Λόγω τού ότι η Κυρία «Βασιλική Καραγιάννη ταλαιπωρείται από ένα κρύωμα, αλλά παρ’ όλα αυτά θα τραγουδήσει» (όπως πληροφορηθήκαμε ευθύς εξαρχής από μεγαφώνου, το κυριακάτικο δροσερό βράδυ τής 28ης Ιουλίου 2024), θα κρίνω την εν θέματι παράσταση μόνον ως θέαμα και ουχί ως ακρόαμα.
Φαντασμαγορικά σκηνικά και κοστούμια, ερωτικά τα χορικά, προσεκτική και προσεγμένη παρωδία τού Kitsch, όπως συνηθίζει ο καταξιωμένος πλέον χορογράφος (τώρα ΚΑΙ σκηνοθέτης) Κωνσταντίνος Ρήγος. Μπαρόκ, πληθωρικοί, μανιχαϊστικού τύπου οι φωτισμοί και οι ασύγχρονες βιντεοπροβολές στον εμβλαματικό τοίχο τού ασκεπούς πλέον ρωμαϊκού ωδείου… αυτά και άλλα πολλά συνέθεταν ένα άκρως δημοφιλές, ευπρόσιτο κι ευπροσήγορο θέαμα, που όχι τυχαία τιμήθηκε επανειλημμένα με την κοσμοπλημμύρα τού ενθουσιώδους κοινού στο ασφυκτικό Ηρώδειο. Στο διάλειμμα βέβαια έφυγαν κάποιοι (οι συνήθεις ύποπτοι που βιάζονταν να συνεχίσουν την θερμή βραδιά στην βεράντα τους ή ενδεχομένως κάποιοι-κάποιες ειδήμονες περί τα μουσικά…).
Όμως η γενική εικόνα ήταν αξιοπρεπής, τιμούσε την πρώτη και μοναδική Λυρική Σκηνή τής χώρας μας, ήταν ένα θέαμα που θα μπορούσε να σταθεί παντού, σε οποιοδήποτε από τα θερινά καθιερωμένα φεστιβάλ τής Ευρώπης, στέκει άνετα και σε κλειστή χειμερινή σκηνή. Ήταν όλα επαγγελματικώς άψογα, προσεγμένα, συντονισμένα και εναρμονισμένα στον μέγιστο δυνατό νεοελληνικό βαθμό. Τώρα, εάν ακούγαμε και την βραχνιασμένη τραγουδίστρια θα ήτανε ακόμα καλύτερα, αλλά εύγε της που βγήκε κι εκτέθηκε χωρίς να στείλει τους πολυπληθείς θεατές σπίτι της. Εάν ήταν η Κάλλας ΔΕΝ θα το τολμούσε, αλλά καμία δεν θα ξανατραγουδήσει σαν τη Μαρία Καλογεροπούλου. Δεν πάμε στο Ηρώδειο για να ακούσουμε μια καλύτερη, ανώτερη ερμηνεία τής Βιολέττας, αλλά για να βγούμε έξω και να απολαύσουμε το θέαμα και ίσως μια καλή ενορχήστρωση, κάποιες επί μέρους καλές ερμηνείες κι αυτό είναι όλο.
Όσο για το όνομα «Βιολέττα» στο πρωτότυπο λιμπρέτο, μήτε κι αυτό είναι τυχαίο. Παραπέμπει στο ιοστεφές άστυ και στο ιερόν ιόχρουν πυρ τής θεάς Αθηνάς, συμβόλου τής Σοφίας (το έβδομο τσάκρα τής κεφαλής).
Η νεορομαντική, νεοπλατωνική θυσία της υπέρ τού νόμιμου έρωτα τής αγνής αδελφής τού εραστή της μόνον σε αλλοδιαστασιακά επίπεδα μπορεί να αιτιολογηθεί, αφού αντιβαίνει στα βασικά («κατώτερα) ανθρώπινα ένστικτα (και “shakras”). Έτσι, για να διαβάζουμε εναλλακτικά τα κλασικά έργα προκειμένου να αρθρώνουμε πρωτότυπο λόγο ερμηνεύοντας τα εσκαμμένα κατά το δοκούν.
Κάθε «ανάγνωση» είναι ανά-συν-δημιουργία. Κι η δουλειά τού κριτικού είναι να φωτίζει το «αθάνατο» πεπαγιωμένο, αποκρυσταλλωμένο αριστούργημα από καινοφανή οπτική γωνία.
Το κλασικό, ως «ανοικτού τύπου» κωδικοποίημα εμπεριέχει απειρία θεάσεων-ακροάσεων. Κάθε φορά ανιχνεύουμε το πολύπλευρο, το πολυδιάστατο μέσα από τη στενή αναγνωστική δέσμη μίας τύπου λέιζερ αντιληπτικής-συνειδητοποιητικής ικανότητας.
