Οι δυο ποιήτριες, Κατερίνα Λιάτζουρα και Μαργαρίτα Παπαγεωργίου απλώνουν το άρωμα της ποιητικής τους γραφής μέσα σε Άνθεα εγχώρια και εξωτικά όπως είναι και ο τίτλος της ποιητικής συλλογής. Η Μαργαρίτα και η Κατερίνα η κάθε μια με το δικό της προσωπικό λόγο γράψανε από κοινού τη ποιητική συλλογή Άνθεα εγχώρια και εξωτικά (Εκδόσεις ΑΩ Δεκέμβρη του 2023.)
Στη ποιητική τους αυτή συνύπαρξη οι δυο ποιήτριες έχοντας στη σκέψη και στην έμπνευση τη φύση, απλώνουν την ευαισθησία τους στα άνθη, σμίγουν με τ’ αρώματα και την ομορφιά τους και δημιουργούν τις προϋποθέσεις να γεννηθούν τα ποιήματα της συλλογής. Η ποιητική ματιά της Κατερίνας απλώνεται στα άνθη που συναντάμε στη ελληνική φύση της δε Μαργαρίτας στα εξωτικά άνθη που συναντάμε σε όλη την υφήλιο.
Εκτός από τα ποιήματα είναι, σημαντικά για τον αναγνώστη τα σχέδια της Ιουλίας Μιχαλέα για το κάθε λουλούδι, οι σημειώσεις που δίνουν πληροφορίες για όλα τα άνθη και το Επίμετρο της Ευσταθίας Δήμου που αναφέρεται με λεπτομέρειες στη ποιητική σύνθεση Άνθεα.
Σ΄ αυτή τη σύνδεση της ποίησης με τα άνθη, οι δυο ποιήτριες μας μιλούν κατ΄ αρχή για τη φυσική εικόνα και παρουσία του άνθους στα μάτια των ανθρώπων. Η Κατερίνα Λιάτζουρα πιο ρεαλιστική γράφει στο ποίημα «Σπαθίφυλλο ή ο κρίνος της Ειρήνης»:
Ένα φυτό είναι που δεν χρειάζεται τον ήλιο.
Προσαρμόζεται σε οποιαδήποτε συνθήκη φωτός
και δεν ανθίζει ανεξάρτητα το λουλούδι·
δεν χρειάζεται κλάδεμα συχνά
αφαιρούμε μονάχα τα φύλλα και τα άνθη από τη βάση
όταν αυτά ξηραίνονται·
ανθεκτικό είναι και σε ασθένειες και σε παράσιτα
μα το σάπισμα των ριζών θέλει προσοχή
καθώς η πιο συχνή αιτία είναι για την καταστροφή
Και στο ποίημα Τριανταφυλλιά μας λέει:
Αναρριχάται θαρραλέα
φυλλοβόλα και πολυετή
Κι ας είναι αποξυλωμένη η ρίζα της
Κι ας είναι γεμάτος αγκάθια ο κορμός
Η Μαργαρίτα Παπαγεωργίου με λόγο αισθαντικό και κοντά στην ανθρώπινη ψυχή γράφει στο ποίημα «Πρωτέα από τη Νότια Αφρική» :
Η ύπαρξή μου είναι νίκη.
Υπάρχω εκατομμύρια χρόνια.
Ανθίζω σε σκληρό περιβάλλον
καύσωνες, παγετούς, χαλάζι.
Και να με κάψουν πυρκαγιές
εγώ απελευθερώνω νέους σπόρους
για νέες πολύχρωμες γενιές.
Και στο ποίημα Μελάτι από τη Τζακάρτα, Ιάβα διαβάζουμε:
Με λένε Μελάτι, ή και Ζωή.
Λευκή, ευωδιαστή και μικρή.
Στολίζω γάμους, βαφτίσια, κηδείες.
Κοσμώ την αγάπη και την υπόσχεση.
Το βάθος, το ύψος και το πλάτος,
ο κόσμος όλος στα λεπτά μου πέταλα.
Σε άλλα ποιήματα η εικόνα του άνθους ταυτίζετε με την ανθρώπινη ύπαρξη και κυρίως με τη γυναίκα. Και η Κατερίνα αναφέρεται ονομαστικά σε γυναίκες από την αρχαία Ελλάδα όπως στο ποίημα Ροδιά ή το μήλο της Καρχηδόνας:
«Και να μνημονεύσεις την Περσεφόνη/ή/και την Προσερπίνα/και κάθε Madonna που κράτησε/στο χέρι της το ρόδι/σε έναν χορό καλοτυχίας»
Και σε άλλα ποιήματα αναφέρεται στην Αμαρυλλίδα, τη Πυθία και τη Ροδάνθη στην Αρχαία Κορινθία.
Η Μαργαρίτα αναφέρεται γενικότερα στη γυναίκα όπως στο Γινγκ-Σου, το λουλούδι από τη Κίνα που μας λέει «Εγώ μια γυναίκα, ναι/Στον πόλεμο, ναι/Με το δικό σου το σπαθί/Χόρεψα/Έχυσα το αίμα μου/Προσφορά για την αγάπη.» Κι ακόμα στο Σιρούϊ Λίλυ το σπάνιο φυτό της Ινδίας με το ροζ λουλούδι διαβάζουμε ένα συγκλονιστικό ποίημα: «Είμαι, λέει, γυναίκα. Το φύλο μου./Από τη γέννησή μου μεγαλώνω για ένα σκοπό./Να παντρευτώ. Να κάνω γιο./Από τα 12 με στέλνουν στον γαμπρό./Αν με δέρνει, με βιάζει, θα πω ευχαριστώ.»
