Τι σηματοδοτεί για εσάς ο ασφοδελός λειμώνας;

1. Στη λ ραψωδία (στίχοι 539, 540)  της Ομήρου Οδύσσειας το πνεύμα του νεκρού Αχιλλέα περνάει μέσα από το λιβάδι των ασφόδελων: «…ὣς ἐφάμην, ψυχὴ δὲ ποδώκεος Αἰακίδαο φοίτα μακρὰ βιβᾶσα κατ᾿ ἀσφοδελὸν λειμῶνα». Στην ίδια ραψωδία λ (στίχοι 572-574) κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το πνεύμα του κυνηγού Ωρίωνα: «…τὸν δὲ μετ᾿ Ὠρίωνα πελώριον εἰσενόησα θῆρας ὁμοῦ εἰλεῦντα κατ᾿ ἀσφοδελὸν λειμῶνα, τοὺς αὐτὸς κατέπεφνεν ἐν οἰοπόλοισιν ὄρεσσι». Ο λειμώνας, το λιβάδι δηλαδή με τους ασφόδελους, που σύμφωνα με την Ομηρική παράδοση κατοικούν οι ψυχές των νεκρών είναι η ευρύτερη περιοχή του σημερινού  Αχέροντα όπου αναφέρεται και ο Πλάτωνας στο έργο του Φαίδων ή Περί Ψυχής. Στον δικό μου ασφοδελό λειμώνα καταλήγει, έπειτα από το μεγάλο του ταξίδι στην τραγικότητα της ανθρώπινης ιστορίας, ο σύγχρονος Πενθέας. Και σε αυτόν τον τόπο ακριβώς διακηρύττει τη διεθνή του πένθους στη γλώσσα της ποίησης. Οι ήρωες του πεζογραφήματός μου άδουν, ψάλλουν, υμνώντας τη ζωή, μέσα από παραδοξότητες και συνεχείς αντιστροφές του μύθου.

Τι καινούργιο φέρνετε σε σχέση με την Ομηρική παράδοση;

2 Από τους αρχαίους χρόνους ήταν γνωστοί οι ποταμοί Κωκυτός, Πυριφλεγέθοντας, Στύγιος και Αχέροντας, και η σχέση τους με τη μεταφορά των ψυχών. Ποτάμια που σύμφωνα με τη μυθολογία ακολουθούσαν ιδιόμορφες πορείες στα διάφορα βάθη της γης, μέχρι τον Τάρταρο και τον Κάτω Κόσμο. Σύμφωνα πάλι με την ελληνική μυθολογία η Ήπειρος ήταν κόρη του Κάδμου και αδελφή του Πενθέα. Όταν εγκατέλειψαν τη Θήβα κατευθύνθηκαν βόρεια έχοντας μαζί τους την τέφρα του Πενθέα. Μέσα από την Ομηρική παράδοση και τον μύθο εκκινεί το πεζογράφημά μου ασφοδελός λειμώνας για να διακτινιστεί πολύ πέρα από αυτόν, ακολουθώντας δική του πορεία στον χρόνο και στον χώρο. Ο μύθος παραλλάσσεται και εκσυγχρονίζεται, αφού διατρέχει τη νεότερη Ιστορία. Για παράδειγμα ο δικός μου Πενθέας επιστρέφει από τα ολοκαυτώματα της ιστορίας, από το Άουσβιτς και το Νταχάου.

Μιλήστε για το φιλολογικό υπόστρωμα του έργου σε σχέση τη δική σας φιλαναγωσία

• Η σύνθεση των ενοτήτων του πεζογραφήματος αυτού εμπλέκει φανταστικά και μυθικά πρόσωπα, καθιστώντας συνένοχα μία σειρά από συγγραφικά έργα όπως τις Βάκχες και τη Μήδεια του Ευριπίδη, τη λ’ ραψωδία Νέκυια της Ομήρου Οδύσσειας, τη Θεογονία του Ησίοδου, τους Νεκρικούς Διαλόγους του Λουκιανού, τους Δαιμονισμένους του Ντοστογιέφσκι, τον Φάουστ του Γκαίτε, την Αρκάνα 17 του Μπρετόν, τα άνθη του κακού του Μπωντλαίρ, τις μάγισσες του Μεσαίωνα του Ροΐδη κ.ά. Παράλληλα διαλέγεται με τα συγγράμματα αυτά που κατονομάζονται στο τέλος του βιβλίου.

Ποιες οι βασικές θεματικές συνιστώσες του βιβλίου

• Το πένθος, αλλά και τα ζεύγη θάνατος-ζωή, θεός-διάβολος, καλό-κακό, υποταγή-χειραφέτηση. Θα μπορούσε να αποτελεί και έναν ύμνο στο γυναικείο φύλο, όπως και τα προηγούμενα έργα μου. Πολλά είναι άλλωστε τα γυναικεία πρόσωπα και τα ονόματα που εμπλέκονται στο έργο.

