[Non omnis moriar…]

 

Non omnis moriar –

 

Τα περήφανα προσωπικά μου αγαθά

 

 

Λιβάδια των τραπεζομάντηλων μου, οχυρά αδάμαστων ντουλαπιών,

Απέραντα σεντόνια, πολύτιμα λινά

Και φορέματα, λαμπερά φορέματα θα μείνουν πίσω μου.

Κανέναν κληρονόμο δεν άφησα εδώ,

Ας ξετρυπώσει λοιπόν το χέρι σου τα εβραϊκά προσωπικά μου αντικείμενα,

Chominowo, γυναίκα του Λβιβ, γενναία σύζυγε ενός χαφιέ

Γρήγορη καταδότρια, μητέρα ενός Volksdeutscher.

Σε σένα και στους δικούς σου είθε να είναι χρήσιμα –

Γιατί σε κάποιους ξένους;

Είσαστε οι αγαπημένοι μου– αυτό δεν είναι ένα λαούτο, ούτε κενές λέξεις.

Σας θυμάμαι, όπως κι εσείς με θυμηθήκατε όταν ήρθαν από την SchuPo.

Και τους θυμίσατε την ύπαρξή μου.

Ας κάτσετε λοιπόν, φίλοι μου, με τα ποτήρια υψωμένα

Ας πίνετε όλη νύχτα με προπόσεις για το ξόδι μου και το δικό σας πλούτο:

Χαλιά και κεντήματα, πιατέλες, κηροπήγια –

Ας πίνετε όλη τη νύχτα, και την αυγή

Ας αρχίσετε να ψάχνετε για πολύτιμους λίθους και χρυσό

Σε καναπέδες, στρώματα, παπλώματα και χαλιά.

Ω, πόσο γρήγορα θα το κάνετε,

Σύννεφα από αλογότριχα και θαλάσσιο σανό,

Σύννεφα σκισμένων μαξιλαριών και νέφη παπλωμάτων

Στα χέρια σας θα κολλήσουν, σε φτερά θα μεταμορφωθούν και τα δύο χέρια,

Το αίμα μου θα δέσει το στουπί με φρέσκο πούπουλο,

Και τα φτερωτά σε αγγέλους θα μεταμορφώσει.

 

[1], Non omnis moriar — «Δεν θα πεθάνω ολάκερος» από τις Ωδές του Οράτιου (βιβλίο III, xxx)

[7], Chominowa — Zofia Chomin η επιστάτης της πολυκατοικίας όπου κρυβόταν η Ginczanka και την κατέδωσε. Η Zofia Chomin, μετά τον πόλεμο, καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση  επειδή παρέδιδε Εβραίους που κρύβονταν.

[8], Volksdeutsche — πρόσωπο χωρίς γερμανική ή αυστριακή υπηκοότητα, το οποίο ήταν εγγεγραμμένο στον γερμανικό εθνικό κατάλογο από τις αρχές του Τρίτου Ράιχ.

[12], SchuPo — η αστυνομία ασφαλείας (Schutzpolizei, συντομογραφία Schupo ή SchuPo) ήταν η ένστολη οργανωτική μονάδα της κρατικής αστυνομίας.

 

 

 

Μια επεξήγηση ειρήσθω εν παρόδω

 

 

Δεν πλάστηκα

από το χώμα της γης,

δεν θα γυρίσω

στο χώμα.

Δεν κατέβηκα

από τον ουρανό

και στον ουρανό

δεν θα επιστρέψω.

Είμαι η ίδια ο ουρανός,

όπως το γυάλινο ταβάνι.

Είμαι η ίδια η γη,

όπως το γόνιμο έδαφος.

Δεν έχω δραπετεύσει

από πουθενά

και δεν θα επιστρέψω

εκεί.

Εκτός από εμένα δεν ξέρω άλλη απομάκρυνση.

Στα φουσκωμένα πνευμόνια του ανέμου

και στην ασβεστοποίηση των βράχων

πρέπει

τον εαυτό μου

εδώ

διασκορπισμένη

να βρω.

 

 

 

Ανάληψη της γης

 

Τραβήξτε κάτω, ξεσκίστε, τσαλακώστε τα σύννεφα

σαν ένα πλαδαρό κομμάτι δέρματος –

να σας λιώσει ο ήλιος,

να σας κάψει με θερμότητα –

 

Τραβήξτε κάτω, ξεσκίστε τα πρόσωπά σας αδιάφορα υποκριτικά –

φωνάξτε το μίσος σας αιματηρά σκληρό –

να εξαπλώνεστε, να καταστρέφετε,

τον κόσμο σε πολτό να δαγκώνετε,

να ξεφορτωθείτε στις ρουφήχτρες και σαν δίνες να περιδινηθείτε

όλα, τα πάντα καταπιεσμένα στο αίμα γκρεμίστε σε αφρό,

σπάστε ροζάριο προσευχών,

πλέξτε την ειλικρίνεια σαν χορό,

και πνιγείτε στον αφρό,

από ό,τι σας έχουν δώσει μαζί με τη ζωή

πυρποληθείτε στη δική σας φωτιά

και με την αλήθεια σας

μολύνετε την υδρόγειο.

 

Η παχιά γη πιο γόνιμα

θα σφυρίξει την αιωνιότητα,

θα ρίξει μια τροχιά γύρω από τον ήλιο,

και θα αρχίσει να σπρώχνει τα αστέρια –

θα οργιάσει ελεύθερη:

ποταμίσια, δασώδης και χωραφίσια

και στις πυρκαγιές του ίδιου του αίματός της  –

– με λατρεία θα πέσει στα πόδια του Θεού –

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

(σκλαβιά – ταπεινότητα αγάπης!)

πάρα πολύ ήσυχα, – πάρα πολύ κανονικά, – πάρα πολύ απλά –

 

 

 

Zuzanna Ginczanka (1917-1944) Ζουζάνα Γκιντσάνκα

 

 

Η Zuzanna Ginczanka, (Zuzanna Gincburg), είναι μια από τις πιο ταλαντούχες και ανεξάρτητες Πολωνές ποιήτριες του 20ού αιώνα. Εκτελέστηκε από την Γκεστάπο στην Κρακοβία το 1944 σε ηλικία 27 ετών, αφού πέρασε περισσότερα από δύο χρόνια κρυμμένη, λίγες μόνο ημέρες πριν από την απελευθέρωση της πόλης. Άρχισε να γράφει ποιήματα σε ηλικία τεσσάρων ετών, δημοσίευσε τα πρώτα της ποιήματα στα δεκατέσσερα και αναγνωρίστηκε σε εθνικό επίπεδο για την ποίησή της στα δεκαέξι. Η πρώτη και μοναδική της συλλογή επαινέθηκε ευρέως στην Πολωνία όταν κυκλοφόρησε το 1936 και θαυμάστηκε για την εκθαμβωτική της γλώσσα. Το έργο της έμεινε στην αφάνεια υπό τον κομμουνισμό, για να ανακαλυφθεί ξανά στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα.

Ο Λέσζεκ Πάουλ είναι Πολωνός ζωγράφος (Ακαδημία Καλών Τεχνών Βαρσοβίας). Ασχολείται επίσης με τη φωτογραφία, τον κινηματογράφο, τα multi media και την ποίηση. Ζει στο Βερολίνο. Αγαπά την Ελλάδα και έχει μεταφράσει αρκετούς Έλληνες ποιητές στα πολωνικά – και Πολωνούς στα ελληνικά.