Ένα βιβλίο και μία παράσταση στο θέατρο Δρόμος στην Κυψέλη
Η Άρτεµις Αγαθοπούλου έρχεται από τα Γιάννενα. Είναι εικαστικός καλλιτέχνης, απόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών, ζωγράφος, σκηνογράφος, performer – ηθοποιός και ποιήτρια, µέλος του Εικαστικού Επιµελητηρίου Ελλάδας. Έχει αποφοιτήσει επίσης από τη Σχολή Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών του Πανεπιστηµίου ∆υτικής Αττικής είναι διπλωµατούχος του Τµήµατος Υποκριτικής Τέχνης Θεάτρου και Κινηµατογράφου.
Λατρεύει τα ταξίδια, τη φύση, την Ελλάδα και ιδιαίτερα την Ήπειρο. Έχει ταξιδέψει και εργαστεί σε διάφορα µέρη εντός κι εκτός συνόρων και έχει συµµετάσχει σε πολλές εκθέσεις και φεστιβάλ. ∆ηµιουργεί κοσµήµατα από υλικά της φύσης, κάνει φωτογραφία και land art. Τα τελευταία χρόνια, παρ’ όλες τις δυσκολίες της ελληνικής επαρχίας, επέλεξε να ζει στη Θεσπρωτία και κυρίως στην πόλη της Ηγουµενίτσας, όπου έχει δηµιουργήσει µαζί µε τον σκηνοθέτη Θωµά Λιώλιο και µια οµάδα καλλιτεχνών, το «χειροποίητο» Θέατρο – Πολυχώρο Τέχνης ΦΑΟΣ, πυρήνα παραγωγής πολιτισµού στην περιοχή. Τα καλοκαίρια αφήνεται στη ροή του µυθικού ποταµού Αχέροντα και πίνει νερό απ’ τις πηγές του, κάνοντας παράλληλα εικαστική εγκατάσταση µε τα έργα της και µικρές perfomances.
Το βιβλίο
Από το παραπάνω πλουσιότατο βιογραφικό (στο αφτί του βιβλίου των εκδ. Νίκας) αποκαλύπτεται, αναλύεται και επιβεβαιώνεται ο άνθρωπος, η ανυπότακτη συγγραφέας του έργου με τον τίτλο Διαστάσεις. Είσαι σίγουρος πως είσαι βουνό; Η αφηγήτρια είναι μια κοπέλα, γυναίκα, κορίτσι, ανθρώπινο ον, μια τηρουμένων των αναλογιών φιλόσοφος του δρόμου, σαν τους πρώτους υπαρξιστές, στοχαστές, καλλιτέχνες και ποιητές. Σαν ένας θηλυκός Ρεμπώ που η φωνή της απλώνεται καταγγελτική, αν και σε πιο προσωπικό εσωτερικό, στοχαστικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο. Ζειμέσα στον κόσμο αλλά μόνη της.
Η Άρεμις Αγαθοπούλου αυτοβιογραφείται μέσα από έναν εσωτερικό μονόλογο που καταθέτει στο χαρτί· μνήμες, επιθυμίας, αντιστάσεις. Αλλάζει μορφές σαν το μυθικό πρωτεϊκό θαλασσινό τέρας. Με άλλα λόγια το ένα και το αυτό πρόσωπο μας προσφέρεται σε όλες του τις διαστάσεις και καθόλου δεν δίνεται απάντηση στο ερώτημα αν είναι βουνό. Μας δίνει τον ζωντανό οργανισμό ανήσυχο, διαρκώς μεταβαλλόμενο σε τόπο και χρόνο… Θέλει να γνωρίσει τον κόσμο. Θέλει να ταξιδέψει μακριά, θέλει να φύγει από τον ασφυκτικό κλοιό αυτών που έχουν έτοιμες τις ταμπέλες, αποδίδοντάς τες σε ψυχολογικά σύνδρομα: «Έχει τάσεις φυγής», λένε και ξεμπερδεύουν. Κι όμως δεν είναι έτσι. Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του φιλοπερίεργο ον, αναζητεί, ερευνά, θέλει να ταξιδέψει, να δει και να μάθει. Θέλει να φύγει θεωρίης ένεκεν, έγραφαν τα σχολικά μας βιβλία για τον πατέρα της Ιστορίας Ηρόδοτο.
