Τα περί «γυναικείας λογοτεχνίας» είναι από τα πράγματα που μου προκαλούν μια ευρεία γκάμα συναισθημάτων: από αλλεργία και ανησυχία μέχρι κατάθλιψη και θυμό. Και για να το αντιμετωπίσω, αναγκάζομαι να επιστρατεύσω όλες μου τις δυνάμεις, δηλαδή το χιούμορ μου. Αυτό λοιπόν θα κάνω και τώρα, αφού επικαλεστώ πρώτα και το δικό σας χιούμορ…
Τι θα λέγατε, ας πούμε, να αντιστρέψουμε τους όρους του παιχνιδιού; Είμαι σίγουρη πως κι εσείς αισθάνεστε τόσο άσχημα όσο κι εγώ, διαπιστώνοντας ξαφνικά πως όλοι και όλες ασχολούνται αποκλειστικά με τη Γυναικεία Λογοτεχνία! Κανένα Συνέδριο δεν έχει γίνει ποτέ ούτε κι έχουν γραφτεί άρθρα, μελέτες, δοκίμια, διατριβές για την Ανδρική Λογοτεχνία και για τον Άνδρα Λογοτέχνη ή για τα προβλήματα της Ανδρικής Γραφής.
Δεν είναι άδικο; Κάποιος επιτέλους πρέπει να ασχοληθεί λίγο και μ’ αυτό το παραμελημένο, περιθωριακό και περίεργο είδος που οι καημένοι οι άνδρες καλλιεργούν με πείσμα, και που αγωνίζεται να υπάρξει, έστω και ως αδύναμη παραφυάδα στον κορμό του γραπτού λόγου, δηλ. της γυναικείας λογοτεχνίας.
Προσφέρομαι ιπποτικά να θέσω τα ερωτήματα και να παραθέσω τα επιχειρήματα, κατασκευάζοντας και τις απαντήσεις.
Ερώτημα πρώτο: Υπάρχει Ανδρική Λογοτεχνία;
Απάντηση: Ναι. Είναι σχεδόν σίγουρο πως υπάρχει. Παρόλο που, όπως είπαμε, δεν έχουμε στοιχεία ή μελέτες, και οι θεωρητικοί υποκρίνονται πως αγνοούν το θέμα, εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να δεχτούμε αυτή την πιθανότητα, βασιζόμενοι στα εξής επιχειρήματα:
Ένα: Το γράψιμο, ως γνωστόν, απαιτεί ιδιαίτερη μυϊκή δύναμη.
Δυο: Το γράψιμο, ως γνωστόν, απαιτεί όρχεις.
Τρία: Το μολύβι ή το στυλό, ως γνωστόν, είναι καθαρά φαλλικά σύμβολα. Επίσης, το πληκτρολόγιο είναι δέκτης – υποκατάστατο παθιασμένων, καθαρά αρσενικών, δακτυλικών κινήσεων συνεχούς σεξουαλικής παρενόχλησης.
Ερώτημα δεύτερο: Υπάρχει Ανδρικός Λόγος;
Απάντηση: Και πάλι μπορούμε να πούμε, σχεδόν με βεβαιότητα, ναι. Είναι γνωστές οι εκφράσεις, «ο άνδρας έχει λόγο» και «ο άνδρας κρατά το λόγο του».
Ερώτημα τρίτον: Διαφέρει ο Ανδρικός λόγος απ’ τον Γυναικείο;
Απάντηση: Σίγουρα. Αλλά είναι κάτι σαν αυτό που περιγράφεται ως «ζωγραφική με το πόδι» ή «με το στόμα». Στην περίπτωσή μας το όργανο στο οποίο αναφερόμαστε είναι, προφανώς, κάποιο άλλο.
Και χρησιμοποιώ αυτή την παρομοίωση γιατί, όπως ξέρουμε, ο άνδρας είναι άτομο με ειδικές ανάγκες (λόγου χάρη έχει ανάγκη από την ησυχία του για να γράψει και ανάγκη άμεσης και διακριτικής ικανοποίησης των καθημερινών του αναγκών, προς αποφυγή περισπασμών).
Ερώτημα τέταρτο: Ποια είναι τα προβλήματα της Ανδρικής Γραφής;
Απάντηση: Είναι πολλά… Σκεφτείτε μόνο πως ο άνδρας ζει σ’ ένα ανελέητο, ανταγωνιστικό γυναικοκρατούμενο κόσμο (μητέρα, σύζυγος, πεθερά, κουνιάδες, θείες, κόρες, αδελφές, εξαδέλφες, ερωμένες, καθαρίστριες, μανικιουρίστες). Αντιμετωπίζεται σαν πολίτης β΄ κατηγορίας, δεν έχει τις ευκαιρίες που έχει μια γυναίκα να αναδειχτεί, είναι απομονωμένος, κλεισμένος συνήθως μέσα σ’ ένα γραφείο ή σ’ ένα αυτοκίνητο ή σ’ ένα καφενείο ή σ’ ένα γήπεδο, καταπιέζεται… Έχει ακόμα το δυσβάσταχτο βάρος της ευθύνης για την παρακολούθηση των πολιτικών εξελίξεων και της διεθνούς οικονομικής πολιτικής…
Όλα αυτά, επιδρούν βεβαίως στον ψυχισμό του, και εάν τελικά, παρά τις αντιξοότητες, καταφέρει να παράξει έργο, αυτό σίγουρα θα είναι προϊόν μιας βασανισμένης προσωπικότητας, με συναισθηματικές διαταραχές, και θα πρέπει να κρίνεται με συμπάθεια, συγκατάβαση και κατανόηση.
Δεν πρέπει επίσης να παραβλέπουμε το κυριότερο, το πιο φοβερό πρόβλημα του άνδρα λογοτέχνη: το ότι είναι αναγκασμένος να επιδίδεται στην ανδρική του γραφή χρησιμοποιώντας τη μητρική του γλώσσα κι όχι την πατρική!
Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι που τον κάνει να αντιδρά κομπλεξικά και να επιζητεί ειδική μεταχείριση…
Αυτά, λοιπόν, είχα να πω με δικά μου λόγια.
Πάντως, σε περίπτωση που δεν έγινα κατανοητή, κλείνω εξηγώντας περαιτέρω – με δικά σας λόγια – και συνοψίζοντας:
Η Τέχνη είναι μία. Και την υπηρετούν εξίσου καλά, εξίσου κακά, εξίσου μέτρια και εξίσου απαράδεκτα οι εκπρόσωποι και των δυο – συγνώμη, και των τριών φύλων…*
Ένα ακόμα συνέδριο περί «γυναικείας γραφής». Κομοτηνή, 1992
-
Και των 14 υποφύλων / παραλλαγών, συμπληρώνω 31 χρόνια μετά…