Άλλα θέματα που απασχολούν τη Κατερίνα στη γραφή της είναι η σχέση του άνθους με τη Χριστιανική θρησκεία και την αρχαία ιστορία.
Γράφει στο ποίημα «Κρίνο ή κρίνος της Παναγίας»
«Αληθεύει Παναγιά μου/πως δεν μύρισες τον κρίνο;/Λευκά καθάρια σέπαλα, είπαν,/άσπιλο το σώμα της Παρθένου/έξι χρυσοί ανθήρες/σπινθήρισμά ψυχής»
Και στο ποίημα «Γαϊδουράγκαθο» διαβάζουμε:
«Τι κι αν όμορφα χρωματίζεις/ροζ τις πλαγιές των ορέων/πλάι στο νέκταρ και την αμβροσία;/Τι κι αν όμορφα στολίζεις/λευκές βούλες στα φύλλα/σταγόνες γάλακτος/κατά του θηλασμού του Θείου;»
Ένα ποίημα που μιλά για το θηλασμό του Θείου Βρέφους.
Στο ποίημα «Ανεμώνη» η Κατερίνα μιλά με τους στίχους της για το όνομα της ανεμώνης που το πήρε από τους αρχαίους Έλληνες γιατί άνθιζε όταν φυσούσε ο άνεμος.
«Χνουδωτή ξεθώριαζε/στο έλεος του Ζέφυρου και του Βορέα/Δες· πώς βρέθηκε/μες στο άνθος της ηλικίας της/στην αγκαλιά του ανέμου;»
Επίσης στο ποίημα «Αγαύη ή Αμάρανθος ο αθάνατος» έχουμε μια ακόμα αναφορά στην αρχαιότητα:
«Μπορεί· λέω μπορεί/θαυμαστή να είναι η καταγωγή/απόγονος μιας αρχαίας Μητέρας γης/μιας Δαναΐδας, μιας Νηρηίδας ίσως/ή/και κόρης βασιλέως»
Η Μαργαρίτα στη σχέση εξωτικά άνθεα και θρησκεία γράφει στο ποίημα «Ιβίσκος» από τη Αϊτή, μια φτωχή χώρα του δυτικού ημισφαιρίου, αναφερόμενη στους ιερείς της θρησκείας των Βουντού, τον Χούνγκαν και τη Μάμπο
«Μαύροι ιβίσκοι με αριθμό στα πέταλα/Που είναι τα παιδιά;/Χαμένα σε ποιαν ήπειρο; ποια χώρα;/ποιο ορφανοτροφείο; ποιο δρόμο;/χωρίς μητέρα, πατέρα, πατρίδα/χωρίς ψωμί, χωρίς νερό,/χωρίς τη γλώσσα την παλιά,/σκλάβοι, Restavek»
Στίχοι που συγκλονίζουν για την εκμετάλλευση των παιδιών.
Για το λουλούδι Ναουπάκα της Χαβάης όπου το άνθος είναι μισό γιατί κατά μια εκδοχή η Χαβανέζα θεά της φωτιάς ζήλεψε τον επικείμενο γάμο της πριγκίπισσας Ναουπάκα με τον ψαρά Κάουϊ και τους χώρισε, γράφει η Μαργαρίτα:
«Φιλώ τα μάτια σου, μάτια μου,/στο αλάτι που μου φέρνει ο μπάτης/«Κάποτε θα είμαστε ξανά μαζί»/Τα λόγια σου, μισά μας πέταλα,/απ’ το λουλούδι που ’χες στο αυτί»
Και θα σταθώ στο τελευταίο ποίημα της συλλογής στο «Δελφίνιο το κάσσειο» από τη Κύπρο ένα σπάνιο λουλούδι που το βρίσκει κανείς στον Πενταδάκτυλο στη κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο. Γράφει η Μαργαρίτα:
Σμίγω με τον Διγενή ψηλά, κρατώ το φρούριο
στο σταυροδρόμι των τριών ηπείρων.
Μητέρα μου κι εμένα η Ειρήνη
και οι χαμένες πατρίδες πανταχού.
Όλοι μεγαλώνουμε στην ίδια μήτρα.
Η Κατερίνα Λιάτζουρα και η Μαργαρίτα Παπαγεωργίου μας χαρίζουν μια ποιητική συλλογή ξεχωριστή για τη γραφή της, τις πληροφορίες για τα άνθη, για τα σχέδια των λουλουδιών που αναφέρονται στα ποιήματα. Η κάθε μια από τις δυο ποιήτριες έχει τη δικιά της προσωπική γραφή και θεώρηση. Όμως η συνύπαρξη τους θεωρώ ότι είναι απόλυτα πετυχημένη. Τα άνθεα εγχώρια ή εξωτικά φτάνουν στον αναγνώστη με την ίδια βαρύτητα και την ίδια ομορφιά και ταξιδεύουν και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη σε ένα κήπο μοναδικό, παραδεισένιο με ποιήματα άνθεα που δεν θα χαθούν στο χρόνο.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΑΚΟΚΚΙΝΟΣ