Ο Ντοστογιέφσκι είναι μεγάλος γιατί καταδύεται μέσα στο Ανθρώπινο Κτήνος και φωτίζει τα τρίσβαθα του Συλλογικού Ασυνείδητου, εκεί όπου εμφιλοχωρούν οι καβαφικοί Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες. Είναι σαν να κάνεις βουτιά στη σκοτεινή και Μαύρη Υλοενέργεια χωρίς σκάφανδρο και δίχως φιάλες οξυγόνου. Και μετά να αναδύεσαι πάλι στην επιφάνεια τής Πανανθρώπινης Συλλογικής Συνειδητότητας έχοντας φέρει τόσα μαύρα διαμάντια που κανείς δεν μπορεί να τα αποτιμήσει, να το κόψει, να τα αξιοποιήσει.
Τον Ντοστογιέφσκι δεν τον έχουμε καταλάβει ακόμη, όπως δεν έχουμε κατανοήσει τον Παπαδιαμάντη και τον Ευριπίδη των «Βακχών». Γιατί απαντούν στο σεφερικό και πρωταρχικό ερώτημα «Τι είναι θεός τι μη θεός και τι το ανάμεσό τους;» με έναν τρόπο που δεν μας βολεύει, που δεν μπορεί να ταξινομήσει και να αρχειοθετήσει ο παραζαλισμένος ατελής ανθρώπινος εγκέφαλός μας. Το «εν οίδα ότι ουδέν οίδα» δια στόματος Σωκράτη είναι κυριολεξία κι ουχί υπεκφυγή. Κι όταν το λέει αυτό ο σοφότερος των ανθρώπων κατά την εν Δελφοίς Πυθία, τότε τι πρέπει να πούμε οι υπόλοιποι;
Με νιτσεϊκές αναφορές περί Υπερανθρώπου ξεκινάει αυτό το από σκηνής αφήγημα. Κι αμέσως μετά εξασκούμεθα στην ενσυναίσθηση με τον οίκτο που δείχνουμε στο ταλαίπωρο ανήμπορο ζώο που το κακοποιούν μέχρι θανάτου. Μήπως αυτό το ζώο είμαστε εμείς, ολάκερη η Ανθρωπότητα;
Μήπως κάποιοι ιδιοκτήτες, δυνάστες, τύραννοι, ανάλγητοι αυθέντες μας ξεζουμίζουν ακόμα και μετά τον θάνατό μας με τις ενοχές που μας φορτώνουν; Μήπως το προπατορικό αμάρτημα είναι τέχνασμα των εξουσιαστών;
Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα αναδύονται στον θεατή αυτής της παράστασης και μελετητή τής ντοστογιεφσκικής μεγαλοφυίας. Ερωτήματα αναπάντητα φυσικά, όπως ο μαζοχισμός που υποθάλπουν πολλές θρησκείες προκειμένου να έχουν υποχείρια τα ποίμνιά τους.
Ο σαδομαζοχισμός όμως ξεφεύγει ενίοτε από τα θεσμοθετημένα χωροχρονικά όριά του και τότε γίνεται καταστροφική μηχανή ανελέητη κι ανεξέλεγκτη.
Αυτό μας διδάσκει το αφήγημα «Έγκλημα και Τιμωρία» που ΔΕΝ προοριζόταν για το θέατρο αλλά για κατά μόνας ή κατά παρέας αναγνωστικάς απολαύσεις και περιπετείας. Τώρα, το πώς βρέθηκαν πολλοί θίασοι να ανεβάζουν Ντοστογιέφκσι, Παπαδιαμάντη, Βιζυηνό και «Βάκχες» ΔΕΝ είναι απορίας άξιον. Είναι γιατί εκεί υποκρύπτεται μια αλήθεια, η Αλήθεια, εκείνη που δεν τολμούν και δεν δύνανται να δουν οι ανθρώπινοι οφθαλμοί οίτινες περιορίζονται εις την παρατήρησιν των φυσικών φαινομένων. Τίποτα το φυσικόν όμως εις τον άνθρωπον όταν εξαχρειώνεται κι εξομοιούται με το κτήνος το αλλοτροπικό κι αλλοτοπικό, όταν σκοτώνει αν και έχει φάει, είναι χορτάτος απ’ όλα, εκτός από την Αλήθεια, την αληθινή Γνώση, τη Σοφία.
Πικρό, πικρό έργο, σε μια ειδυλλιακή, κατανυκτική, μυστικιστική παράσταση, όπου το βάρος δίνεται στον εκφερόμενο κι υπονοούμενο λόγο, όταν το αρθρωτό σκηνικό παραπέμπει σε κλουβί ζώου, σε στάβλο, όταν τα αισθήματα γίνονται φωνήματα και πονήματα που δεν εξακτινώνονται.
Αριστοτεχνική σκηνοθεσία από μία έμπειρη θεατράνθρωπο, τρεις ενεργοί ηθοποιοί και μια μουσικός αφηγήτρια-σχολιάστρια συμπληρώνουν ετούτο το εν ΕΛΕΡ θαύμα!!! Μην το χάσετε γιατί θα χαθείτε μέσα στην λάσπη τής μετριότητας.
