Σχ. 1

Υπάρχουν λοιπόν τρία είδη απαντήσεων σε ερωτήσεις· το ένα είναι η αναγκαία, το άλλο η ευγενική και το άλλο η περιττή. Για παράδειγμα, σε περίπτωση που ρωτούσε κάποιος αν είναι μέσα ο Σωκράτης, ο ένας, σαν να μη θέλει και απρόθυμα, απαντά με το « όχι, δεν είναι μέσα», εάν, δε, θέλει να μιλήσει με τον λακωνικό τρόπο, αφαιρώντας και το «μέσα», θα πει αυτήν και μόνη την άρνηση· όπως εκείνοι [οι Λακεδαιμόνιοι] που, όταν τους έγραψε ο Φίλιππος αν τον δέχονται στην πόλη τους, αφού έγραψαν σ’ ένα χαρτί ένα μεγάλο «όχι», του το έστειλαν. Ο άλλος αποκρίνεται πιο ευγενικά: « Δεν είναι μέσα αλλά στην τράπεζα» και, αν θέλει να δώσει πληροφοριακά κάτι περισσότερο, [λέει]: «Κάποιους ξένους περιμένει εκεί». Όμως ο περιττολόγος και φλύαρος, αν τύχει μάλιστα και έχει διαβάσει τον Αντίμαχο τον Κολοφώνιο,² λέει: « Δεν είναι μέσα αλλά στην τράπεζα, όπου περιμένει κάποιους ξένους από την Ιωνία, για τους οποίους του έχει γράψει καλές συστάσεις ο Αλκιβιάδης που βρίσκεται κάπου κοντά στη Μίλητο και μένει στον Τισσαφέρνη, τον σατράπη τού μεγάλου βασιλέα, που παλιά βοηθούσε τους Σπαρτιάτες, αλλά τώρα, λόγω του Αλκιβιάδη, διάκειται θετικά προς τους Αθηναίους· γιατί ο Αλκιβιάδης, επιθυμώντας να επιστρέψει στην πατρίδα, προσπαθεί να μεταστρέψει τον Τισσαφέρνη», και εν ολίγοις, τραβώντας τον λόγο θα του αραδιάσει το όγδοο βιβλίο τού Θουκυδίδη και θα τον κατακλύσει τον άνθρωπο, μέχρι που θα προλάβει και η Μίλητος να έχει εμπλακεί σε πόλεμο, και ο Αλκιβιάδης³ να έχει εξοριστεί για δεύτερη φορά.

1)Το κείμενο αυτό του Πλουτάρχου έχει ως αντικείμενο την ἀδολεσχίαν, τη φλυαρία, ως ελάττωμα κοινωνικής συμπεριφοράς. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το πνευματώδες και χιουμοριστικό ύφος τού αποσπάσματος που παραθέτουμε.

2)Ο Αντίμαχος από την Κολοφώνα ήταν σημαντικός ποιητής, πολυμαθής και μελετητής τού Ομήρου (η ακμή του τοποθετείται γύρω στα 400 π. Χ.). Συνέλεγε μύθους και με βάση αυτούς συνέθετε μακρότατα ποιήματα, γραμμένα σε εξεζητημένο και σκοτεινό ύφος. Σπουδαία έργα του ήταν το έπος Θηβαΐς, που θα πρέπει να περιελάμβανε είκοσι τέσσερα βιβλία ⸺ είναι βέβαιο ότι φιλοδοξούσε να συναγωνισθεί με την Ἰλιάδα τού Ομήρου ⸺ και η επική Λύδη, από το όνομα της αγαπημένης του, μια ελεγειακή σύνθεση ερωτικών ιστοριών. ΄Ηταν φημισμένος για τη μακρηγορία του, και θεωρείται ο ιδρυτής τής διηγηματικής ελεγείας, που άκμασε στους αλεξανδρινούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Σε έναν πάπυρο σώζονται μερικά αποσπάσματα από ένα ποίημά του γραμμένο σε εξαμέτρους στίχους.

3)Ο Αλκιβιάδης το 415 π. Χ., ευρισκόμενος στη Σικελία επικεφαλής τού αθηναϊκού στόλου, κλήθηκε να επιστρέψει στην Αθήνα, επειδή είχε αρχίσει η εναντίον του δίκη για τις κατεστραμμένες κεφαλές των αγαλμάτων τού Ερμή (για την αποκοπή των Ερμών βλ. σχ. 9 του άρθρου μας με θέμα τη λέξη «Χειροπληθής»: https://www.periou.gr/georgia-papadaki-cheiroplithis-k-a/  ) και για τη διακωμώδηση των Ελευσινίων μυστηρίων. Κατόρθωσε να δραπετεύσει και κατέφυγε στην Ήλιδα, όπου έμαθε ότι οι Αθηναίοι τον καταδίκασαν ερήμην σε θάνατο και δήμευσαν την περιουσία του. Στη συνέχεια, κατευθύνθηκε στη Σπάρτη, κέρδισε την εύνοια των Σπαρτιατών, στους οποίους έδωσε συμβουλές για την ήττα τής πατρίδας του με αποτελέσματα καταστρεπτικά για τους Αθηναίους και πρωτοστάτησε στη συμμαχία μεταξύ τού βασιλέα των Περσών και των  Σπαρτιατών. Επειδή όμως με τον καιρό απέκτησε εχθρούς στη Σπάρτη, κατέφυγε  στον Τισσαφέρνη. Παράλληλα, ερχόταν σε συνεννόηση με τους δημοκράτες στρατηγούς των αθηναϊκών δυνάμεων που στρατοπέδευαν στη Σάμο, ενώ στην Αθήνα είχε εγκαθιδρυθεί το ολιγαρχικό καθεστώς των 400. Επιδιώκοντας να επιστρέψει στην Αθήνα, πέτυχε να εκλεγεί στρατηγός στη συνέλευση των στρατιωτικών της Σάμου και μετά από δύο νικηφόρες ναυμαχίες εναντίον των Σπαρτιατών, το 408 π. Χ. κατέπλευσε στον Πειραιά, όπου έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής. Τον δέχτηκαν ως ήρωα και θριαμβευτή, κατέστρεψαν τα ψηφίσματα που τον είχαν καταδικάσει και του απέδωσαν την περιουσία του. Ωστόσο έναν χρόνο αργότερα, ο αθηναϊκός στόλο ηττήθηκε σε ναυμαχία από τον Σπαρτιάτη Λύσανδρο, και οι Αθηναίοι θεωρώντας τον Αλκιβιάδη ως υπαίτιο τον καθαίρεσαν από τη στρατηγία. Εκείνος τότε μετά από ένα διάστημα παραμονής στη Θράκη προσέφυγε στον Φαρνάβαζο, τον σατράπη της Φρυγίας και Βιθυνίας, με σκοπό να μεταβεί στον Μ. Βασιλέα στα Σούσα. Ο Λύσανδρος απευθύνθηκε στον Φαρνάβαζο και ζήτησε την εξόντωση του Αλκιβιάδη. Πράγματι, δολοφονήθηκε το 404 π. Χ. από έναν συγγενή τού Φαρνάβαζου.

Αυτό ήταν το τέλος τού δαιμόνιου, εξαιρετικής ιδιοφυΐας, αλλά τυχοδιώκτη Αθηναίου πολιτικού και στρατιωτικού ηγέτη με την ακαταμάχητη προσωπική γοητεία.

                                                ( Στη χαρακτηριστική εικόνα Προτομή τού Πλουτάρχου)