Με την πρώτη της ποιητική συλλογή Θαμνολίβαδα (Μανδραγόρας, 2023), στην οποία περιλαμβάνει 48 ποιήματα και 10 Χαϊκού, η Όλγα Οικονομίδου καταθέτει ένα σημαντικό ποιητικό πόνημα που κινείται ανάμεσα στον προσωπικό (ανα)στοχασμό και τη συλλογική μνήμη. Τα ποιήματά της λειτουργούν ως θραύσματα ψυχής, όπου η εσωτερική αναζήτηση διαπλέκεται με τα βιώματα και την πράξη της ποιητικής δημιουργίας.
Ο τίτλος Θαμνολίβαδα λειτουργεί μεταφορικά: όπως οι θάμνοι συνθέτουν τη χαμηλή, ανεπιτήδευτη βλάστηση ενός τοπίου, έτσι και τα ποιήματα της συλλογής αντλούν την έμπνευσή τους από απλά, καθημερινά στιγμιότυπα της ζωής. Παρά την αίσθηση μετριοφροσύνης που αποπνέει η πρώτη αυτή ποιητική εμφάνιση της Οικονομίδου, τα ποιήματα διακρίνονται για την ειλικρίνεια και τον εξομολογητικό τους χαρακτήρα. Η ποιητική συλλογή ξεχωρίζει για την ευθύτητα της γραφής και την αμεσότητα με την οποία προσεγγίζει τον αναγνώστη. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση, με εμφανείς επιρροές από την ποίηση της Κ. Δημουλά και του Κ. Π. Καβάφη, εμπλουτίζεται με προσωπικές αναφορές, προσφέροντας έναν συνδυασμό βιωματικότητας και ευαισθησίας, που συγκινεί βαθιά.
Αυτό που κάνει ξεχωριστή τη συλλογή είναι το ότι η ποιητική φωνή της Οικονομίδου αποπνέει ανεπιτήδευτη καθαρότητα, αφού η ποιήτρια αποφεύγει κάθε περιττή πολυπλοκότητα ή συσκότιση των νοημάτων της. Με εικονοπλαστική δεινότητα και χαμηλόφωνο λυρισμό, η Οικονομίδου αναπαριστά σκηνές οικείες από τη ζωή της, και κάθε γυναίκας, μητέρας ή εργαζόμενης, στις οποίες προσδίδει υπαρξιακό βάθος. Ποιήματα όπως το «Πηνελόπη» και «Θνητότητα» δημιουργούν μια απόσταση ασφαλείας από την πρωτοπρόσωπη εξομολόγηση, αφήνοντας χώρο για την αναγνώριση της καθολικότητας των συναισθημάτων. Ταυτόχρονα, ο διάλογος με τα κείμενα άλλων ποιητών –άλλοτε φανερός, άλλοτε υπαινικτικός– εμπλουτίζει τη συλλογή με μια διακειμενική πολυφωνία, δείγμα της ευαισθησίας και της πνευματικής καλλιέργειας της ποιήτριας.
Η συλλογή έχει κυρίως υπαρξιακή διάσταση. Ο ανελέητος χρόνος, με τις ρυτίδες και τη φθορά που επιφέρει, ο έρωτας – πάντα φτερωτός και φευγαλέος, συχνά ανεκπλήρωτος – και οι αγωνίες της δημιουργικής διαδικασίας αποτελούν τους κύριους θεματικούς της άξονες. Πολλά ποιήματα είναι αυτοαναφορικά, περιγράφοντας τη μάχη των λέξεων που αναζητούν τη σωστή θέση τους στο χαρτί, ταυτόχρονα, όμως, λειτουργούν και ως θεραπευτικό μέσο για την ποιήτρια. Οι λέξεις της μεταμορφώνονται σε «καλοσιδερωμένα πουκάμισα», αποκαλύπτοντας την ανάγκη της για νόημα και τάξη στον συναισθηματικό της κόσμο. Η διαρκής ενασχόλησή της με τη γλώσσα –είτε ως θεραπευτικό μέσο είτε ως εργαλείο νοηματοδότησης της ζωής– αναδεικνύεται ως ένα από τα σημαντικότερα μοτίβα της ποιητικής συλλογής, επιβεβαιώνοντας την έντονη και γνήσια λογοτεχνική συνείδηση της Οικονομίδου.
