ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΗ – ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΘΕΣ

Πολύ σημαντικές αυτές οι αναβιώσεις, είναι κάτι περισσότερο από επαναλήψεις και πολλά περισσότερα από “σουβενίρ” περασμένων θεατρικών στιγμών, τότε που είχαμε ακόμα το δικαίωμα να ασκούμε την ελευθερία της βούλησης δια ζώσης και να απολαμβάνουμε τη διάδραση μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών, πομπών και δεκτών.

Ο Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ και ποιητής

www.konstantinosbouras.gr