Μετά από τρεις ποιητικές συλλογές ο λογοτεχνικός οίστρος της Κλεονίκης Δρούγκα συνεχίζεται με την κυκλοφορία της πρώτης συλλογής διηγημάτων της, με τίτλο «Η αλήθεια είναι πολλές» από τις εκδόσεις ΝΙΚΑΣ. Είναι αλήθεια πως τα πεζόμορφα ποιήματα της τελευταίας ποιητικής συλλογής της μας είχαν προϊδεάσει για τα ποιητικά διηγήματα αυτής της συλλογής∙ η τέχνη του λόγου είναι μία, και η Κλεονίκη Δρούγκα την υπηρετεί εξαιρετικά σε όλες της τις μορφές, αφού κινείται με την ίδια άνεση και φυσικότητα στον πεζό εξίσου με τον ποιητικό λόγο.
Η νέα συλλογή περιλαμβάνει 37 αφηγήσεις ανθρώπινων δράσεων αντιδράσεων και ανατροπών, αναφέρει η συγγραφέας στο οπισθόφυλλο. Προσθέτω πως η συλλογή αποτυπώνει τον πολυδιάστατο προβληματισμό της δημιουργού γι’ αυτήν τη «βουρκωμένη» – όπως την χαρακτηρίζει η ίδια – εποχή. Για μια ακόμη φορά, όπως και στα ποιήματά της, παρατηρεί, ρουφά, αφομοιώνει, αναπαριστά και αναδημιουργεί τη ζωή. Σ’ αυτή τη συλλογή είναι ακόμη πιο εμφανές το ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο, η κοινωνική ευαισθησία και η ανάγκη για έκφραση καθημερινών ανθρώπινων συναισθημάτων. Οι αφηγήσεις αυτές είναι – ή τουλάχιστον θα μπορούσαν να είναι – οι δικές μας αφηγήσεις, γι’ αυτό και η ταύτιση με τους ήρωες συμβαίνει αυτόματα.
Η συλλογή οργανώνεται σε έξι ενότητες. Στην πρώτη ενότητα που τιτλοφορείται ΕΑΥΤΟΣ ερχόμαστε αντιμέτωποι με την αδιάκοπη και επώδυνη σύγκρουση ή – στην καλύτερη περίπτωση – συνομιλία με το «εγώ» μας. Τα πρώιμα ερωτικά σκιρτήματα, οι ερωτικές μας επιλογές, οι φυλακές μας- όλοι μας έχουμε επιλέξει τουλάχιστον μία- τα εκούσια ή ακούσια τελειώματα και οι αποχωρισμοί που γίνονται αφορμή για νέα ξεκινήματα, ο καθημερινός αγώνας δρόμου, η προσπάθεια να ανήκουμε κάπου, η υπέρτατη σύγκρουση με τον εαυτό μας που φτάνει μέχρι «πνιγμού», όλα όσα μας βασανίζουν μπορεί να αποτελούν πρόβλημα αλλά και λύση.
Η δεύτερη ενότητα με τίτλο ΟΙ ΑΛΛΟΙ μας θυμίζει πως οι άλλοι, οι σημαντικοί ή λιγότερο σημαντικοί άλλοι, διαμορφώνουν αυτό που είμαστε. Πόσο καλοί είμαστε στην αποκομιδή και διαχείριση των «απορριμμάτων» που με άνεση εναποθέτουν στους ώμους μας; Πώς μπορούμε να ρυθμίσουμε την ένταση των «δώσε – πάρε», υπάρχει τέτοιο ποτενσιόμετρο;
Τρίτη κομβική για όλους μας ενότητα ο ΕΡΩΤΑΣ, η έλλειψη πίστης που δεν αποκαλύπτεται, η έλλειψη πίστης που φανερώνεται, η καταπίεση που δεν συγχωρείται ούτε μετά θάνατον, ο αναπόφευκτος έρωτας, οι νέοι συνεπιβάτες μας στη ζωή, οι κατά συνθήκη, οι εξ αποστάσεως, οι κατά φαντασία έρωτες.
Στην τέταρτη ενότητα ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ πρωταγωνιστεί η οικογένεια ως στήριγμα και σημείο αναφοράς∙ η μάνα και η αστείρευτη αγάπη της που πολλές φορές μας μπουκώνει κυριολεκτικά και μεταφορικά, η σκληρότητα μας απέναντι στην τρίτη ηλικία, τα αγαπημένα πρόσωπα που λείπουν. Τίποτε άλλο δεν μας χορταίνει τόσο ή δεν μας αφήνει τόσο νηστικούς όσο η οικογενειακή αγάπη.
Οι δύο τελευταίες ενότητες ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ και ΜΕΛΛΟΝ παρουσιάζουν τον πόνο των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή και την πατρίδα τους και κυρίως τονίζουν την ανάγκη τους για επικοινωνία και αληθινή επαφή. Ακόμη και όταν αυτό μοιάζει ανέφικτο, οι άνθρωποι βρίσκουν τη δύναμη να το υλοποιήσουν. Γιατί είναι σίγουρο πως η ανάγκη για αληθινή επικοινωνία, για ένα άγγιγμα, ένα φιλί αληθινό δεν θα εκλείψει ούτε στο 2121 προβλέπει η συγγραφέας.
