Η νέα ποιητική συλλογή της Άννας Γρίβα Η χαμένη θεά (εκδόσεις Μελάνι) αποτελεί μια επαναδιαπραγμάτευση ενός βασικού αρχετύπου που έχει ορίσει την ιστορία της τέχνης και του πολιτισμού, του Ιησού και των προσώπων που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με αυτόν, με ιδιαίτερη έμφαση στα γυναικεία πρόσωπα, όπως η Μαρία, η Άννα, η νύφη της Κανά, μια δαιμονισμένη γυναίκα, η Μαρία Μαγδαληνή ως ερωμένη και σύμβολο του θηλυκού πόλου μιας τέλειας ένωσης (που μοιάζει να αντλείται από τη γνωστική παράδοση), αλλά και οι πρωταρχικές θηλυκές οντότητες Εύα και Λίλιθ και οι «επίγονοι», όπως η εκστατική μυστικίστρια Τερέζα της Άβιλα, η Κλάρα, η Ελοΐζα. Πρόσωπα που έχουν διαθλαστεί μέσα στον χρόνο και έχουν αποκτήσει περιορισμένες όψεις μέσα από θρησκευτικά δόγματα, στο βιβλίο μοιάζουν να επανέρχονται στην πρώτη τους ουσία, γίνονται ξανά «τέκνα του Ήλιου», εραστές της γνώσης, ελεύθερα όντα που περιπλανιούνται μέσα σε αναζητήσεις, εκστάσεις και ερωτικές ενώσεις κάθε είδους. Ο ίδιος ο Ιησούς γίνεται ένα αιώνιο σύμβολο του ανθρώπου που αναζητά τη γνώση πέρα από κάθε κοινωνικό στερεότυπο, ένας «ξένος» που κανείς δεν κατάλαβε, πολύ περισσότερο εκείνοι που τον επικαλέστηκαν για να επιδοθούν σε ένα ανελέητο κυνήγι αιρέσεων που στοίχισε πολύ αίμα και βία μέσα στους αιώνες. Μέσα από αυτήν την οπτική, ο Giordano Bruno αναδύεται στο τέλος του βιβλίου ως ένας νέος Ιησούς, ένας μάρτυρας της αλήθειας και της επιστήμης που διώχθηκε και κάηκε από την Ιερά Εξέταση, σφραγίζοντας με τον θάνατό του μια ολόκληρη εποχή.
Στο βιβλίο όλα μοιάζουν αντεστραμμένα, ακριβώς γιατί μέσα από την αντιστροφή μπορεί να αναδειχθεί μια αλήθεια χαμένη στον χρόνο, ένας πλούτος ιδεών και φυσικής αρμονίας που χάθηκε μαζί με τη χαμένη θεά: τη μεγάλη μητέρα, την Κόρη, τη θηλυκή δύναμη της δημιουργίας, το θηλυκό στοιχείο που εξοβελίστηκε από τους μονοθεϊσμούς.
Πιο συγκεκριμένα, στο ποίημα Η Μαρία και το κρίνο γίνεται αναφορά στην ιστορία κατά την οποία ένας άγγελος επισκέπτεται τη μητέρα του Χριστού για να της αναγγείλει ότι θα τον γεννήσει. Η Μαρία παρουσιάζεται να κάνει διάφορες σκέψεις, όπως ότι ο λόγος του αγγέλου έμοιαζε με «αναγγελία πολέμου» και ότι πεδίο της μάχης θα είναι ο εαυτός της.
Στο ποίημα Το γάλα πραγματοποιείται μία σύνδεση της θεϊκής προέλευσης της γέννησης του Ιησού με αντίστοιχες περιπτώσεις της αρχαιοελληνικής μυθολογίας, όπως εκείνες της Σεμέλης, της Λητώς, της Λήδας και της Δανάης.
Το ποίημα Άννα παραπέμπει διά της προμετωπίδας του στο σχέδιο του Ντα Βίντσι όπου αναπαρίστανται η Παναγία, η Αγία Άννα, και σε μικρή ηλικία ο Ιησούς και ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής και η ποιήτρια εστιάζει στην Αγία Άννα, με την οποία, όπως δηλώνει, μοιράζονται το ίδιο όνομα. Το συγκεκριμένο ποίημα ξεχωρίζει καθότι σε αυτό εμφανίζονται αυτοβιογραφικές αναφορές όπως οι ακόλουθες:
Με την καρκινική γραφή Α Ν Ν Α
—αυτό το δίχως έλεος πηγαινέλα
μεταξύ αρχής και τέλους—
πορεύομαι
κρίκος στην αλυσίδα των ονείρων
πέτρα που πέφτει στο νερό
και ταξιδεύει βυθισμένη
απ’ τις πηγές στις εκβολές
και πάλι πίσω.
Το ποίημα Επιστολή προς τη Μαρία ξεχωρίζει για την αναφορά του στον τρόπο αντιμετώπισης των οραμάτων, τα οποία σήμερα θεωρούνται ψυχική ασθένεια αλλά και για την αναφορά στη δυσκολία της μητρότητας.
Στο ποίημα Της Δαιμονισμένης εμφανίζεται μία γυναίκα η οποία κατέχεται από δαίμονες και, άκρως πρωτότυπα, χαρακτηρίζεται ως θηλυκή Μεσσίας η οποία
διασώζει τον τρόμο
τον ιερό μας καρπό.
Στην Επιστολή προς τον Ιούδα η ποιήτρια συγκρίνει την ιστορία του Ιούδα με τους ήρωες των αρχαιοελληνικών τραγωδιών ισχυριζόμενη ότι αν ο Ιούδας ήταν ήρωας αρχαίας ελληνικής τραγωδίας θα ετίθετο σε εφαρμογή η οριζόμενη απ’ τον Αριστοτέλη λειτουργία της τραγωδίας («δι’ ελέου και φόβου»). Τέλος, παρατηρεί ότι στη χριστιανική αντίληψη, σε αντίθεση με την τραγική, το καλό και το κακό απέχουν πολύ το ένα από το άλλο:
Μα εσύ ατύχησες να γεννηθείς
εκεί που το καλό και το κακό
έχουνε σύνορο αδιάβατο
Στο ποίημα Αν είχε σωπάσει γίνεται επικριτική αναφορά στους θρησκευτικούς πολέμους και διατυπώνεται η θέση ότι ο Ιησούς θα ήταν καλύτερο να μην είχε κηρύξει ποτέ τον λόγο Του.
Συνοψίζοντας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ολόκληρη η συλλογή
διαπνέεται από τον πόθο για το επέκεινα, για την αλήθεια και τη γνώση, καθώς και για την επιστροφή σε μια χαμένη αλλά διακαώς επιδιωκόμενη αρμονία, με την εδώ παρουσιαζόμενη συλλογή να αποτελεί ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