Η Αγαθοπούλου βράζει σαν ηφαίστειο. Τα σωθικά της είναι καυτή, ρευστή λάβα. Είναι ασυγκράτητη κι εκεί που όλα φαίνονται σαν εξομολόγηση, το περιστασιακό περιβάλλον γίνεται σαν εξωπραγματικό, σαν ονειρικό, σαν να απευθύνεται σε κάποιον αόρατο άλλον που μπορεί να είναι το άλλο της εγώ, ο αόρατος αποδέκτης του μονολόγου της ή εσείς ή ο κόσμος όλος που την ακούει. Άλλοτε πάλι σαν να είναι σε σκηνή θεάτρου με φώτα σκληρά, σαν ανακριτικά, άλλοτε έξω στο φως του ήλιου ή της σελήνης. Ο λόγος συχνά θέτει και αίρει, αλλάζει πλαίσιο, σαν να αλλάζει θέμα, όμως όλα στο ίδιο θέμα ανήκουν· στον άνθρωπο που δεν τον χωράει ο τόπος, που δεν συμβιβάζεται με μια κατάσταση που παραμένει σταθερή σαν τέλμα, μέσα σε ένα κόσμο που συνεχώς αλλάζει.
Ποιο είναι το καταφύγιο ενός τέτοιου ασυμβίβαστου ανθρώπου;
Όσο πιέζεται ο άνθρωπος απέξω, τόσο εκτείνεσαι μέσα του, λένε οι σοφοί και η Άρτεμις το υποστηρίζει με όλο της το είναι. Και κερδίζει τον χώρο και τον χρόνο που την ικανοποιεί καταφεύγοντας στο όνειρο και το παιχνίδι, ακόμα και το επικίνδυνο σκαρφάλωμα στα δέντρα.
Τραυματική για κείνη ήταν πάντα η αναχώρηση του πατέρα και η ασάφεια που την γέμιζε αδημονία για την άγνωστη επιστροφή. Το μικρό κορίτσι κοιτάζει τα ίχνη που αφήνουν οι ρόδες του αυτοκινήτου του στο χώμα. Ίχνη στο χιόνι ή πατήματα στο χιόνι – Des pas sur la neige έχει ονομάσει ο Κλωντ Ντεμυσύ μια μουσική σύνθεση, ένα πρελούδιο, για να προσδιορίσει μουσικά ακριβώς αυτό το καταθλιπτικό αίσθημα κάποιου που έφυγε και άφησε μια ανοιχτή πληγή πίσω του.
Η υπερκινητική παιδούλα που ποτέ δεν ησυχάζει μοιάζει με το παιδί του Ηράκλειτου που παίζει πεσσούς, χτίζει τουβλάκια -με σημερινά δεδομένα- τα γκρεμίζει και τα ξαναχτίζει. Σκαρφαλώνει στα δέντρα, μπλέκεται στα κλαδιά και στα φύλλα. Γίνεται ένα μικρό θηριάκι που προετοιμάζεται για τη ζούγκλα της ζωής και για την ανατροπή εκείνου που την καταπιέζει. Δεν καταδέχεται να πει κουράστηκα, δεν σταματάει. Είναι ένα παντοτινό αθώο παιδί και ενήλικο που δεν γνωρίζει όρια.
Ανάλογα με τις περιστάσεις βλέπει την επιφάνεια του νερού σαν σκηνή για να χορέψει. «Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία» θα της έλεγε ο Νίκος Καββαδίας, κι εκείνη χορεύει σαν γυναίκα ή σαν γοργόνα ή σαν θαλασσοπούλι ή δέντρο ή νερό και βροχή. Είναι η ίδια και φύση και πλάσμα της, σε όλες της παραλλαγές της. Ανήσυχη αδέσμευτη, ασυμβίβαστη, σαν την θάλασσα που ποτέ δεν ησυχάζει.
«Κι έπειτα γίνεσαι άμμος πάνω σε άγνωστα δάκτυλα να σκορπίζεσαι»…
Ακόμα λίγη θάλασσα ακόμα λίγο αλάτι. Έπειτα θα’ θελα να κυλιστώ στην αμμουδιά μαζί σου, μας λέει ο Ανδρέας Εμπειρίκος.
«τα σπλάχνα τους κι η θάλασσα ποτέ δεν ησυχάζουν», λέει ο Διονύσιος Σολωμός θέλοντας να περιγράψει την μέσα κι έξω ανησυχία των ηρώων του. Την ελεύθερη και ασυμβίβαστη ψυχή τους. Αυτή που και η Άρτεμις διαθέτει, γιατί είναι γνήσια απόγονος όλων εκείνων που δεν έσκυψαν το κεφάλι ποτέ. Κάθε καιρός και οι δικοί του ασυμβίβαστοι και οι δικοί του αρνητές του τέλματος. Η ηρωίδα μας αγαπά τη γνώση που βιώνεται στον δρόμο, την αληθινή γνώση που την κερδίζει τρώγοντας το κέντρο. Σαν το σκουλήκι που αρχίζει από την καρδιά του μήλου. Το τώρα είναι ο χρόνος που προτιμά· «Ο μόνος υπαρκτός χρόνος της ηλικίας της φαντασίας είναι το τώρα!».
Δεν της αρέσει το σχολείο, αλλά της αρέσουν τα βιβλία, ο δρόμος, η μουσική και διαθέτει φαντασία παιδιού κι ας μεγάλωσε,. Και έπειτα από την πλήρη διάχυση σε όσες διαστάσεις που μπορεί να πάρει, μαζεύει τα φτερά της, κατεβαίνει από τα δέντρα και από της φαντασίας τη χώρα και προσγειώνεται… στα Τέμπη για να μιλήσει για τα παιδιά που χάθηκαν εκεί…
Η Παράσταση.
Σε έναν κατάμαυρο χώρο, λες και το χρώμα χωρίζει το μέσα από το έξω, αφήνει ελεύθερες όλες τις διαστάσεις της να ξεδιπλωθούν και να κατακλύσουν τη σκηνή. Από το πάνω πάτωμα ακούγονται βήματα δυναμικά και από μια ψηλή σκάλα, να την, κατεβαίνει μια γυναίκα. Βήματα σταθερά, επαναλαμβανόμενα, ίδια. Μας θυμίζει τη γυμνή γυναίκα που κατεβαίνει στη σκάλα του Μαρσέλ Ντυσάμπ, και σημαδεύει την ιστορία της ζωγραφικής. Μόνο που δεν είναι γυμνή. Αντιθέτως βαριά ντυμένη, σαν να είναι τα ρούχα πανοπλία και προστασία από το περιβάλλον. Κι όταν τα βγάζει είναι σαν να ελευθερώνεται από τις κοινωνικές προκαταλήψεις…
Είναι η ενσάρκωση της ιδέας γυναίκα, όνειρο, φαντασία. Τα ρούχα της απροσδιορίστου εποχής, χαλαρά, φαρδιά, αέρινα, σαν μεταποιημένα φτερά. Και τα μαλλιά μακριά της σαν νεράιδας που μόλις βγήκε από τη θάλασσα ή δρυάδας που μόλις βγήκε απ’ το δάσος με τους βοστρύχους σκορπισμένους στις γερές της πλάτες. Κρατάει μια βαλίτσα, δείγμα πως βρίσκεται ήδη στον δρόμο και ταξιδεύει. Εκεί στον χώρο της, μόνη της, περπατάει, χτυπιέται, κάθεται, σηκώνεται, ξαπλώνει , γίνεται ένα με τη γη, με το χώμα, παίρνει δύναμη και ξανασηκώνεται. ‘Ένα σώμα που αλλάζει μορφές, πετάει τα βαριά ρούχα μένει με ένα απλό φόρεμα, χωρίς τις μπότες με τα πόδια στο πάτωμα. Μια γήινη, φυσική παρουσία που ανατρέπει το φαίνεσθαι για να αναδείξει όλες του τις διαστάσεις, τις κοινωνικές τις πολιτικές, τις ηθικές, τις καλλιτεχνικές και όλες αυτές μαζί η εσωτερική πάλη με το τέλμα και την ακινησία.
Η Άρτεμις Αγαθοπούλου γίνεται επί σκηνής ένας μύθος. Μια Μαρία Νεφέλη χωρίς Αντιφωνητή… Μια γυναίκα σε χίλιες διαστάσεις… Ένα πλάσμα ρέον, διαρκώς αναμορφούμενο που μεταφέρει μια άδεια βαλίτσα για να ουρλιάξει εκεί μέσα την κραυγή της. Σαν να μην υπάρχει στόχος παρά μόνο μια ελεύθερη κίνηση. Στο θέατρο Δρόμος, όλα είναι δρόμος και τρέχουν…Είναι τελικά βουνό; Ο ποιητής έχει πει η θέλησή μου βράχος …και ο βράχος είναι η απόληξη ενός βουνού!!!
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