Δεν είμαι τιτλολάγνος, μα όλοι οι τίτλοι είναι ευφάνταστοι και τόσο προκλητικοί που δύσκολα τους προσπερνά κανείς. Η ανάγνωση κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον από την πρώτη έως την τελευταία αφήγηση της συλλογής, από τον τίτλο ως την τελευταία λέξη της κάθε ιστορίας. Ο λόγος είναι φυσικός, άμεσος, αρκετές φορές εξομολογητικός, πάντα ποιητικός και κινηματογραφικός.
Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες από τις πολλές κινηματογραφικές περιγραφές:
«Υστερα πέφτει… τον ήλιο που δύει», η σκηνή της λυτρωτικής πτώσης του Παναγιώτη, του ήρωα της ιστορίας με τίτλο Εσπρέσο σκέτος διπλός, είναι πολύ χαρακτηριστική της πρωτοτυπίας της σκέψης και της κινηματογραφικής δύναμης της περιγραφής της Κλεονίκης Δρούγκα. Δεν υπάρχει τίποτε πομπώδες και ηχηρό, αλλά η συγγραφέας φυσικά και λιτά μάς επιτρέπει απόλυτη πρόσβαση στη δραστηριότητα του πολύβουου κτιρίου και ταυτόχρονα στα συναισθήματα και τις ενδόμυχες σκέψεις του ήρωα. (Εσπρέσο σκέτος διπλός)
«Κάνουν θόρυβο οι λέξεις, πολλαπλασιάζονται οι τριγμοί στις πόρτες», «Η βροχή δυναμώνει, πατά σε μια στοίβα φύλλα κίτρινα, χάνει την ισορροπία της, πέφτει. Τα πράγματά της βρίσκουν μια θέση κάτω, η υγρή μπλούζα κολλάει στις λάσπες και δυο-τρεις περαστικοί τρέχουν να την βοηθήσουν. Κάνει σήμα πως «όλα καλά». Πονάει. Τα νερά τρέχουν από τα μαλλιά της , το χώμα κολλάει στα χείλη της». (Στο Ρελαντί)
«Αυτός κουνούσε τα χέρια, ανοιγόκλεινε το στόμα με ένταση και πίστη στην ορθότητα των απόψεών του και αυτή τον άκουγε ή έκανε πως τον άκουγε, μάλλον άτεχνα» (Η αλήθεια είναι πολλές)
«Η λιακάδα έξω είχε το χρώμα της εκτυφλωτικής απόχρωσης ενός λεμονιού…» (Σπόροι βασιλικού)
Επίσης ενδεικτικά αξίζει να αναφερθούν αποσπάσματα που μοιάζουν να δραπέτευσαν από κάποια ποιήματα:
« μέσα της λιώνει το κερί που σφραγίζει τη βεβαιότητα της άτρωτης» (Στο Ρελαντί)
« …έτρεφε αυταπάτες, τις πότιζε ανελλιπώς και διατηρούσε καλοσιδερωμένες ατάκες…», «… γλείφοντας τα δάχτυλα με αυταρέσκεια, αφού προηγουμένως τα είχε βουτήξει στις ζωές των άλλων!» (Επικόλληση)
« Βρέχει πρώτα τις σκέψεις της να μαλακώσουν», « Βλέπει μπροστά της τα φωνήεντα και τα σύμφωνα των λέξεων να τουρτουρίζουν, να αναμιγνύονται άναρχα, να ψάχνουν πετσέτα» (Νάμα)
«…η ματιά της γραπώθηκε από το θλιμμένο του χαμόγελο. Τα χέρια του στήριζαν τον τοίχο να μην πέσει.» (Μοιραία συνάντηση)
«…εκείνο που έχει σημασία είναι να βρεις λίγη σκιά στον καυτό ήλιο» (Πλάτανος ή σφένδαμος😉
«Το κεφάλι του βούιζε δισταγμούς και επιθυμίες» (Ένα καλό πακέτο)
«Οι σκέψεις της είναι ανακατεμένες πότε με τα υλικά του κόσμου που ζει, πότε με τα όνειρα του κόσμου απ’ όπου ήρθε» (Καλό σερβίτσιο από φίλντισι)
Όλα όσα διαβάζουμε σε αυτή τη συλλογή τα έχουμε πρώτα ζήσει. Σε κάποιες από τις ιστορίες του βιβλίου αυτού αναμφίβολα θα αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας, πράγμα επώδυνα λυτρωτικό, αφού μπορεί να μας βοηθήσει να δημιουργήσουμε το νόημα της ζωής μας κατά την προτροπή του Όσσο που η συγγραφέας επικαλείται στο Ένα μάθημα.
Όσες κι αν είναι οι αλήθειες πρέπει να λέγονται και η Κλεονίκη Δρούγκα για μια ακόμη φορά τις εντοπίζει και τις εκφέρει χωρίς δισταγμούς και αναστολές, έτσι όπως μας έχει συνηθίσει και με την ποίησή της. Για μια ακόμη φορά κάνει τα εξαιρετικά δύσκολα να φαίνονται περίπατος.
Δεν μπορώ να σκεφτώ καταλληλότερο επίλογο από τη φράση του Αντόνιο Πορτσία που η ίδια η συγγραφέας έχει επιλέξει για να προλογίσει σύντομα το νέο της δημιούργημα «Όλα έχουν λίγη σκοτεινιά, ακόμη και το φως το ίδιο».
