Στο ατμοσφαιρικό Θέατρο Πέτρας η θεατρική ομάδα Roswitha παρουσίασε την παράσταση «Γκίλγκαμες- Η αναζήτηση της αιώνιας ζωής» την Τετάρτη 25 Αυγούστου 2021.
Δεν ξέρω αν οι δημιουργοί αυτού του διπρόσωπου θιάσου εμπνεύστηκαν το όνομά του από την κοσμική μοναχή και διακεκριμένη δραματουργό τού δεκάτου αιώνα προ Χριστού Roswitha von Gandersheim, όμως σκέφτομαι πως θα ήταν μια καυστική, καυστικότατη, έως βιτριολική θα έλεγα ιστορική ειρωνεία η αναβίωση αυτού του προχριστιανικού πολυθεϊστικού μυθολογικού έπους, που χάνεται στα βάθη της προϊστορικής Μεσοποταμίας, από μια κατ’ επίφασιν και μόνον Γερμανίδα χριστιανή, που είχε μεν αφιερωθεί στα θεία, την καρδιά της την είχε κλέψει όμως η πανάρχαια παγανιστική, βακχική τέχνη του Διονύσου.
Το λεγόμενο «Έπος του Γκίλγκαμες» ευρέθηκε σε πήλινες δέλτους αποτυπωμένο, μεταγράφηκε, μεταφράστηκε, σχολιάστηκε αλλά ΔΕΝ συμπληρώθηκε από πολλούς ερευνητές, μελετητές και επίδοξους αρχαιοδίφες. Σε πολλά σημεία λείπουν μερικοί στίχοι, όμως δεν μας εμποδίζουν να παρακολουθήσουμε το νόημα και η πλοκή κυλάει σχετικά αβίαστη, όσο κι αν τα λογικά-νοητικά κενά προσκρούουν στις σύγχρονες αντιλήψεις μας περί πολιτικής και θρησκευτικής ορθότητος…
Ο γίγαντας Γκίλγκαμες είναι κάτι σαν τους αποτρόπαιους τερατώδεις ανδροειδείς της Ελληνικής Μυθολογίας, παραπέμπει στον Κύκλωπα Πολύφημο της ομηρικής «Οδύσσειας», θα μπορούσε να κατοικεί στα «Δρακόσπιτα» της κατακαημένης αλλά αγέρωχης μέσα στον Χρόνο ανεμοδαρμένης Εύβοιας, θα εύρισκε όμως αυτός ο ημίθεος άβολη την σπηλιά του Γίγαντα Κύθνου στην νήσο Δήλο.
Γίνεται ο φόβος κι ο τρόμος των πολιτισμένων ζωντανών, αλλά και των στοιχειών και των τεράτων της εποχής του. Οι θνητοί δέονται στους θεούς να τους απαλλάξουν από την δυναστεία του κι εκείνοι, οι πολυμήχανοι, πλάθουν έναν καθ’ όλα θνητό γίγαντα αδελφοποιτό του. Οι δύο άντρες συνδέονται με μια σωματική λατρεία και ο εναπομείνας θρηνεί τον αποθαμένο με τον ίδιο τρόπο που ο Αχιλλέας μοιρολογάει τον Πάτροκλο. Και μέχρι εδώ όλα καλά. Και η μυθική κατάβαση στον Άδη συντελείται προκειμένου ο Γκίλγκαμες να αναστήσει τον Ένκιντου ως άλλος Ορφέας την Ευρυδίκη του. Αλλά κι ετούτη η ιστορία δεν έχει αίσιο τέλος. Το άνθος της αθανασίας ανευρίσκεται, αλλά πριν το κόψει ο ζωντανός για να ταΐσει τον προσφιλή νεκρό και κολλητό φίλο του, ένα παμπόνηρο φίδι (παρόμοιο με εκείνο στον Κήπο της Εδέμ) προλαβαίνει να το δρέψει, να το αρπάξει, να τους το κλέψει και να το χρησιμοποιήσει δια ίδιον όφελος, αφήνοντας πίσω του το φιδοπουκάμισό του ως σουβενίρ της αποτυχίας του καταλυπημένου ήρωος…
Μάλιστα, μάλιστα, μάλιστα…
