Ο Οιδίποδας ήταν αλαζών, κατατρυχόταν από το είδος της αλαζονείας, που επιφέρει η αίσθηση της μίας μοναδικής αλήθειας. Αυτή η αλαζονεία ήταν το «έγκλημά» του ― απέναντι στον εαυτό του. Άλλωστε, την τιμωρία του την επέλεξε ο ίδιος, αφού συνειδητοποίησε αυτό που πραγματικά ήταν: ένας πρωτόγονος, άγριος Πολύφημος και μαζί ο Οδυσσέας που τον τύφλωσε. Σαν να λέμε: ένας άγριος κανένας.

 ▪

Η μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα αποτελεί το κείμενο της παράστασης «Οιδίπους Τύραννος» σε σκηνοθεσία του Σίμου Κακάλα, που περιοδεύει το καλοκαίρι του 2023, με τον Γιάννη Στάνκογλου στον ομώνυμο ρόλο και τη Μαριλίτα Λαμπροπούλου στον ρόλο της Ιοκάστης. Παραγωγή: Θεατρικά Δρώμενα Ίασμος.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΟΙΔΙΠΟΥΣ

Όλα τα λάθη μου τα έκανα σωστά.

Πώς θ’ αντίκριζα στον Άδη τον πατέρα

και τη δύστυχη μητέρα;

Με τα μάτια του δημίου; Τα παιδιά μου;

Πώς θα τολμούσα να κοιτάξω τα παιδιά,

που γέννησε το αίσχος μου. Όχι ―

ούτε αυτά, ούτε την πόλη, ούτε

τα τείχη, τους ναούς της: όλα όσα

μου ’δωσαν απλόχερα την ευτυχία

και την πέταξα… Πέταξα ό,τι ζηλεύουν

άρχοντες και πολίτες στα όνειρά τους.

Ναι, την πέταξα, όταν ζήτησα

απ’ τον λαό να κυνηγήσει τον φονιά.

Και τους τον έδειξα, τους είπα:

«Αυτός είναι το μίασμα· αυτός… εγώ!»

Πώς θα έριχνα απάνω τους το ψέμα των ματιών μου;

Τυφλός γεννήθηκα ― τυφλός

έζησα ― αυτό μου άξιζε ― αυτό

έχω μονάχα να σας δώσω. Κι αν μπορούσα

να φράξω τις πηγές της ακοής μου,

θα το ’κανα, θα μ’ έκλεινα για πάντα

μέσα στο άθλιο σώμα μου.

Βαθιά εκεί και σκοτεινά να σκέπτομαι, να υπάρχω

καλός-κακός, άνθρωπος-κτήνος,

αθώος-φονιάς για μένα κι από μένα.

Αχ, Κιθαιρώνα, γιατί μ’ άφησες να ζήσω;

Γιατί δεν έπνιξες εκείνο το βλαστάρι,

που θα ’πνιγε τον σπόρο του;

Αχ, Πόλυβε και Κόρινθε, γιατί

φροντίσατε, σαν όμορφο λουλούδι,

την ύπουλη αγκαθιά,

που έσπειραν χέρια αισχρά;

Τρίστρατο, λαγκάδι ερημικό

και δάσος, που σας πότισα

το αίμα του πατέρα μου,

θυμάστε ακόμα τον αδίστακτο φονιά,

αιμορραγεί ακόμα

τη φρίκη των χεριών μου η δροσιά σας;

Γάμε απάνθρωπε,

που έκανες τον σπόρο σου σποριά σου.

Σοδειά εμφύλια: παιδιά κι αδέλφια, νύφες

και μάνες, γιοι-πατέρες… ο βλαστός

να τρώει τον σπόρο στον καρπό του…

Φτάνει πια. Μην με κοιτάτε, μην με ακούτε.

Και στα λόγια το κακό είναι κακό.

Κι εγώ διέπραξα πολλά. Κι ακόμα αντέχω

πληγές ν’ ανοίγω, μετρώντας τις πληγές

που άνοιξα. Κρύψτε με κάπου,

σκοτώστε με, πετάξτε με στη θάλασσα ή θάψτε με.

Εμπρός, μην φοβηθείτε να με αγγίξετε. Η αρρώστια

του Οιδίποδα λέγεται Οιδίποδας.

Μόνον εμένα μπορεί ν’ αντέξει.