Επιτέλους τα κανάλια στράφηκαν στα σήριαλ. Παράλληλα με τις κουζινοεκπομπές και τα ιλουστρασιόν κουτσομπολιά. Δεν πειράζει.

Δουλειές να γίνονται, να ζουν οι άνθρωποι. Να παρελαύνουν, αναλώσιμοι και μη, στα σαλόνια.

Κλειστήκανε στα σπίτια οι κάποιας ηλικίας (οι νέοι δεν βλέπουν τηλεόραση) και πρέπει με κάτι να τους απασχολήσουν. Βρήκανε τις τηλεοπτικές σειρές. Αμοληθήκαν τα κανάλια, με τη συμπαράσταση του κράτους, να καλύψουν τη ζήτηση. Ποια ζήτηση; Αυτήν που εφηύραν, για να αντικαταστήσουν τις ανούσιες συζητήσεις. Ήρθε και το επιπόλαιο κράτος να δίνει χρήμα, να στηρίξει, λέει, τους πολύπαθους καλλιτέχνες. Παίρνει το χρήμα το κανάλι και φτιάχνει… σήριαλ.

Ζούμε στην εποχή του «δουλειές να γίνονται». Δουλειές, δουλίτσες, δουλειές με φούντες. Κι ό,τι αρπάξει ο καθένας.

Πέσανε στο ψητό, για να εξυπηρετήσουν.

Δεν έχουν όμως τίποτα να πουν. Απλώς αποφάσισαν να μιμηθούν τα φλίξια, που όμως έχουν συνδρομές και κόστος για τον θεατή, επομένως να δώσουνε αυτοί το τζάμπα, αφού το χρήμα ρέει, από πού ακριβώς δεν ξέρουμε και δε μας νοιάζει.

Δεν έχουνε τίποτα να πουν, πολλοί απ’ αυτούς δεν ξέρουν να γράφουν σενάρια, αλλά δουλίτσες γίνονται και είναι ευκαιρία να το εκμεταλλευτούνε.

Φτιάχνουν πρόγραμμα, μόνο και μόνο για να απασχολήσουν το κοινό, μέχρι να έρθει η ώρα των διαφημίσεων. Δεν ενδιαφέρει καθόλου, τι παίζουνε ενδιάμεσα από το ένα διαφημιστικό πακέτο στο άλλο.

Εικόνα καλοφωτισμένη, ήχος ευκρινής για να ακούγεται καθαρά στο διπλανό δωμάτιο, ηθοποιοί που γράφουν στο φακό, δηλαδή οι κανόνες λήψης των διαφημιστικών σποτς, εφαρμόζονται σε ιστορίες, που νομίζουν, ότι κάτι λένε.

Αν τύχει, μέσα σε αυτή την υπερπροσφορά και ξεχωρίσει κάποια σειρά, σύμφωνα με τα ύποπτα ποσοστά τηλεθέασης, βάζει σε πειρασμό τον παραγωγό, να την τραβήξει κι άλλη σαιζόν και μοιραία η σειρά τείνει να δείχνει σαν τη «Λάμψη». Σιγά-σιγά, ανεπαισθήτως, όλοι οι συγγραφείς μετατρέπονται σε Φώσκολους.

Οι μόνες διαφορές είναι η τεχνική ανωτερότητα, ένα άρωμα θεματολογίας από τις σύγχρονες πλασματικές κοινωνικές τάσεις και όλα δοσμένα με τον τρόπο του Φώσκολου, αλλά με νευρικό μοντάζ 21ου αιώνα.

Αρχίζει ο άγριος ανταγωνισμός, τι να πρωτοδεί ο έρμος τηλεθεατής και έτσι βομβαρδίζεται με διαφήμιση του «προϊόντος». Περιφέρονται οι ηθοποιοί των σειρών στα πρωινάδικα και στα μεσημεριανάδικα και στα απογευματινάδικα κι όποιον πάρει ο χάρος.

