Η “Ζωή του Αρσένιεφ” θεωρείται από πολλούς ως το σημαντικότερο έργο του Ιβάν Μπούνιν, του τελευταίου μεγάλου κλασικού και πρώτου Ρώσου συγγραφέα που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Μέσα απ’ τις σελίδες αυτού τού σε μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφικού μυθιστορήματος, γραμμένου σε πρώτο πρόσωπο, παρακολουθούμε τη ζωή του Αλεξέι Αρσένιεφ στη Ρωσία, από τα πρώτα του χρόνια μέχρι τη στιγμή που γίνεται είκοσι χρονών. Το έργο, το οποίο πολλοί συγκρίνουν με το “Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο” του Προυστ, έχει ουσιαστικά δύο κεντρικούς ήρωες: τον νεαρό Αλεξέι και τον ώριμο πια συγγραφέα, ο οποίος, έχοντας εγκαταλείψει την πατρίδα του, θυμάται με νοσταλγία τα νεανικά του χρόνια κι αναπαριστά βήμα προς βήμα το παρελθόν.
Με μοναδική ενάργεια και μ’ έναν διάχυτο λυρισμό, μας αποκαλύπτει μνήμες της παιδικής ηλικίας που ‘ναι γεμάτες φως, μας αφηγείται πώς ξύπνησαν μέσα του τα πρώτα συναισθήματα, ο έρωτας – απ’ τα πρώτα νεανικά σκιρτήματα μέχρι την απογοήτευση που φέρνει η συνειδητοποίηση πως ο ανιδιοτελής έρωτας είναι ανέφικτος· τον ακολουθούμε στις περιπλανήσεις του σ’ αυτή την αχανή χώρα, απ’ τον παγωμένο βορρά μέχρι τον ηλιόλουστο νότο. Ωστόσο, το ιδιότυπο αυτό μυθιστόρημα δεν είναι μόνο ένα ταξίδι της μνήμης – πάνω απ’ όλα είναι ένα ταξίδι της ψυχής στο χώρο και το χρόνο.