Οι Ποιητές και ο Πόλεμος

Έχει ειπωθεί: «… να δείξουμε την ειρηνοποιό διάσταση της ποίησης.»   Κι εγώ απαντώ: Η ποίηση δεν είναι πάντα ειρηνοποιός.  Ανάμεσα σε άλλες ιδιότητες της, η ποίηση εκφράζει  τους καιρούς της.  Και θυμώνει άγρια.  Κοιτάξτε τις Ωδές και τα Λυρικά του Ανδρέα Κάλβου, με τις εξάρσεις του ποιητή κατά των εχθρών της επαναστατημένης πατρίδας που σφαγιάζουν τον Ελληνικό πληθυσμό των ημερών του.  Κοιτάξτε την ποίηση των Μαύρων της Αμερικής τότε που οι λευκοί τους λυντσάρουν.  Ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε τον Λάμπρο, σπουδαίο λυρικό ποίημα, αλλά έγραψε και τον Ύμνο εις την Ελευθερία, ένα ποίημα πολεμικό.  Η ποίηση, επομένως, βγαίνει μπροστά και κάνει πόλεμο όποτε το απαιτούν οι περιστάσεις.

Το ζήτημα είναι, ως ποιητές, πώς λειτουργούμε σε ζητήματα ζωής και θανάτου, σαν το σημερινό της Γάζας;  Ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης είχε γράψει την εποχή της δικτατορίας των συνταγματαρχών: «Είστε υπέρ ή κατά;/ Σκεφθεῖτε το καλά. Θὰ περιμένω.»  Το θέμα της Γάζας είναι το μεγάλο ηθικό ζήτημα των ημερών μας.  Όλοι θυμούνται τι στάση είχαν πάρει διάφοροι στο μεγάλο ηθικό ζήτημα του περασμένου αιώνα, το ολοκαύτωμα των Εβραίων, τότε που αυτό λάμβανε χώρα.  Ποιοι ήταν αυτοί που γνώριζαν τι γινόταν και τάχθηκαν υπέρ.  Ποιοι τάχθηκαν κατά και έπραξαν κάτι, έστω και μια διαμαρτυρία.  Ποιοι, δηλώνοντας άγνοια, σιώπησαν.  Όλοι γνωρίζουμε τη βαρβαρότητα που λαβαίνει χώρα στη Γάζα, επί ένα χρόνο τώρα.  Πώς το χειριζόμαστε;  Τι κάνουμε;  Πρέπει να πάρουμε θέση, από την από δω μεριά ή από την αντιπέρα!  Γιατί, όπως χαρακτηριστικά είχε πει ένας πολιτικός σχολιαστής από το Νότο των ΗΠΑ: «στη μέση του δρόμου υπάρχουν μόνο νεκρά αρμαντίλλο».  Εκείνα τα αργοκίνητα ζώα δηλαδή που, ενώ ολιγωρούν στην άσφαλτο ανέμελα, παρασύρονται από την ταχύτητα της κυκλοφορίας.