Κι εσένα τι σε νοιάζει, θα μου πεις. Εσύ είσαι του θεάτρου.

Δε με νοιάζουν καθόλου αυτές οι κατασκευές, μέχρι που μπλέκονται στα του θεάτρου.

Πήρανε, κατά λάθος μάλλον, καλούς θεατρικούς ηθοποιούς, σε κάποιες περιπτώσεις κάποιοι είχαν και τηλεοπτική φάτσα, παίζανε καλά, ξεχώρισαν… και άρχισαν τα όργανα. Το «κοινόν» πρωτοείδε ηθοποιούς, που έχουνε φάει την Επίδαυρο με το κουτάλι, αλλά δεν θα μάθει ποτέ το όνομά τους.

Το θέατρο πληρώνει πάλι τα επακόλουθα της προχειρότητας.

Κάποτε βάζανε τα γυρίσματα, σε ώρες που επέτρεπαν οι πρόβες του θεάτρου. Τώρα οι πρόβες του θεάτρου γίνονται όταν ευκαιρούν οι απασχολούμενοι στις σειρές.

Κάποιοι, του θεάτρου, που έχουν συναίσθηση των υποχρεώσεών τους, αναστέλλουν το θέατρο, μέχρι να τελειώσει το σήριαλ. Οι άλλοι, που θέλουν να τα βολέψουν όλα, υφίστανται τις τραγελαφικές συνέπειες. Κάνουνε μια «επιτυχία» και συρρέει το κοινό, να τους δει στο θέατρο, νομίζοντας ότι θα συναντήσει τον τηλεοπτικό ρόλο, αλλά πάει και βλέπει τον ηθοποιό του, να κάνει τον Αγαμέμνονα ή την Εκάβη και δεν καταλαβαίνει τίποτα και φεύγει, έχοντας όμως πληρώσει το εισιτήριο, που εισπράτει ο θεατρικός παραγωγός, εξαργυρώνοντας την τηλεοπτική αναγνωρισιμότητα του πρωταγωνιστή του.

Ή το ακριβώς αντίθετο, που κάνουν κάποιοι τηλεοπτικοί, όταν διαλέγουν έργα που προσομοιάζουν στο σήριαλ, ή παίζουν τους ρόλους του θεατρικού έργου, έτσι όπως παίζουν τους ρόλους στο σήριαλ, δηλαδή τον Μενέλαο ελαφρόμαγκα, την Κληταιμνήστρα να χαριεντίζεται με την κόρη της, τον Ορέστη σαν εξεγερμένο νεανία.

Το κακό είναι ότι οι καλοί ηθοποιοί δίνουν καλλιτεχνικό άλλοθι στο ελαφρότατο στόρυ και τους κακογραμμένους διαλόγους, οι απομιμήσεις τεχνικών από τα ξένα σήριαλ δίνουν μια ψευδαίσθηση οπτικής ποιότητας, οι συγγραφικές κλοπές από τα ξένα εμφανίζονται ως σεναριακές πρωτοτυπίες, αλλά όλα αυτά γίνονται χωρίς ίχνος ποιητικής διάθεσης, δηλαδή δημιουργείται μια άψυχη εικόνα, με την πολιτική διάσταση του όποιου θέματος επιμελώς κρυμμένη, για να μην κακοκαρδίσουν τους χρηματοδότες και ούτε λόγος βέβαια για προσωπική καλλιτεχνική δημιουργία.

Σκηνοθεσίες με εγχειρίδιο. Σκηνοθεσίες φασόν. Σε κάθε σήριαλ τρεις-τέσσερις σκηνοθέτες, κάθε επεισόδιο άλλος, κάθε κανάλι ίδια εικόνα, αντιγραμμένη από τις πρότερες «επιτυχίες», που τις θυμόμαστε μισή σαιζόν.

Άλλη μια κατάρα της «επιτυχίας», η πολλαπλή εμφάνιση των ίδιων καλών ηθοποιών συγχρόνως σε διαφημίσεις και σε διάφορες σειρές, που έτσι και δεν δεις τους τίτλους, νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε νέο επεισόδιο άλλου σήριαλ.

