Στη «Διπλή ζωή, το καινούργιο μυθιστόρημα του Κώστα Λογαρά, παρουσιάζεται η ζωή δύο οικογενειών και των πρωταγωνιστών της που ζουν σε μια σχέση πολυσυντροφικότητας, στο πλαίσιο της ανοιχτής οικογένειας. Μέσα σ’ αυτή τη συνθήκη (και με φόντο τα επιτακτικά προβλήματα της σημερινής πολυκύμαντης εποχής) οι ήρωες και πρωταγωνιστές της ιστορίας, ο Π. Παυλής, η Έλσα και η Μαρίνα δρουν και πορεύονται έχοντας ως ιδεολογικό έρμα τις κοινωνικές αναζητήσεις των κινημάτων για περισσότερα σεξουαλικά δικαιώματα και ελευθερίες που άνθησαν στις δεκαετίες ’60, ’70, ’80, όπως ο «Μάης του 68», «τα παιδιά των λουλουδιών» αλλά και το γυναικείο ζήτημα. Στις απόψεις αυτές των γονιών τους αντιδρούν η έφηβη Νάσια ( κόρη του Παυλή και της Μαρίνας ) και ο δωδεκαετής Φίλιππος ( γιος της ερωμένης Έλσας).
Στο μυθιστόρημα ο συγγραφέας παρουσιάζει το σύγχρονο κόσμο κινηματογραφικά. Οι εικόνες που δημιουργεί είναι πραγματικές σκηνές κινηματογραφικής ταινίας. Με έναν καταιγιστικό και εμφατικό τρόπο γίνεται η πρόσληψη του περιεχομένου. Εκπληκτικές οι εικόνες από την αίθουσα τού δικαστηρίου κατά τη δίκη του πρωταγωνιστή Π. Παυλή. Οι εικόνες αυτές όπως και η σκηνή κατά την οποία ο μικρός Φίλιππος εμποδίζει την μητέρα του να συναντήσει τον εραστή της, συνθέτουν από μόνες τους μια επιμέρους ιστορία. Καρέ-καρέ τα κεφάλαια συγκροτούν μια απολαυστική, αιχμηρή ιστορία με κοινωνικές, πολιτικές και ιδεολογικές αναζητήσεις και προεκτάσεις, συγκρούσεις και ακραίες καταστάσεις.
Η «Διπλή Ζωή» διαρθρώνεται σε 24 κεφάλαια, όπου τα 18 απ’ αυτά είναι μοιρασμένα ανάμεσα σε Αθήνα και Ζυρίχη. Τα 9 κεφάλαια της Αθήνας διαδραματίζονται από τον Σεπτέμβριο του 2013 ως τον Ιούλιο του 2019 και ένας γ’ πρόσωπος αφηγητής δίνει το λόγο στον Παυλή, την Έλσα τον Φίλιππο. Τα άλλα 9 κεφάλαια γράφονται από την πρωτοπρόσωπη αφηγήτρια Νάσια κάθε μέρα στην πόλη της Ζυρίχης , από την 1η ως την 9η Μαΐου του 2021. Σ’ αυτά τα 9 κεφάλαια η Νάσια παρουσιάζει τις αναμνήσεις της ζωής της σε μια αναδρομή καταστάσεων και συναισθημάτων με την μορφή ημερολογίου. Προετοιμάζει έτσι την υπερασπιστική της κατάθεση για τη δίκη του πατέρα της ο οποίος κατηγορείται από τον Φίλιππο ως ηθικός αυτουργός στην απόπειρα αυτοκτονίας του ( Ο Φίλιππος , ο γιος της Έλσας είναι ο πιο τραγικός ήρωας της ιστορίας ) . Οι δύο αφηγήσεις συνυφαίνονται ανά δεύτερο κεφάλαιο και συναντώνται στα τελευταία κεφάλαια όπου γίνεται η εκδίκαση της καταγγελίας του Φίλιππου σε βάρος του Παυλή.
