Ένα ζεστό καλοκαίρι, καλή ώρα, που ποικίλες αντίξοες συνθήκες είχα γευτεί, χαζεύοντας πίνακες του υπέροχου ζωγράφου Παύλου Σάμιου, η ματιά μου σταμάτησε  στο μοτίβο του καρπουζιού, αγαπημένο του θέμα. Η ζωγραφία ποίησις σιωπώσα, κατά πως λέει ο Σιμωνίδης ο Κείος, ο αρχαίος ποιητής των επιγραμμάτων.
Μου καρφώθηκαν αυτόματα οι εξής  στίχοι στο μυαλό.

Καρπούζι μέλι
στα πικραμένα χείλη
το γλυκό φιλί

Μέτρησα τις συλλαβές.Ήταν 17.

Η πιο σύντομη μορφή ποιήματος στην ιαπωνική λογοτεχνία.Τρεις στίχοι με 5 -7- 5
συλλαβές.Χάικου ή Χαϊκού.
Μια φόρμα σύντομη, συμπυκνωμένη, περιεκτική, λακωνική, αρχιτεκτονικά δομημένη στην ιστορική ιαπωνική λογοτεχνία, όπου η φύση και το ζεν πρωτοστατεί Ανακαλεί  αισθήματα, μνήμες,  παίζει με εμπνεύσεις και υπαινιγμούς, αναμοχλεύει ερεθίσματα για σκέψη, ενεργοποιεί τον αναγνώστη για μια ιδιαίτερη μύηση – κατανόηση του Ζεν, στο οποίο ενυπάρχει η μεγάλη φώτιση, το σατόρι ( δύσκολο να μεταφραστεί), αλλά και  μικρές αναλαμπές φώτισης, αρχετυπικές, εσώτερες αδιευκρίνιστα ευχάριστες αντιλήψεις, που οδηγούν σε αλήθειες, σε διόδους λύσεων ίασης, σε άνοιγμα στον ανώτερο εαυτό.
Ποίηση της Ανατολής, αφού Τόκιο σημαίνει Ανατολική πρωτεύουσα, όπου τα πάντα κινούνται. τα πάντα μεταμορφώνονται και όλα ωριμάζουν στο δικό τους χρόνο και όχι στο χρόνο που επιδιώκουμε εμείς.Διαδικασία  υπεράνω του νου, σε ρυθμό υπέρβασης
Στο δυτικό κόσμο, όμως, τα πράγματα εξελίσσονται διαφορετικά. Δεν αφήνονται στη ροή, στο “τα πάντα ρει” του Ηράκλειτου. Επιθυμούμε τον έλεγχο, υποτασσόμαστε στην εξουσία του νου.
Έτσι και η προσπάθεια γραφής Χαϊκού είναι δυτικότροπη. Έχει όμως τη γοητεία της, γιατί με έναν επιγραμματικό εμπειρίας τόνο, που συνήθως ρέπει  στο απόφθεγμα,  ξυπνά το συλλογικό ασυνείδητο,το οποίο αρέσκεται να διαλέγεται με διαχρονικές αλήθειες, υπαρξιακές, ηθικές, κοινωνικές, ψυχολογικές, αισθητικές, θρησκευτικές, ταξιδεύοντας σε δικά του μονοπάτια. Δημιουργική πρόσληψη του αναγνώστη. Ένα βήμα παραπάνω εκ μέρους του. ‘”Το αίσθημα μιας πηγαίας σοφίας: ο ρυθμός του κόσμου είναι εύληπτος, η αρετή ελέγχεται, κατονομάζεται, γίνεται σημείο, αφορμή διαλογισμού'”, δανείζομαι τα λόγια του Γ. Βέη,  και διαλεκτικής, συμπληρώνω εγώ.
“Αν ο Γαλιλαίος είδε στη γεωμετρία το κατεξοχήν αλφάβητο – κλειδί, ο Μπασό, παιδί- σοφός του ίδιου αιώνα, το είδε τριγωνικό άνθος, στους μίσχους του Χαϊκού , στην αριθμητική τελειότητα των δεκαεπτά συλλαβών, στην αρμονική παράταξη των ιδεογραμμάτων.”(Γιώργος Βέης, Έρωτες τοπίων, Κέδρος, Αθήνα 2007).

Πέρα, λοιπόν, από τις αντιφάσεις προσανατολισμού, το θέρος με τη ραστώνη του, τους αργούς ρυθμούς του είναι πρόσφορο για  λακωνικότητα, για σκέψεις- εικόνες-αποφθέγματα, καταστάσεις διαλογισμού και διαλεκτικής, μια και τα δευτερόλεπτα,  μάλλον, έχουν μεγαλύτερη διάρκεια μες το μεσοκαλόκαιρο, παρόλο που κάθε Χάικου εκφράζεται με μια ανάσα, κατά την Ανθούλα Δανιήλ.

Δέκα Χαϊκού

Καρπούζι μέλι
στα πικραμένα χείλη
το  γλυκό φιλί

Η βουβή θλίψη
Κυριακή απόγευμα
επιτρέπεται

Ρηχοί έρωτες
προλαμβάνοντας φθορά
γραφουν το τέλος

Φως και σκοτάδι
Η Περσόνα  –  η Σκιά
ρόδο – αγκάθι

Μπλε της θάλασσας
απαλύνοντας ψυχή
καθαίρει μοίρα

Η Γοητεία
κλέβει την εξουσία
κάθε ομορφιάς

Με την  αγάπη
η φθορά του έρωτα
παραγράφεται

Ουρανού ματιά
καταγράφει ερήμην
κάθε άδικο

Τα αρχέτυπα
λανθάνουσας διάθεσης
όνειρα χτίζουν

Αγριόχορτα
έπνιξαν το αμπέλι
χέρσας βούλησης