Αξιόλογοι, αξιοσέβαστοι κι αξιοκέραστοι (σε χειροκρότημα) όλοι οι εναργείς συντελεστές:
Τo σκηνικό της παράστασης είναι δημιουργία του ζωγράφου Χρήστου Μποκόρου.
Στη βιόλα η Ελένη Φουρλάνου.
Παίζουν: Νικόλας Μίχας, Κωνσταντίνος Μπλάθρας, Χριστίνα Τασκασαπίδου
Συντελεστές
Διασκευή: Marilyn Campbell και Curt Columbus
Μετάφραση: Στέλιος Βαφέας
Σκηνοθεσία: Όλια Λαζαρίδου
Σκηνογραφία: Χρήστος Μποκόρος
Φωτισμοί: Ζαφείρης Επαμεινώνδας
Βοηθός Σκηνοθέτη & Σκηνοθεσία σκιάς: Δανάη Ρούσσου
Φωτογραφίες παράστασης: Χριστίνα Γεωργιάδου
Όταν υπάρχει τόσο καλό θέατρο μπορούμε να ελπίζουμε σε μια μελλοντική Αναγέννηση.
Μετά Λόγου Γνώσεως,
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ
Info:
https://www.ticketservices.gr/event/egklima–kai–timoria–theatro–eler/?lang=el
Θέατρο ΕΛΕΡ
Φρυνίχου 10, 10558, Αθήνα
Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
Έγκλημα και Τιμωρία
Σκηνοθεσία: Όλια Λαζαρίδου
Από 17 Δεκεμβρίου 2021 έως 23 Ιανουαρίου 2022
για 16 παραστάσεις
«Από τη μία έχουμε μία αναίσθητη, ανάξια και άχρηστη γριά τοκογλύφο που όχι μόνο είναι άχρηστη μα στην πραγματικότητα κάνει κακό στον κόσμο. Που δεν ενδιαφέρεται για κανέναν παρά μόνο για τον εαυτό της και που σύντομα θα πεθάνει.
Καταλαβαίνετε;
Κι απ’ την άλλη, οι ζωές νέων ανθρώπων που αχρηστεύονται γιατι δεν έχουν ούτε να φάνε. Χιλιάδες καλές πράξεις θα μπορούσαν να γίνουν με τα λεφτά της γριάς που αλλιώς θα τα πάρει μαζί στον τάφο.»
Τη χρονιά που διανύουμε συμπληρώνονται 200 χρόνια από τη γέννηση του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι (1821-1881). Σαν φόρο τιμής στον ίδιο και στο έργο του, η Όλια Λαζαρίδου σκηνοθετεί το «Έγκλημα και Τιμωρία».
Η Όλια Λαζαρίδου σημειώνει: “Στο «Έγκλημα και Τιμωρία» ένας νεαρός φοιτητής που φτάνει στο φόνο διαμαρτυρόμενος για την κοινωνική αδικία και καταγγέλοντάς την, αναρωτιέται αν έχει το δικαίωμα να εγκληματίσει κανείς, όταν το κάνει για να προσφέρει στο κοινό καλό. Και αν είναι λογικό να θεωρείται ο ίδιος ένοχος, τη στιγμή που όσοι κάνουν πολέμους ευθύνονται για εκατομμύρια θανάτους.
Αυτά τα ερωτήματα καθώς και η βασανιστική μεταφυσική ανησυχία που διαπερνάει το έργο του Ντοστογιέφσκι, ίσως μοιάζουν παράταιρα, σε μια εποχή που τη συνείδηση υπνωτίζει ο ήχος του πληκτρολογίου.
Παλεύοντας με τη φτώχια, την ανέχεια και τη ρηχή εποχή μας, κάποιοι νέοι κατορθώνουν να κάνουν την υπέρβαση. Παίρνουν φόρα και μέσα απΆ τα σκοτάδια βγαίνουν κάποτε στο φως. Αυτοί είναι λίγοι. Όμως στη σκέψη μου βρίσκονται όλοι οι νέοι που αγωνίζονται να επιβιώσουν σε μίζερες εποχές, με κομμένα γόνατα, με ελάχιστα χρήματα και με τον κυνισμό που γεννάει η απελπισία.
Σε αυτούς, αφιερώνω νοερά αυτή την παράσταση”.
—-
Παραστάσεις
17 Δεκεμβρίου έως 23 Ιανουαρίου 2022
Παρασκευή: 21.00
Σάββατο: 21.00
Κυριακή: 18.00
Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά
Τιµές εισιτηρίων: 14 ευρώ κανονικό
8 ευρώ Αµεα, φοιτητικό και άνω των 65
Αγορά εισιτηρίων: ticketservices.gr
ΘΕΑΤΡΟ ΕΛΕΡ
Φρυνίχου 10, 10558, Αθήνα
info@eler-theater.gr
2117353928
Ευχαριστούµε θερµά τους: Εύα Στεφανή, Ουρανία Κρασάκη, Γιώργο Μουρατίδη.
Η παράσταση επιχορηγείται από το ΥΠ.ΠΟ.Α.