Ιδιαίτερα συγκινητικά είναι τα ποιήματα που αφιερώνονται στη μητέρα, καθώς και εκείνα που αναφέρονται στην κυπριακή τραγωδία, προσφέροντας μια συναισθηματική γέφυρα ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό βίωμα. Η εικόνα της Αμμοχώστου στο ποίημα «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα», με εμφανή αναφορά στην ποιητική σύνθεση του Κυριάκου Χαραλαμπίδη, δείχνει ότι ο πόνος του τόπου («Καρτερούμεν») και η πληγωμένη μνήμη βρίσκουν φωνή μέσα από τη γραφή της Οικονομίδου, προσφέροντας στίχους που απευθύνονται όχι μόνο στους Κυπρίους αλλά και σε κάθε αναγνώστη που έχει νιώσει την απώλεια της πατρίδας και τον διακαή πόθο της επιστροφής.
Χαρακτηριστικό υφολογικό στοιχείο της γραφής της δημιουργού είναι οι σύντομοι και ενίοτε μονολεκτικοί στίχοι, που προσδίδουν στη γραφή της γρήγορο και ασθμαίνοντα ρυθμό. Η προτίμηση σε μια πιο άμεση και απλή αισθητική, που βασίζεται στους μικρούς κοφτούς στίχους και σε ελάχιστα σημεία στίξης (τελείες μόνο), συνθέτουν το προσωπικό της ύφος και αναδεικνύουν τη δύναμη του λόγου της. Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα από ποικίλα ποιήματα:
- «με βλέμμα αλιευμένου χρυσόψαρου»
- «Θα πάρω την κλίση της βροχής»
- «Επιλέγω τη λήθη για να σε συγχωρέσω»
- «Λάθη επί λαθών κατά λάθος»
- «Το πάτωμα γεμίζει με άλφα, σίγμα, έψιλον»
- «Το ποίημα μιλά στη σιωπή»
Με ιδιαίτερη μαεστρία γράφονται και τα «10 Χαϊκού κάνουν παρέα», είδος ιαπωνικής φόρμας, αυστηρό στη δομή του (17 συλλαβές σε τρεις στίχους: 5-7-5), που αντικατοπτρίζει με απλότητα στοιχεία της φύσης δοκιμάζοντας να συλλάβει και να διατηρήσει στην αιωνιότητα κάποια στιγμή του χρόνου. Τα χάικου της Οικονομίδου πετυχαίνουν τον στόχο τους, αφού μέσα σε λίγες λέξεις περιγράφουν την ολότητα μιας στιγμιαίας εμπειρίας, η οποία διαπλέκεται με ένα φυσικό στοιχείο, ιδίως με την εποχή της άνοιξης:
«Η αγκαλιά σου
Παιδί μου λευκά κρίνα
Ανοιξιάτικα».
Και:
«Μια πεταλούδα
της νύχτας με ξυπνάει
να χορέψουμε».
Τα Θαμνολίβαδα είναι μια πολύ αξιόλογη ποιητική συλλογή που κατορθώνει να αγγίξει βαθιά τον αναγνώστη με την ανεπιτήδευτη αφετηρία της, τη γνησιότητα και την αλήθεια της. Η Οικονομίδου αποτυπώνει με αφοπλιστική ειλικρίνεια και βαθιά ενσυναίσθηση τον δύσκολο αγώνα μιας γυναίκας που θέλει να ζήσει, να γράψει, να ερωτευτεί, ν’ αναπνεύσει. Η συλλογή αποτελεί μια αισιόδοξη υπόσχεση για τη συνέχεια της ποιητικής διαδρομής της Όλγας Οικονομίδου.
