Ο συγγραφέας
Όπως σε πολλά τα έργα του Άντον Τσέχωφ, αν όχι σε όλα, έτσι κι εδώ, το κωμικό παίζει στην επιφάνεια, στο βάθος όμως η καθημερινή ρουτίνα βολεμένη καιροφυλακτεί και η δειλία εμποδίζει την ανατροπή και τα μεγάλα λόγια να γίνουν έργα. Σ’ αυτή την περίπτωση θα μιλούσαμε για ήρωες. Ο Τσέχωφ όμως μιλάει πάντα, σχεδόν πάντα, για ανθρώπους απλούς καθημερινούς που θέλουν, σχεδιάζουν επιθυμούν τα δύσκολα και τα μεγάλα έργα αλλά η ζωή, η διάθεση, οι συνθήκες, ο χαρακτήρας δεν συναινεί, δεν συνάδει. Ο νους ψηλώνει, αλλά η πραγματικότητα παραμένει σταθερά στις αρχικές της διαστάσεις.
Ο Τσέχωφ, μάστορας στο είδος, κεντάει με ψιλοβελονιές τους χαρακτήρες του, για να βγάλει την αλήθεια που αθέατη, αλλά και ερήμην των προσώπων, κρύβεται κάτω από κάθε πράξη. Ο άνθρωπος πάντα είναι ψηλότερος με τη σκέψη του από τα πράγματα και τις καταστάσεις, όταν όμως έρθει η ώρα αποδεικνύει το αληθινό μπόι του.
Το έργο
Στο «Τυχερό λαχείο» είναι ο καμβάς που πάνω του θα κεντήσει τις εκπλήξεις και η λυδία λίθος θα αποκαλύψει το πολύτιμο μέταλλο ή το κεραμεούν και φαύλον των συζύγων του έργου. Δηλαδή, ένα νεαρό ζευγάρι, εκείνος δουλεύει στην Τράπεζα, εκείνη στο σούπερ μάρκετ, ζουν μέτρια και μάλλον στερημένα· έχουν όμως κάτι που αφθονεί και ξεχειλίζει: την αγάπη τους.
Όλα κυλούν ισοπεδωτικά, μονότονα, μίζερα, η τηλεόραση δείχνει ευσυγκίνητα ντοκιμαντέρ με ζώα, αλλά, όπως είπαμε έχουν την αγάπη τους. Της λιμνάζουσας ηρεμίας, τα νερά θα ταραχτούν, όταν ο νεαρός σύζυγος θα ανακαλύψει πως το λαχείο που έχουν φυλαγμένο έχει κερδίσει· δεν έχουν προσέξει όμως τον λήγοντα, λες και τους τύφλωσε η μοίρα έτσι για το σασπένς και για να δώσει την ευκαιρία στους δύο ήρωες να φανερώσουν τον βαθύτερο εαυτό τους ή αλλιώς τη μεγάλη αγάπη που έχουν ο ένας για τον άλλο. Ή μήπως όχι; Μήπως δεν πρόκειται για την αγάπη που έχουν αλλά για την αγάπη που νομίζουν πως έχουν και η οποία θα δοκιμαστεί από τα χρήματα που νομίζουν, για την ώρα, πως κέρδισαν.
Ο χρόνος ο καταλύτης όλων, αφού τους ρίξει στη δίνη των κοινών μεγαλεπήβολων φιλοδοξιών –σπίτι, αυτοκίνητο, εξοχικό, πισίνα στην ταράτσα- στη συνέχεια θα μετατοπιστεί σε προσωπικές και διαφορετικές του καθενός προσδοκίες -εκείνος θέλει παιδιά, εκείνη σπουδές στην Τέχνη- σιγά σιγά θα χωρίσουν στη μέση το ποσό και ο καθένας θα λάβει το δικό του, αλλά στη συνέχεια εκείνη θα διεκδικήσει τα ¾, γιατί εκείνη το αγόρασε, κι εκείνος θα επιμένει στα μισά γιατί δικά του ήταν τα λεφτά.
Οι τόνοι θα ανεβούν, ο καθένας θα λέει τα δικά του, χωρίς να ακούει τον άλλο. Από την προσφώνηση «αγάπη μου» και «μωρό μου», τα χαριεντίσματα και τα παιχνίδια πάνω στο άγονο, για την ώρα κρεβάτι, θα περάσουν στη διάσημη νεοελληνική προσφώνηση «μ….κα» και ο καθένας θα αποκαλύπτει τον φριχτό εαυτό του. Η διαχωριστική γραμμή μπήκε και χώρισε τον καμβά στα δυο.
Χωρίζουν τα τσανάκια τους… Όμως ακόμα δεν ξέρουμε τον λήγοντα του λαχείου, ο οποίος θα αναδειχτεί σε κύριο συντελεστή την κρίσιμη στιγμή. Ο Ευριπίδης κατέβαζε στη σκηνή έναν από μηχανής θεό για να λύσει τον κόμπο. Ο Τσέχωφ εφηύρε τον λήγοντα. Κι ο θεατής τι θα καταλάβει; Θα σώσουν ή θα χαλάσουν τον γάμο τους; Θα γίνουν τα χρήματα ο καταλύτης της σχέσης τους; Θα αντέξουν τη δοκιμασία; Η σχέση τους είχε ρίζες ή στεκόταν στον αέρα; Ως γνωστόν ο Δημιουργός έβαλε ένα δέντρο μ’ ένα μήλο στον Παράδεισο για να δοκιμάσει τους πρωτόπλαστους και να τους απαλλάξει από τη μεγαλομανία… Ο Τσέχωφ το πέτυχε με ένα λαχείο, διότι όπως λέει μια ελληνική παροιμία Τα λεφτά χαλάνε τον άνθρωπο. Τον χαλάνε ή τον αποκαλύπτουν; Πάντως και ο γάμος λαχείο είναι, λέει πάλι ο λαός.