Ποια η επενέργεια του μύθου και της ιστορίας στο έργο;

• Η ιστορία της ανθρωπότητας από το ξεκίνημά της και ο συμφυρμός της με την ελληνική μυθολογία γίνεται μοτίβο αφήγησης στο πεζογράφημά μου. Ο μύθος κρύβει μία έντονη δυναμική μεταμορφώσεων. Οι ξένοι μελετητές ανέδειξαν το βάθος της σκέψης στην αρχαία Ελλάδα. Ο Καρλ Κερένυι, Ούγγρος καθηγητής των κλασικών σπουδών, επεσήμανε πως ο αρχαίος μύθος νοηματοδοτείται μέσα από τις παραλλαγές και τις μεταμορφώσεις του. Αν προσπαθήσει κανείς να απομονώσει το κυρίαρχο θέμα από τα υπόλοιπα στοιχεία του, ο μύθος αυτομάτως καταρρέει.

Πρόκειται για ένα έργο ανθρωποκεντρικό;

• Μία πρώιμη αναγέννηση, ο πρώτος ίσως διαφωτισμός, έλαβε χώρα στην αρχαία Ελλάδα. Η Μήδεια του Ευριπίδη είναι ένας γυναικείος μηχανισμός χειραφέτησης, κόντρα στο εχθρικό και εξευτελιστικό για τη γυναίκα κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον. Η Μήδεια είναι βαθύτατα ανθρώπινη. Όπως και η μήδεια -με μικρό- που είναι σημαίνον πρόσωπο στον δικό μου ασφοδελό λειμώνα. Το ίδιο ισχύει και για την Περσεφόνη -στο έργο μου την ονομάζω πέρσα– την «ανείπωτη κόρη» των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Βαθύτατα ανθρώπινος ο πυρήνας των Ελευσίνιων Μυστηρίων, πανανθρώπινος. Ένα λογοτεχνικό έργο οφείλει να διατηρεί ανόθευτο τον πυρήνα μυσταγωγίας του, τον ανθρώπινο δηλαδή πυρήνα του.

Τι άλλαξε σε σχέση με τον Λεσπέρ;

• Ο ασφοδελός λειμώνας κατάγεται από το προηγούμενο έργο μου το κύκνειο άσμα του αβραάμ λεσπέρ. Είναι η αφηγηματική του συνέχεια. Και τα δύο αποτελούν έργα μεταμορφώσεων.

Ποια τα επόμενα λογοτεχνικά σας σχέδια

• Τα έργα εκκολάπτονται. Συνθέτονται ιστοί, συντελείται οργανογένεση και αναδύονται νέα πρόσωπο. Όταν οι συνθήκες ωριμάσουν θα υπάρξει τοκετός.

Ευχαριστούμε πολύ, να είστε πάντα δημιουργικός

Βιογραφικό Σημείωμα

Ο Σπύρος Γ. Μπρίκος γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1979. Έχει καταγωγή από το Συρράκο. Σπούδασε Ιατρική στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπότροφος, κατόπιν διαγωνισμού, του Κληροδοτήματος Αντωνίου Παπαδάκη, για όλα τα έτη των σπουδών του. Ειδικεύθηκε στην Ιατρική Βιοπαθολογία -Μικροβιολογία στο Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός». Έλαβε το δίπλωμα Κλινικής εφαρμογής στον Ιατρικό Βελονισμό, και την παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική, σε διετή μεταπτυχιακή εκπαίδευση που τελεί υπό την αιγίδα του Διεθνούς Συμβουλίου Ιατρικού Βελονισμού (ICMART). Είναι Υποψήφιος Διδάκτορας της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Τμήμα Εικαστικών Τεχνών & Επιστημών της Τέχνης). Είναι μέλος της Ελληνικής Μικροβιολογικής Εταιρείας καθώς και του Συνεταιρισμού Εργαστηριακών Ιατρών (MEDISYN). Είναι Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Λογοτεχνών Πρέβεζας. Έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή Ατιντάνων Πολιτεία (2011, συλλογικό έργο με τον Άρη Ψωμά), δύο συλλογές διηγημάτων, το Ιατρικό παράδοξο (2015, εκδόσεις Μανδραγόρας), που παρουσιάσθηκε στο πλαίσιο της 13ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ) το 2016, και την συλλογή Αγία παπαλίνα η καλλονή (2017, εκδόσεις Μανδραγόρας), που παρουσιάσθηκε στο πλαίσιο της 15ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ) το 2018, καθώς και το μυθιστόρημα με τίτλο το κύκνειο άσμα του αβραάμ λεσπέρ. Τα πεζογραφικά του βιβλία παρουσιάσθηκαν σε Εισήγηση από τον Νικηφόρο Κοντομίχη-Αφεντουλίδη στα πλαίσια του ΣΤ΄ Ευρωπαϊκού Συνεδρίου που έγινε στη Lund της Σουηδίας τον Οκτώβριο του 2018. Το Συνέδριο διοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών με θέμα: «Ο ελληνικός κόσμος σε περιόδους κρίσης και ανάκαμψης, 1204-2018». Είναι τακτικός συνεργάτης του λογοτεχνικού περιοδικού Μανδραγόρας. Συνεργάτης και αρθρογράφος στον Ημεροδρόμο. Κείμενα, καθώς και διηγήματά του, έχουν δημοσιευθεί στα λογοτεχνικά περιοδικά The Books’ Journal, Νησίδες, Μανδραγόρας, Νέα Εστία, Απόπλους, Culturebook, άρθρα και κείμενά του στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, Τα Νέα, καθώς και στον ηλεκτρονικό τύπο. Το πεζογράφημά του με τίτλο ασφοδελός λειμώνας είναι το πέμπτο κατά σειρά βιβλίο του.