Δεν προλαβαίνουν δε να χτίσουν ρόλους και παίζουν τον ίδιο ρόλο σε διαφορετικούς χαρακτήρες, έτσι που σιγά σιγά όλα τα σήριαλ δίδουν την ίδια εντύπωση. Μόλις μπουν στη δεύτερη σαιζόν, της δήθεν επιτυχίας, ακολουθούν τα κλισέ της σαπουνόπερας.

Ακολουθεί ένα ανακάτεμα καλών ηθοποιών με λειτουργικούς ερασιτέχνες, φτηνούς ως επί το πλείστον.

Αν δεν βλέπεις την εικόνα και ακούς μόνο τις φωνές μοιάζουν μεταγλωττισμένα μεξικάνικα κι αν τα δεις χωρίς ήχο μοιάζουν αμερικάνικα (καλά ή κακά).

Όσο δε για τα ιστορικά πρόσωπα που υποδύονται γνωστοί ή άγνωστοι ηθοποιοί, εκεί να δεις τραγέλαφος. Έχουνε δει ποτέ Άγγλους ηθοποιούς, να παίζουν σε σειρές;

Αν υπήρχαν σκηνοθέτες δημιουργοί, θα μπορούσαν έστω να χρησιμοποιούν κάθε φορά αγνώστους ηθοποιούς, που να μοιάζουν κάπως με τα γνωστά ιστορικά πρόσωπα.

Η υποκριτική διδασκαλία δε, τείνει όλο και περισσότερο στην ευκολία, δηλαδή ο ρόλος να μοιάζει στον ηθοποιό κι όχι ο ηθοποιός στον ρόλο.

Ακόμη και καλοί ηθοποιοί, πού να προλάβουν να μελετήσουν τρέχοντας από γύρισμα σε γύρισμα, από το γύρισμα στην πρόβα, από την πρόβα στο πρωινάδικο.

Υπάρχουν εξαιρέσεις ευτυχώς και διασώζονται ηθοποιοί, που εκτιμούμε, που σέβονται την Τέχνη και την τέχνη τους. Όπως υπάρχουν και νέοι ηθοποιοί, που βελτιώνονται με τον καιρό, γιατί είναι φιλότιμοι και επιμελείς, φαντάζομαι χωρίς κανείς να τους το ζητήσει.

Αλλά υπάρχουν και υποκριτικά ούφο, που θεωρούν την αναγνωρισιμότητα επιτυχία και θέλουν μετά να πρωταγωνιστήσουν σε έργα του Τσέχωφ. Το κοινό συρρέει παρασυρμένο από τη διαφήμιση και νομίζει ότι ο Τσέχωφ δεν ξέρει τι του γίνεται, γιατί δεν γράφει νευρώδες σενάριο. Και μας υποχρεώνουν να δεχτούμε, ότι το θέατρο πεθαίνει, ή “αναδομείται”.

Μπορεί να κάνω λάθος και απλώς η εποχή μας δεν χρειάζεται Θέατρο με ρόλους και ποίηση.

Ευτυχώς, υπάρχουν σειρές που δίνουν μεροκάματα, αλλά μετά από δέκα χρόνια, θα πρέπει να επανεφευρεθεί το Θέατρο.

Υ. Γ. Πόσο θα γούσταρα, παραγωγούς, να έχουν άποψη για την «τέχνη» που χρηματοδοτούν και όχι να σέρνονται πίσω από τις απόψεις των διαφημιστών και της κατανάλωσης. Ακόμη κι αν διαφωνούσα εντελώς με την άποψή τους.

Αν τους ρωτήσεις τώρα, θα σου πουν «Μα, αυτά θέλει ο κόσμος.»

Εγώ πιστεύω ότι ο «κόσμος» δεν θέλει αυτά. Απλώς αυτά του δίνουν.