Κι όλα αυτά άκρως υποβλητικά ανάμεσα στις θημωνιές και στο Πι από φελιζόλ που υποδήλωνε τα τείχη της μυθικής πόλης Ουρούκ, καλή και η ζωντανή μουσική επί σκηνής, καλή και η μείξη ήχου από το …υποπόδιον συνθεσάϊζερ, αλλά ΑΝ, λέγω ΑΝ ΑΚΟΥΓΑΜΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥΣ θα ήσαν όλα τέλεια. ΑΓΑΠΗΤΑ ΜΟΥ ΠΑΙΔΙΑ, τι να την κάνουμε τόση υποβλητικότητα και εκφραστική χορογραφία-κινησιολογία, τι να τα κάνουμε τα τσαλίμια σας, ΑΝ ΔΕΝ ΣΑΣ ΑΚΟΥΜΕ ούτε στα δύο μέτρα γιατί οι ψείρες κάνουν … διακοπές; Χάθηκαν οι παλιές καλές φωνές στο θέατρο; Ψελλίζετε σήμερα sottovoice; Ποιος σας το έμαθε αυτό; Ποιος σας τα δίδαξε ετούτα τα ανόσια έργα; Δεν μελετάτε ΆΜΛΕΤ; Ο Σαίξπηρ ξεκάθαρα το δηλώνει στους πλανόδιους θεατρίνους: «αν είναι να μασήσετε τα λόγια σας, καλύτερα να τα δώσουμε να τα πει ο δημόσιος τελάλης …με την ντουντούκα». Είναι κρίμα με τόση τεχνολογία να νιώθουμε κουφοί και ανήμποροι, δειλοί και τρομαγμένοι θεατές που κανείς, μα κανείς δεν τολμάει να φωνάξει: «ΧΑΣΑΠΗ!!! ΓΡΑΜΜΑΤΑ». Βάλτε τουλάχιστον υπότιτλους, υπέρτιτλους, στείλτε το κείμενο στα κινητά μας. Ούτως ή άλλως τα περισσότερα ήταν ανοικτά, φαναράκια θυέλλης με τις εκτυφλωτικές οθόνες τους.
ΚΙ ΑΝ ΛΗΣΜΟΝΗΣΑΜΕ να υπηρετούμε το ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ, αν δεν έχουμε τα απαραίτητα τεχνικά εφόδια και την ανάλογη παιδεία, ΑΣ ΜΗΝ ΤΟ ΑΝΕΒΑΖΟΥΜΕ. Υπάρχει και το video–artκαι το Θέατρο στο Διαδίκτυο και το πάντα ακαταμάχητο ραδιόφωνο. Μην ταλαιπωρείτε τις μεσούλες μας σε βράχια και καθίσματα παντελώς αν-ορθοπεδικά.
Κατά τα άλλα, ήταν όλα υπέροχα. Και ο πολικός αστήρ και το υπόλειμμα της Μεγάλης Άρκτου ΚΑΙ η ανάγκη μας να παραμυθιαστούμε, να φύγουμε, να ταξιδέψουμε μακριά πολύ από την αφόρητη πυρπολημένη καθημερινότητά μας.
Συγχαρητήρια στα νέα παιδιά που επιμένουν στην ποιότητα. Ακόμα κι αν δεν ξέρουν, θα μάθουν, ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΌΛΩΝ ΜΑΣ.
Πάντα καλοπροαίρετος…
Ο Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας είναι ποιητής, θεατρολόγος, κριτικός και Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ.
Infoαπό το Δελτίο Τύπου:
Για τους πριν τον Κατακλυσμό καιρούς, θρύλους μας έφερε πολλούς.
Σε τόπους μακρινούς ταξίδεψε
Ύστερα, από την κούραση βαρύς και τσακισμένος
Ιστόρησε τον μόχθο του σε πέτρινο μνημείο.
Με δύο ηθοποιούς και ζωντανή πρωτότυπη μουσική, η θεατρική ομάδα Roswitha παρουσιάζει την παράσταση «Γκίλγκαμες- Η αναζήτηση της αιώνιας ζωής». Το πρώτο παραμύθι του κόσμου, το αρχαιότερο γνωστό λογοτεχνικό έργο, το οποίο θεωρείται ένα από τ’ αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Η παράσταση, τη σκηνοθεσία της οποίας υπογράφει η Δανάη Σπηλιώτη, θα παιχτεί στις 25 Αυγούστου στο θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη.
Λίγα λόγια…
… για την παράσταση
Το Έπος του Γκίλγκαμες βρέθηκε σε πήλινες πινακίδες, γραμμένο σε σφηνοειδή γραφή και χρονολογείται στον 21ο αιώνα π.Χ.
Η ιστορία θέλει τον νεαρό βασιλιά Γκίλγκαμες μαζί με τον φίλο του Ενκιντού ν’ αναζητούν τη δόξα και να κατορθώνουν άθλους υπεράνθρωπους. Όταν όμως ο Ενκιντού πεθαίνει, ο Γκιλγκαμές ξεκινάει ένα ταξίδι για τον Κάτω Κόσμο για να βρει το μυστικό της αιώνιας ζωής.
