You are currently viewing Ιβάν Γκολ: Ατομική Ελεγεία, μετάφραση Βασίλης Πανδής

Ιβάν Γκολ: Ατομική Ελεγεία, μετάφραση Βασίλης Πανδής

Ι.

Συνεπώς η προμηθεϊκή σπίθα επιστρέφει

Στην αποσυναρμολογημένη πηγή της

 

Στους οπωρώνες του πισσουρανίτη φύτρωσε ο θείος καρπός

Το ηδύ άτομο σχασμένο στο εμβρυακό του κέντρο

Στην δίδυμη θανατογέννηση της μοίρας

 

Υψηλή συχνότητα του μένους

Έκανε την πέτρα να τρέχει όπως το λάδι

Τον χάλυβα να βράζει έως εξατμίσεως

 

Ατομική θεότητα

Κατά βούληση την καρδιά μου βομβάρδισε

Με τα νετρόνια της αλήθειας σου

Μετάτρεψε τα μάτια μου σε άστρα κίτρινα νιτρικά

Μυστικά με την σοφία της περιστεράς αποδέχομαι

Τον θάνατο και την ανάστασή μου

 

 

ΙΙ.

Η ακτίς των ακτίνων συντρίβει την παράφρονα ψυχή μου

Και με τρέφει με απάνθρωπη ενέργεια

 

Ω νέα σκηνή της Γεννήσεως με το πρωτεϊκό λίκνο

Ω νεκρώσιμος εορτασμός των ερεθισμένων γηραλέων μηρών της γης

Ξεκλειδώνοντας την ομόκεντρη αγάπη

 

Το Δέντρο της Επιστήμης κρονίως ανθίζοντας

Αυξαίνει την αληθή τριάδα

 

Πνευματικό ρόδο των πεπαλαιωμένων αιώνων

Ο κύριος τροχός μέσα στον κόσμο των τροχών

Αυτό το ρόδο ήταν ελαφρύ

Αυτό το ρόδο ήταν σφαιρικό

Σαν το ρόδο του σύμπαντος

Και σαν το μάτι μου όπου όλα τα μάτια κρύβονται

Σφαιρικό σαν την δρόσο

Σφαιρικό σαν το κεφάλι μου

Όπου τα άστρα ενός εκατομμυρίου ατόμων ωριμάζουν

 

 

ΙΙΙ.

Εν αρχή ην ο λόγος

Εν αρχή ην ο αριθμός

 

Ο λόγος: η πρωταρχική ουσία διά της οποίας

Μοχθώντας επί επτά χιλιάδες νύχτες

Ο Καββαλιστής συνέθεσε εβδομήντα ονόματα του Θεού

 

Ο λόγος: ο Οδηγός της Σύγχυσης

Εκπορευόμενος από τον άνθρακα της μνήμης

 

Το στοιχείο των στοιχείων

Χυμένο στην κάμινο του νου

 

Ω στην μουσική των άστρων που εκλείπουν

Στο παραλήρημα εγκυμονούντων γκονγκ

Μέσα από τα αλγεβρικά μου όνειρα

Και παλιούς παλιούς φόβους

Χόρευε: αγαπημένο μου άτομο

Μετουσιωμένε καρνοτίτη

 

 

IV.

Το Θείο Ένδυμα τύλιξε τους κολακευμένους μηρούς μου

Έναντι των αγίων θηρίων και των εκφρόνων αγγέλων

 

Και οι 10 αριθμοί αναβλύσαν απ’ το μέτωπο του Αδάμ

Ο σφαιρικός καρπός του Σεφιρώθ

Έγιναν τα εμβλήματα του στέμματός του

 

Το αίνιγμα: τόπος γεννήσεως της σφίγγας

Μνημείο των προγεννητικών χαραυγών

 

Πέρα από τον δελφικό τρίποδα και τους καθεδρικούς τρούλους

Οι περιστρεφόμενες αρμονίες του Πυθαγόρα

Πέρ’ από την πυρά του Μπρούνο και τον χρόνο του Αϊνστάιν

 

Καβάλα στον τροχό

Το 10 και πάλι μέσα στο ηδύ ουράνιο 235

Η εφτάχρωμη ακτίνα

Εκτινάσσεται μέσ’ από τον θνήσκοντα Εαυτό

Το Άπειρο στο Αλαμογκόρντο βιασμένο

 

 

V.