Η παράσταση
Επί σκηνής ένα νεαρό ζευγάρι: ο Νικόλας Μπράβος και η Χρύσα Κολοκούρη. Ο χώρος κοινόχρηστος: σαλόνι, δύο μικρές τηλεοράσεις, κρεβατοκάμαρα, ένα άδειο ψυγείο. Απέναντι, ένα αρμόνιο, όπου ο νεαρός παίζει και τραγουδάει τα βάσανά του… Στο κέντρο, φαρδύ και μαλακό το κρεβάτι. Και οι δυο με ρούχα τρίτης διαλογής από τη γειτονική λαϊκή. Βερμούδα ο ένας, κολλάν κοντό η άλλη, μακό μπλούζα ή πουκάμισο, κάλτσες -ότι υπήρχε στο συρτάρι- παντόφλες τρία νούμερα πιο μεγάλες… Πάνω στο κρεβάτι υπόλοιπα από ποπ κορν, ακαταστασία γενικώς, ΑΛΛΑ περισσεύει ο έρωτας.
Εκεί πάνω στο κρεβάτι που δεν θα συμβεί επί της ουσίας τίποτα, θα παίζουν, θα πειράζουν ο ένας τον άλλο, θα προσπαθούν να ξεχάσουν την πείνα τους…
Το κλίμα θα γίνει ενθουσιαστικό όταν θα «κερδίσουν» το λαχείο και, κλιμακωτά θα ανατραπεί τελείως, χωρίς ορατή ευκρινώς κατάληξη.
Στις προσδοκίες ή στις υποθέσεις θα είναι ότι θα τα ξαναβρούν ή ότι δεν θα τα ξαναβρούν. ‘Όλα παίζουν, αλλά και όλα είναι συμβιβασμός, όπως και να ’χει πλέον το πράγμα.
Οι δυο «αγωνιστές» επί σκηνής έκαναν πολύ ωραία δουλειά. Απέδωσαν πολύ καλά το ρόλο τους. Ανέδειξαν τον χαρακτήρα, αποκάλυψαν την αλήθεια, πίσω από το αστικό λούστρο, έκαναν το κοινό να γελάσει με τα οικεία κακά που έφεραν στην επιφάνεια, αλλά και να προβληματιστεί πάνω στις συζυγικές σχέσεις, στη διαρκή ροή των πάντων, την φυσική μεταβολή, στην τσεχωφική απαισιοδοξία που πηγάζει από πολύ παλιά, από τον αρχαίο Ευριπίδη, όπου άλλα οι άνθρωποι υπολογίζουν για άλλα προσεύχονται στους θεούς και περιμένουν και άλλα που καθόλου δεν υποψιάζονται τους στέλνουν οι θεοί.
Η νεαρή σκηνοθέτις Λουκία Ανάγνου, προχωρεί πολύ καλά στο κόκκινο χαλί της θεατρικής ιστορίας, αξιοποιεί τα θέματα και τα διδάγματα του παρελθόντος, πατάει στα βήματα των μεγάλων συγγραφέων, αναδημιουργώντας το παλιό που το κάνει να φαίνεται σαν καινούριο. Στην προκειμένη περίπτωση, δούλεψε με κέφι και σκέψη πάνω στον καμβά του Τσέχωφ και έδωσε στο έργο φρεσκάδα με τη νεανική της σύγχρονη ματιά, δείχνοντας πόσο διαχρονικό και επίκαιρο είναι το θέμα, στο οποίο βεβαίως συνέβαλε και ο επίκαιρος γλωσσικός κώδικας.
Παραλλήλως, η Σκηνοθέτις υπηρέτησε το έργο με μια ρυθμική ομοιοκαταληκτική απαγγελία, πράγμα που μας πήγαινε σε παλιότερης μορφής θέατρο, τονίζοντας το κωμικό του στοιχείο, αλλά και υπονομεύοντας το συγχρόνως. Τέλος η μουσική και τα τραγούδια έδιναν ένα τόνο μιούζικαλ και κωμωδίας στον κρυφό στοχασμό, είδος νόμιμο και μικτό.
Τελικά ήταν τυχερό το λαχείο; Τι λέει ο Τσέχωφ; Τι λέτε εσείς;
Θα απαντήσουμε Πιραντελικά: Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε… ή σαιξπηρικά: όπως σας αρέσει… ή με τα λόγια του Πρωταγόρα: πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος.
Συγχαίρουμε την επιτυχημένη παράσταση και όλους τους συντελεστές.
Συντελεστές:
-
Κείμενο: Άντον Τσέχωφ
-
Διασκευή/σκηνοθεσία: Λουκία Ανάγνου
-
Πρωτότυπη μουσική: Νίκος Τσόλης (tsolimon)
-
Επιμέλεια κίνησης: Γεωργία Σταυρίδου
-
Σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Αντωνόπουλος
-
Ενδυματολογία: Αναστασία Κάππα
-
Φωτογραφίες: Αναστασία Γιαννάκη
-
Τrailer: Συμεών Τσακίρης
-
Επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας
-
Παίζουν: Νικόλας Μπράβος, Χρύσα Κολοκούρη
Διάρκεια: 65’
Ανθούλα Δανιήλ