Μετά Λόγου Γνώσεως,
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός
info:
https://aefestival.gr/festival_events/traviata-2/
Μουσική διεύθυνση Πιερ Τζόρτζιο Μοράντι
Σκηνοθεσία – Χορογραφία – Σκηνικά Κωνσταντίνος Ρήγος
Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη
Φωτισμοί Χρήστος Τζιόγκας
Σχεδιασμός βιντεοπροβολών Βασίλης Κεχαγιάς
Συνεργάτιδα αρχιτέκτονας Μαίρη Τσαγκάρη
Διεύθυνση χορωδίας Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Ερμηνεύουν Βιολέτα Βαλερί Ναντίν Σιέρα (27/7 και 30/7), Βασιλική Καραγιάννη (28/7 και 31/7), Φλόρα Μπερβουά Χρυσάνθη Σπιτάδη, Αννίνα Ελένη Βουδουράκη, Αλφρέντο Ζερμόν Φρέντι Ντε Τομάζο (27/7 και 30/7), Φραντσέσκο Ντεμούρο (28/7 και 31/7), Τζόρτζιο Ζερμόν Δημήτρης Πλατανιάς (27/7 και 30/7), Τάσης Χριστογιαννόπουλος (28/7 και 31/7), Γκαστόνε Γιάννης Καλύβας, Βαρόνος Ντουφόλ Νικόλας Ντούρος, Μαρκήσιος του Ομπινί Νίκος Κοτενίδης, Δρ Γκρανβίλ Γιώργος Παπαδημητρίου, Τζουζέπε Νίκος Κατσιγιάννης, Οικονόμος / Μαντατοφόρος Ιωάννης Κοντέλλης
Με την Ορχήστρα, τη Χορωδία και το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
H δεύτερη καλοκαιρινή παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού είναι η Τραβιάτα του Βέρντι, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου, η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε στο ρωμαϊκό ωδείο το καλοκαίρι του 2019 με ξεχωριστή επιτυχία. Ο άτυχος έρωτας της «κυρίας με τις καμέλιες» για τον Αλφρέντο Ζερμόν, όπως τον εμπνεύστηκε και τον μελοποίησε ο Τζουζέπε Βέρντι μέσα από μελωδίες μοναδικής δύναμης, οι οποίες γράφονται ανεξίτηλα στο μυαλό και στην καρδιά, θα ζωντανέψει για τέσσερις παραστάσεις από τις 27 έως τις 31 Ιουλίου 2024.
Η όπερα περιγράφει τον έρωτα μιας εταίρας με γόνο καλής οικογένειας του Παρισιού. Η σχέση προκαλεί την αντίδραση της οικογένειας του νέου, το ζευγάρι χωρίζει και ξανασυναντιέται λίγο πριν τον θάνατο της κοπέλας. Η πρεμιέρα της Τραβιάτας στις 6 Μαρτίου 1853 στο Τεάτρο Φενίτσε της Βενετίας αναφέρεται συνήθως ως μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες στην ιστορία της όπερας. Ενάμιση αιώνα αργότερα, το αριστούργημα του Βέρντι αναγνωρίζεται ως ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του ρεπερτορίου με εκατοντάδες παραστάσεις κάθε χρόνο στις όπερες όλου του κόσμου και με χιλιάδες θεατών να τις παρακολουθούν εκστατικά.
Ο Κωνσταντίνος Ρήγος σημειώνει για την παραγωγή: «Η Τραβιάτα, παρουσιασμένη στον ιστορικό χώρο του Ηρωδείου, εντάσσεται σε μια απαιτητική όσο και ενδιαφέρουσα συνθήκη: πρέπει κανείς να βρει την ισορροπία μεταξύ των σκηνών της επιδεικτικής ευδαιμονίας και των στιγμών της ιδιωτικότητας. Οι τοίχοι του αρχαίου ωδείου είναι εγγυητές της διαχρονίας και εντάσσουν υποχρεωτικά την αφήγηση στον μεγάλο χρόνο. Στον ενδιάμεσο αυτό χώρο, μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος, η Βιολέτα μοιάζει σταματημένη σε μια εποχή μετέωρη, προσφέροντας στον θεατή την ιστορία της, προϊόν κι αυτή προς κατανάλωση, όπως ήταν και η ίδια. Ο χώρος του Ηρωδείου μοιράζεται ανάμεσα στα κλειστά δωμάτια (που αντιπροσωπεύουν το εσωτερικό ψυχικό τοπίο της ηρωίδας) και στον κόσμο / σκηνή της καταναγκαστικής ηδονής, όπου δεσπόζει ένα τεράστιο τραπέζι. Οι δύο κόσμοι εξελίσσονται παράλληλα, ενώ η ηρωίδα καθρεφτίζεται στο alter ego της, δίνοντας έτσι υπόσταση στην εσωτερική της διχοτομία, που αποτελεί ίσως και το πιο σημαντικό αφηγηματικό στοιχείο του έργου. Η Τραβιάτα είναι η Βιολέτα, γι’ αυτό και η εστίαση στην αποτύπωση των συναισθημάτων της μεγεθύνεται και προβάλλεται στον φθαρμένο από τον χρόνο τοίχο του Ηρωδείου».
Στην πρώτη διανομή η Αμερικανίδα σούπερ σταρ της όπερας Ναντίν Σιέρα θα ερμηνεύσει τον ρόλο της Βιολέτας Βαλερί, με τον ανερχόμενο τενόρο Φρέντι Ντε Τομάζο στον ρόλο του Αλφρέντο Ζερμόν και τον διεθνώς αναγνωρισμένο βαρύτονο Δημήτρη Πλατανιά στον ρόλο του Τζόρτζιο Ζερμόν.
Στο δεύτερο καστ, θα έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε τη διακεκριμένη υψίφωνο της ΕΛΣ Βασιλική Καραγιάννη στον ρόλο της Βιολέτας Βαλερί, τον διεθνώς αναγνωρισμένο Έλληνα βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο στον ρόλο του Τζόρτζιο Ζερμόν, καθώς και τον διάσημο Ιταλό τενόρο Φραντσέσκο Ντεμούρο στον ρόλο του Αλφρέντο.
Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και χορηγό την ALPHA BANK.