Καταφέρνει έτσι ο συγγραφέας με έναν πρωτότυπο τρόπο-εύρημα να παρουσιάζει τους ήρωές τους στο παρόντα χρόνο φωτίζοντας τους με το κοντινό παρελθόν σε ένα παιγνίδι τραγικών γεγονότων, πόνου, αλήθειας και διαρκούς αναζήτησης, χαμένων ιδεολογιών, δυνατών ενστίκτων, διαπροσωπικών και ερωτικών σχέσεων και των κατευθυντήριων γραμμών της ζωής του καθενός.
Ο μυθιστοριογράφος με διεισδυτική και σύγχρονη ματιά, δεν διστάζει να σκιαγραφήσει τους χαρακτήρες του με τόλμη, ρεαλισμό και συναίσθημα, να θέσει με ειλικρίνεια τα προβλήματα του οικογενειακού θεσμού που ταλανίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο. Τολμά δε να δει τους ήρωές του με ψυχαναλυτική ματιά, αναγνωρίζοντας τους δαίμονες που τους κατατρύχουν, την αντιφατικότητα και πολυπλοκότητα τής ύπαρξής τους, τους πολλαπλούς εαυτούς . Πιστός στις αξιακές αντιλήψεις των ηρώων του και στις ιδεολογικές τους πλατφόρμες καθώς προσπαθούν να αυτοπραγματωθούν ως οντότητες σε μια εποχή περίπλοκη, σε μια εποχή μεταμοντέρνα όπως είναι η σημερινή , η οποία παρόλα αυτά επιστρέφει στον συντηρητισμό.
Ποιος είναι ο Π. Παυλής που ως κατηγορούμενος για ηθική αυτουργία στην απόπειρα αυτοκτονίας τού Φίλιππου χαρακτηρίζεται από την Πρόεδρο και τον Εισαγγελέα ‘ανήθικος’, ‘ηδονοθήρας’, ‘ιδιοτελής’, ‘καιροσκόπος’ που κατέστρεψε τον νεαρό Φίλιππο προκειμένου να ικανοποιήσει τις συναισθηματικές και σεξουαλικές του αναζητήσεις;
Ο Κώστας Λογαράς δομεί προσεκτικά το ψυχογράφημά του και τον χαρακτήρα του Π. Παυλή, του κεντρικού ήρωα, που κάποιοι θα τον δουν και ως ‘θύτη’ στην ιστορία. Είναι δε ο άνθρωπος που, όπως ο ίδιος ομολογεί, έχει τον δικό του κώδικα ηθικής και τιμής απέναντι στην γυναίκα του Μαρίνα και την κόρη του Νάσια : ‘‘ ειλικρινής και πιστός στις αξίες του και στο θεσμό της οικογένειας’’ , θεωρεί πως οι σεξουαλικές του πεποιθήσεις για την polyamorοus ανοιχτή οικογένεια, τον οδηγούν στην ευτυχία και την αυτοπραγμάτωση.
Ο συγγραφέας σε αυτή την τολμηρή ιστορία μάς καθιστά συνοδοιπόρους στο ταξίδι δυο νέων παιδιών της Νάσιας και του Φίλιππου. Μας ανοίγει την ψυχή και το μυαλό ώστε να αφουγκραστούμε τον πόνο και την οδύνη που προκαλούν στον Φίλιππο η μητέρα και ο εραστής της· να θυμώνουμε γιατί ο Φίλιππος στερείται τον πατέρα του. Ο νεαρός γιος της Έλσας εξελίσσεται τελικά σε έναν οργισμένο νέο τού περιθωρίου που κάνει κακό στον εαυτό του και δεν διστάζει να προβεί στην απονενοημένη κίνηση προς τον θάνατο προκειμένου να αποδείξει ότι αξίζει.
Ο συγγραφέας γνωρίζει την τέχνη να συγκινεί και να κινητοποιεί τον αναγνώστη ώστε να παίρνει μέρος στο δράμα της εφιαλτικής ζωής του Φίλιππου. Πλάθει την προσωπικότητα του ήρωά του δυνατά, σκάβοντάς με την γραφίδα του στα μύχια της ψυχής τού νεαρού έφηβου. (Ω δάσκαλος ο συγγραφέας έχει με τους νέους μια διαδραστική σχέση που του επιτρέπει να περιγράφει ψυχικές καταστάσεις και συμπεριφορές με αισθαντικότητα και ειλικρίνεια, εφ’ όσον μπορεί να προσεγγίζει τα ενδότερα της νεανικής ψυχής).
