Υπάρχει μια αόρατη γραμμή που συνδέει τους χαρακτήρες των δέκα συγκινητικών ιστοριών του βιβλίου. Όλοι τους με κάποιον τρόπο βρίσκονται σε τροχιά γύρω από ένα κοινό κέντρο, την γαλλική γκιλοτίνα.
Βρισκόμαστε στην καρδιά της Τρομοκρατίας (1793-1795), της πιο σκοτεινής περιόδου της Γαλλικής Επανάστασης ( 14 Ιουλίου 1789, που η Βαστίλη γκρεμίστηκε), όταν η γκιλοτίνα έκοψε πολλά κεφάλια διάσημα και μη.
Ο πιο διάσημος δήμιος ήταν ο Σαρλ-Ανρί Σανσόν, γιατί οι δικοί του νεκροί ήταν από τους πιο σημαντικούς πούχε γνωρίσει ποτέ η Γαλλία, ήταν ο δήμιος της Μαρίας Αντουανέτας, της Σαρλότ Κορντέ, του Ροβεσπιέρου, του Βερνιό, του Λαντελάκ, του Δαντόν και όλων των άλλων. Ο Σαρλ-Ανρί Σανσόν ήταν ο άνθρωπος που ερχόταν σε άμεση επαφή με τον Φουκιέ -Τιενβίλ, τον δημόσιο κατήγορο του επαναστατικού δικαστηρίου που «έλαμψε» επί Τρομοκρατίας του Ροβεσπιέρου και ήταν ο Σανσόν ο άνθρωπος που έπιανε το κεφάλι απ’ το πανέρι και το έδειχνε στο λαό που δε χόρταινε ποτέ, ενώ το αίμα του πιτσίλιζε τα ρούχα κι απλωνόταν στις σανίδες του ικριώματος, όλα για το χατίρι της εκδικητικής χαράς του πλήθους που άφηνε να εκδηλωθούν τα πιο διεστραμμένα πάθη του, τα πιο ποταπά του ένστικτα…
Αντί η Επανάσταση να βγάλει τον λαό από τη μιζέρια, του πέταξαν κεφάλια αντί για ψωμί, αίμα αντί για κρασί! Του πρόσφεραν αυτό του βασιλιά, της βασίλισσας, των ευγενών, …Δεν τον ξεδίψασαν. Αυτός ο μινώταυρος που πρέπει να τον τρέφανε κάθε μέρα με πτώματα, τον ποτίζανε τώρα με το αίμα των παιδιών της Επανάστασης, αυτό το πορφυρό αίμα που κύλησε κάτω από τη λαιμητόμο για να ενωθεί με τα νερά της Στυγός, δεν του ήταν αρκετό. Χρειάζεται ακόμα το αίμα του Ντεμουλέν, του Φαμπρ, του Δαντόν…Και σύντομα, θα ΄ρθει η σειρά των άλλων…Η Επανάσταση πεθαίνει κι αυτοί θα πεθάνουν μαζί της…
Παρακολουθούμε λοιπόν τις τελευταίες ώρες, στις τρομερές φυλακές Κονσιερζερί (πρόκειται για την Κόλαση του Δάντη), της βασίλισσας Μαρίας Αντουανέτας, που όταν έπεσε η λεπίδα της λαιμητόμου, χιλιάδες κεφάλια με κόκκινο σκούφο κυμάτισαν σαν αγρός με παπαρούνες, ενώ χιλιάδες στόματα κραύγαζαν εν χορώ: «Ζήτω η Δημοκρατία!», της Σαρλότ Κορντέ μιας νεαρής που σκότωσε στο λουτρό τον Μαρά, ένα απαίσιο άνθρωπο, αλλά αντιπρόσωπο του λαού, του Γερμανού Άνταμ Λουξ, μαθητή του Ζαν -Ζακ Ρουσό, που πίστεψε στην Επανάσταση και ότι οι τύραννοι θα έπεφταν, που γονάτισε κάτω απ’ την «εθνική λεπίδα» γιατί είχε ερωτευτεί τη Σαρλότ Κορντέ μόλις την είδε πάνω στο κάρο που την οδηγούσε στο ικρίωμα στην πλατεία Ρεβολυσιόν και συνέταξε ένα πανηγυρικό και ένα «Εγκώμιο για την Σαρλότ» και το μοίρασε σε κάθε πολίτη μπροστά στο