Παρακολουθώ χρόνια τη δουλειά του Ζαχαρία Στουφή, ο οποίος πάντα με εκπλήσσει. Αισθάνομαι από καιρό πως δεν είναι ο συμβατικός εκείνος καλλιτέχνης που μένει στάσιμος. Αλλά πρόκειται για ένα ατίθασο πνεύμα που ξαγρυπνά.

Η καταγωγή του από τη Ζάκυνθο. Έχει εκδώσει ήδη αρκετά  βιβλία, ποιητικά και πεζά, μέσα στα οποία και κάποια  μελετήματα [1]

Κρατώ στα χέρια μου τώρα την μικρή σε έκταση , αλλά ευφάνταστη νουβέλα του  σε τρεις πράξεις με τίτλο «Τραγικός δείπνος» που κυκλοφορεί, όπως και τα άλλα τρία πιο πρόσφατα βιβλία του [2] από τις πάντα ενημερωμένες και προσεγμένες και καλαίσθητες ΑΩ εκδόσεις.

Ο ίδιος ο συγγραφέας είναι αρκετά κατατοπιστικός και μεστός στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του, που σε βάζει στο θέμα του αμέσως. Τον απασχολεί κατά πόσο αυτά τα οικογενειακά και φιλικά γεύματα γύρω από τα τραπέζια έχουν αίσιο τέλος και θετικά αποτελέσματα. Μήπως αν αυτά έλειπαν, τα πράγματα θα ήταν καλύτερα, και ο κόσμος πιο ήσυχος και ευτυχισμένος, αφού οι τραγωδίες θα αποφεύγονταν; Στα δύο μέρη του βιβλίου οι αφηγήσεις έχουν σχέση ακριβώς με αυτό. Από τον 5ο αι π.Χ μεταφερόμαστε το 1997 μ. Χ. Κοινό στοιχείο των δύο αφηγήσεων: η καταστροφική κατάληξη των δύο «συμποσίων», ας μου επιτραπεί να χρησιμοποιήσω τη λέξη, κάνοντας τη σύνδεση και με τα ανεκδιήγητα συμπόσια των αρχαίων ημών προγόνων. Το δεύτερο, το αποχαιρετιστήριο οικογενειακό δείπνο, καταλήγει σε ομαδική δολοφονία. Πρόκειται νομίζω για το πιο δυνατό κομμάτι του βιβλίου. Ευρηματικό, καλοσχεδιασμένο, με δυνατές εικόνες, με ισχυρές ανατροπές καθώς αποκαλύπτονται πράγματα για τα μέλη της οικογένειας, αλλά και με το φινάλε να βοηθά στην δόμηση της σημειολογίας του κειμένου. Η γυναικεία φύση, δαιμόνια επιβάλλεται, κινεί τα νήματα της  αλλόκοτης ιστορίας, καθορίζει το δυσάρεστο τέλος. Κάτι ανεξιχνίαστο και σκοτεινό απλώνεται στις αναγνωστικές συνειδήσεις. Που συνδέεται και με την έννοια του τραγικού ή και με την τραγική ειρωνεία ακόμα, όρος που συναντάται από τα Ομηρικά Έπη. Φαντάζει αστείος ο ισχυρισμός του Παρασκευά στο τέλος, αλλά εκεί είναι η ουσία. Το κοινό έχει γνώση, ξέρει την αλήθεια ακόμα κι αν κάποια πρόσωπα της ιστορίας έχουν μαύρα μεσάνυχτα ή έχουν απλά τυφλωθεί από τα φαινόμενα.

Στο τρίτο και εξαιρετικά σύντομο κομμάτι διαβάζουμε για μια ανακάλυψη (Ζάκυνθος 2017 μ. Χ) που παρουσιάζει αρχαιολογικό  ενδιαφέρον. Και μάλιστα ενώνει αριστοτεχνικά τις δύο ιστορίες πάθους, απόγνωσης και εγκλήματος, κλείνοντας το μάτι στον αναγνώστη. Ενώνει δύο δείπνα που λαμβάνουν χώρα με διαφορά αιώνων, αλλά στον ίδιο καταραμένο  τόπο.

Ταιριαστό το ισχυρό  εξώφυλλο που δημιούργησε για τις ανάγκες της έκδοσης η εικαστικός Μαργαρίτα Βασιλάκου.  Αλλά και τα άλλα σχέδια που εμπεριέχονται στο βιβλίο, σύμφυτα και με την χαρακτηριστική τεχνοτροπία της δημιουργού, αλλά και με το κλίμα της νουβέλας, αφήνουν μια αίσθηση περίεργη, καθώς συνδέονται με συνειρμούς για καταστάσεις δυστοπικές ή για γεγονότα που υπερβαίνουν το ανθρώπινο και ανάγονται στη σφαίρα του αλλότριου ή του τερατώδους.

Οι αφηγήσεις του Ζαχαρία Στουφή, εμποτισμένες και με στοιχεία λαογραφικά, είναι φυσικές, λιτές, με θεατρικότητα, με ένα λόγο που ρέει, γεμάτες ειρωνεία στα σημεία, και διάθεση πειράγματος. Η γλώσσα μας κερδίζει καθώς δεν είναι ξύλινη, αλλά ζωντανή, με τη χρήση ιδιωματισμών να κάνουν καλά τη δουλειά τους και να δημιουργούν το κατάλληλο κλίμα.

Κλείνοντας, το έργο του Στουφή είναι απολαυστικό, γεμάτο δραματικότητα, με πολλές στοχαστικές προεκτάσεις που ερεθίζουν τον νου που αποζητά διανοητική ηδονή παράλληλα με τη διασκέδαση.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

• Για παράδειγμα: Τα ζακυνθινά μοιρολόγια και οι μεταλλάξεις του θρηνητικού λόγου στο χρόνο, Πλατύφορος, Αθήνα 2013 και Το Αγγλικό νεκροταφείο της Ζακύνθου, Δήμος Ζακύνθου, Ζάκυνθος 2013

• Ο τάφος του διαβόλου, ΑΩ Εκδόσεις, Καλύβια Αττικής 2019/Όταν ήμουν παιδί έσφαζαν τα ζώα μπροστά μου, ΑΩ Εκδόσεις, Καλύβια Αττικής 2020/ Η θεούσα, , ΑΩ Εκδόσεις, Καλύβια Αττικής 2022