Ο Κώστας Λογαράς μας καλεί με το δικό του ανατρεπτικό λόγο και με την τολμηρή ιστορία του ( με τη βοήθεια μάλιστα, των εμβόλιμων επιστημονικών, ιστορικών, κοινωνιολογικών του παραθέσεων, τύπου δοκιμίων) , να αναγνωρίσουμε τις αλλαγές που συμβαίνουν στον νέο παγκοσμιοποιημένο και αδιάφορο κόσμο της εικονικής πραγματικότητας, του παγκόσμιου ιστού, των «έξυπνων τηλεφώνων» που υποκαθιστούν τους γονείς. Οι νέοι γίνονται έρμαια του νέου εικονικού κόσμου καθώς αδυνατούν οι γονείς να παίξουν τον παιδαγωγικό τους ρόλο. Παράλληλα η εκπαιδευτική διαδικασία γίνεται σε σχολεία χωρίς σαφές στίγμα, χωρίς όραμα και κανόνες, με παραβατικότητα , ελευθεριότητα και άμετρη βία.
Όμως αυτή η συναισθηματική πίεση που υφίσταται ο αναγνώστης απαλύνεται καθώς η Νάσια το άλλο παιδί της ιστορίας μας, θύμα και αυτή της polyamorous οικογένειας, βρίσκει το δρόμο της στην ευτυχία και την ολοκλήρωση. Εδώ είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε στη μυθοπλασία το ρόλο του ψυχιάτρου, καθώς για τον συγγραφέα αποτελεί ένα εξαιρετικό συγγραφικό εργαλείο, ώστε να μας καταστήσει κοινωνούς στα προβλήματα της νέας πραγματικότητας που ζούμε. Και επιπλέον στις τεκμηριωμένες απόψεις των επιστημόνων για τις νέες μορφές οικογένειας, το κοινωνικό και βιολογικό φύλο και την έμφυλη ταυτότητα. Μας ευαισθητοποιεί ο συγγραφέας ώστε να παρακολουθήσουμε, να δούμε με συμπάθεια τα πάθη των ηρώων της ιστορίας του, όπως και πολλά άλλα ζητήματα που σχετίζονται με την πνευματική εξέλιξη τού ανθρώπου και τους θεσμούς τής κοινωνίας. Χωρίς προκαταλήψεις και στερεοτυπικές απόψεις που οδηγούν τις κοινωνίες στην βία και τη μισαλλοδοξία .
Ο πολύπειρος μυθιστοριογράφος Κώστας Λογαράς με συγγραφική δεινότητα, τόλμη και συνέπεια πλάθει τους χαρακτήρες των ηρώων της ιστορίας του. Είναι περίπλοκοι και τους συγκροτεί με τρόπο κατανοητό· πολυσχιδείς, αισθαντικοί και γεμάτοι αντιφάσεις, μίση πάθη και ανασφάλειες· αλλά και τόλμη, θάρρος και γενναιότητα· περηφάνεια και αξιοπρέπεια, πίστη και ελπίδα σε έναν κόσμο νέο μα κι άλλο τόσο παλαιό, χαοτικό, φανερό αλλά και δυσπρόσιτο. Όπου οι άνθρωποι παλεύουν με τους πολλαπλούς εαυτούς τους να πετύχουν την αυτοπραγμάτωση και την ολοκλήρωσή τους.
Δύσκολο να τους διαχειριστεί κανείς, δύσκολο να τους κατανοήσει, όμως είναι άνθρωποι που ψάχνουν αυτό που χρειάζονται από τη ζωή. Ο κάθε αναγνώστης θα τους κρίνει με τα δικά του μέτρα, ενταγμένους στην εποχή τους και με τις δικές τους ανάγκες. Ο καθένας ας δώσει το τέλος που νομίζει. Η κάθαρση θα επέλθει για όλους. Ή μήπως όχι;