Ουσία και Απορροή Μία: Ιμπν Αραμπί

Ο Θεός εντός Μας εντός Του Εμείς: Αγία Θηρεσία

Το Εν στο Παν το Παν στο Εν: Ζώσιμος

 

Η αρχαία πέτρα της περισυλλογής

Εξορυγμένη τώρα με την ενέργεια του εδελβάις

 

Αγαπημένο μόριο

Εκτοξευμένο από το παρελθόν στο μέλλον

Διαμπερώς μέσ’ από την καρδιά μου

 

Η γαλάζια σφαίρα των αερίων πάνω από το βρεγματωμένο κρανίο μου

Αίφνης κενή

Κενή όπως ένα σκουριασμένο πριτσίνι κατάφορτο από άτομα

Γεννώντας το πτώμα του Θεού

 

Και ο άνθρωπος μόνος μόνος

 

 

 

 

 

Ο Ισαάκ Λανγκ (Σαιν-Ντιέ-ντε-Βοζ, 1891 – Παρίσι, 1950), εκείνος που με το ψευδώνυμο Ιβάν Γκολ υπέγραψε ορισμένα από τα βαθύτερα έργα του καιρού του, σίγουρα δικαίως ονομάστηκε πρωτεϊκός. Ήταν Γάλλος, Γερμανός, Εβραίος. Έγραψε στα γαλλικά, τα γερμανικά και τα αγγλικά. Υπήρξε ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος, μεταφραστής, ανθολόγος, εκδότης. Οραματικός κυβιστής, χαρισματικός εξπρεσιονιστής, επίδοξος ηγέτης του υπερρεαλισμού. Ένας άνθρωπος που βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα ο οποίος ονομάστηκε εικοστός αιώνας.

 

Η «Ατομική Ελεγεία» («Atom Elegy») προέρχεται από την –μοναδική εξολοκλήρου– γραμμένη στα αγγλικά ποιητική συλλογή του Ιβάν Γκολ Κρόνιος καρπός (Fruit from Saturn), που κυκλοφόρησε στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης το 1946 από τις εκδόσεις Hemispheres, που διηύθυνε ο ίδιος ο ποιητής. Σημειωτέον πως όταν έγραφε την συλλογή αυτήν, κατά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και όταν εκείνη εκδόθηκε, έπειτα και από την χρήση της ατομικής βόμβας, ο Γκολ βρισκόταν στις ΗΠΑ, όπου είχε καταφύγει για να γλιτώσει από την Σοά, όμως επίσης βρισκόταν ήδη στην πλέον ώριμη περίοδο της ζωής και της δημιουργίας του, η οποία επρόκειτο να αποκορυφωθεί με την επιθανάτια γραφή της Ονειροχλόης (Traumkraut, μεταθανάτια έκδοση, 1950· μετάφραση στα ελληνικά Δ.Π. Παπαδίτσας, Στιγμή, Αθήνα 2002), συλλογής η οποία αξίζει να διαβαστεί σε παραλληλία με τον Κρόνιο καρπό.

Ο Πυθαγόρας και ο Αϊνστάιν, ο χριστιανισμός, ο καββαλισμός και ο νεοπλατωνισμός, ο Νίτσε και ο Οπενχάιμερ: στην «Ατομική Ελεγεία», καθώς και στα υπόλοιπα ποιήματα του Κρόνιου καρπού, ο Ιβάν Γκολ είναι φανερά ενήμερος και συμμέτοχος της ανθρώπινης παράδοσης, την οποίαν δεν θα μπορούσε να μην επικαλεστεί ευρισκόμενος μπροστά στο άπειρο, το ανεπίστρεπτο, το αδιανόητο. Εδώ, ο Θεός έχει ήδη πεθάνει –ή μάλλον: δολοφονηθεί– και αυτό θα πει πως ο άνθρωπος δεν μπορεί παρά να αναζητά ακόμη έναν Θεό, μέσα στην τεταμένη βία του χρόνου, στο απόκοσμο φως του μαρτυρίου που είναι η ίδια η συνείδηση της ύπαρξης, αλλά και στην εποχή όπου ο άνθρωπος αγγίζει με τον ίδιο του τον δείκτη το προαιώνιο χάος. Έτσι, σαν ένας ιερωμένος του δέους και του μηδενός, αφού είδε τον κόσμο ξεπερνάει τόσο γρήγορα τα μέτρα του, με μίαν εκστατική αίσθηση του χρέους, ο ποιητής βάλθηκε αμέσως να στήσει εστίες φωτός –δηλαδή: μνήμης– για το βαθύ μέλλον.

 

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.