Οι δύο αφηγητές, Νάνσυ Σιδέρη και Σπύρος Χατζηαγγελάκης μαζί με τη ζωντανή μουσική των Φώτη Σιώτα και Δημήτρη Χατζηζήση ξετυλίγουν την αφήγηση του έργου. Αρχαία ερωτήματα και αγωνίες, όπως ο φόβος για τον θάνατο, η αγάπη για τη ζωή, η αναζήτηση της δόξας και της αιωνιότητας, έρχονται και συναντούν εμάς, σήμερα στο 2021 μ.Χ.
Με ιδιαίτερη ευαισθησία, το έπος του 21ου αιώνα π.Χ. αποκαλύπτει πως η ουσία του ανθρώπου παραμένει μέχρι σήμερα η ίδια: υπέροχος και χωμάτινος μαζί. Και πως η επίγνωση ότι το τέλος του είναι αναπόδραστο, μας θυμίζει ότι η ζωή είναι για να αγαπάμε.
‘Όπως σημειώνει η σκηνοθέτης της παράστασης Δανάη Σπηλιώτη: «Η γλώσσα, η έκφραση και η δομή του έργου είναι εντυπωσιακά σύγχρονη, λιτή, γεμάτη εικόνες και ποιητικότητα. Είναι αποκαλυπτικό για τον άνθρωπο ως είδος το γεγονός ότι ένα τόσο παλιό έπος συνεχίζει να είναι σήμερα δραστικό, συνεχίζει να συγκινεί και να συγκλονίζει».
…για την ομάδα Roswitha
Η θεατρική ομάδα Roswitha ιδρύθηκε το 2009 από την Δανάη Σπηλιώτη και τον Θοδωρή Σκυφτούλη. Τον Φεβρουάριο του 2012 παρουσίασε την παράσταση «Μια Εκδοχή», devised παράσταση πάνω στο θέμα της συλλογικής ενοχής, στο Βερολίνο, Maschienenhaus- Kulturbrauerei, στο πλαίσιο της διοργάνωσης “Krisenfest“, με τον γερμανικό τίτλο “Die Schuldigen”. Την ίδια χρονιά (2012) προσκλήθηκε από το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Interweaving Performance Cultures στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (Freie Universität Berlin) με θέμα τις συνθήκες δουλειάς των νέων καλλιτεχνών του θεάτρου στην Ελλάδα τον καιρό της κρίσης.
Το 2015 (Ιανουάριος- Μάρτιος) παρουσίασε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου την παράσταση «Αναφορά- ένας πίθηκος που έγινε άνθρωπος», βασισμένη στο διήγημα του F. Kafka «Αναφορά σε μια Ακαδημία». Το 2016 (Νοέμβριος- Ιανουάριος) στο ίδιο θέατρο, καθώς και στο πλαίσιο του Bob Theatre Fastival παρουσίαση παράσταση βασισμένη σε κείμενα του Ρώσου πρωτοποριακού συγγραφέα Δανιήλ Χαρμς, με τίτλο: «Στο Μυαλό του Δανιήλ Χαρμς». To 2018 ανέβασε την παράσταση «Η Κυρά της Θάλασσας» του Χ. Ίψεν, ενώ το 2019-2020 «Το Τάβλι» του Δ. Κεχαϊδη σε καφενεία του Αγρινίου (σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Αγρινίου) και στα καφενεία της Αθήνας (« Ο Εξαρχειώτης», «Η Μουριά») σε δική της παραγωγή.
Από το 2019 πραγματοποιεί εργαστήρια για παιδιά, εφήβους και ενήλικες στην έδρα της, στην Πετρούπολη. Κύριο όχημά της είναι η ιδέα ότι όλοι είμαστε εν δυνάμει καλλιτέχνες, ότι το μέσον για την έκφραση είναι η αποδοχή της ετερότητας, του ελαττώματος και των αδυναμιών μας.
Ταυτότητα παράστασης
Γκίλγκαμες- Η αναζήτηση της αιώνιας ζωής
Σκηνοθεσία: Δανάη Σπηλιώτη
Παίζουν: Νάνσυ Σιδέρη, Σπύρος Χατζηαγγελάκης
Μετάφραση: Αύρα Ward
Μουσική σύνθεση/ εκτέλεση: Φώτης Σιώτας, Δημήτρης Χατζηζήσης
*Η παράσταση θα έκανε πρεμιέρα 10 Αυγούστου στα Γρεβενά, στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα Ένας Πολιτισμός» του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Ωστόσο, σε συνέχεια της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου με την οποία απαγορεύεται σε ολόκληρη τη χώρα η μετακίνηση, διέλευση ή παραμονή σε δάση, εθνικούς δρυμούς, περιοχές Natura και άλση για την αποφυγή πυρκαγιών, αναβλήθηκε.Για τον επαναπρογραμματισμό της θα υπάρξει ανακοίνωση τις επόμενες ημέρες στην ιστοσελίδαhttps://digitalculture.gov.gr