Δημαρχείο, το Παλέ-Ρουαγιάλ και τον Κεραμεικό, τη νύχτα της τελευταίας συνεστίασης των Γιρονδίνων, που έμεινε στην Ιστορία για τη γενναιότητα, τον ηρωισμό και τη λεβεντιά των συνδαιτημόνων, που αψηφούσαν τον θάνατο με τόσο θάρρος (η Επανάσταση κατασπάραξε τα παιδιά της), του Ζορζ Νταντόν του ανθρώπου του λαού, που τον καρατόμησε η λεπίδα της Χήρας και ίσως, μετά από έναν-δύο αιώνες, θα αφηγούνται πόσο θαρραλέα και με τι ωραία λόγια αντιμετώπισε τον θάνατο ο Δαντόν, που είπε στο δήμιό του την περίφημη φράση «Το κεφάλι μου να το δείξεις στο λαό. Αξίζει τον κόπο», του Αντουάν Λαβουαζιέ του πιο λαμπρού γαλλικού πνεύματος του περασμένου αιώνα, η Δημοκρατία δεν είχε ανάγκη από σοφούς, που πάνω στο μοιραίο κάρο που οι μελλοθάνατοι φώναζαν, έκλαιγαν, προσεύχονταν, αγόρευαν στο λαό ή τον καταριόταν, αυτός ο σοφότερος των σοφών… διάβαζε, πέθανε με κομψότητα, του σπουδαίου ανθρώπου του μαρκησίου Ντε Λαντενάκ, έκπτωτου βασιλιά της Βανδέας, του ποιητή Αντρέ Σενιέ, μιας ιδιοφυΐας, που ο θάνατός του δεν είχε τίποτα ποιητικό, ήταν απλά πολιτικός και του Μαξιμιλιάνου Ροβεσπιέρου, του πιο μισητού ανθρώπου της Επανάστασης, που ήδη χλομός, άσπρισε στην κυριολεξία, έκλεισε τα μάτια κι έσκυψε το κεφάλι, για να μη δει κανείς τα δάκρυα που πάσχιζε να συγκρατήσει και δεν είπε ένα καλό λόγο πάνω στο ικρίωμα, απλά δεν είναι όλοι Δαντόν και όταν η λεπίδα έπεσε τότε μαζί της έπεσε και η αυλαία αυτής της μεγάλης παράστασης που ήταν η Επανάσταση…
Δέκα συγκινητικές ιστορίες που συνθέτουν ένα συναρπαστικό σύνολο.
Κείμενα που καθηλώνουν, ανασταίνοντας σκηνές του παρελθόντος, σπάζοντας φράγματα των καιρών και της λήθης, ξυπνώντας συνειδήσεις.
Ένα τόσο μικρό βιβλίο με τέτοια μεγάλη επίδραση. Συναρπαστικό ανάγνωσμα. Εξαιρετικό. Καθηλωτικό. Απρόβλεπτο. Συγκλονιστικό βιβλίο. Γραφή ώριμη, τολμηρή και καλλιεργημένη. Πρόκειται για Αριστούργημα.
Ο Φρανσουά-Ανρί Ντεζεράμπλ (François – Henri Désérable) γεννήθηκε το 1987 στην Αμιέν (Γαλλία). Άρχισε να γράφει στην ηλικία των δεκαοκτώ και δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή διηγημάτων στα είκοσι, αποσπώντας το πρώτο του λογοτεχνικό βραβείο. Δύο χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε τη μυθιστορηματική βιογραφία του Εβαρίστ Γκαλουά, ιδιοφυούς μαθηματικού του 19ου αιώνα που σκοτώθηκε στα είκοσι ένα του σε μονομαχία. Συνέχισε με τη συγγραφή της αναζήτησης ενός λογοτεχνικού ήρωα του Ρομέν Γκαρί, Ένας κύριος Πιεκελνί, βιβλίο που ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Goncourt. Το Αφέντρα και κυρά μου τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας.
Κώστας Α. Τραχανάς
