Της θύραθεν και της κλασικής παιδείας κόρη η Σάρα Θηλυκού μετέχει των αγαθών ένθεν και ένθεν και απολαμβάνει φιλοσοφία και θεολογία.

Η τελευταία της ποιητική δουλειά με τον τίτλο Ένα θέτει επί τάπητος την  ολότητα ή τη σημαντικότητα του ενός, το οποίο είναι η αρχή που συμπεριλαμβάνει τα πάντα. Όλα είναι ένα.  Εν τη ενώσει η ισχύς Και έσονται οι δύο είς σάρκα μίαν και άλλα τινά.  Η φράση από τα θρησκευτικά επιθυμεί να καταδείξει τη σύμπνοια που εξυπονοεί η ερωτική σχέση. Φεύγοντας, όμως, από το αυστηρό πλαίσιο, το οποίο έγινε και η βάση του οικογενειακού βίου, η Θηλυκού  επεκτείνει το «Ένα» της στη ανθρώπινη σχέση, η οποία πρωτίστως είναι πολύμορφη, διότι, εκτός από ερωτική, είναι οικογενειακή, φιλική, οικονομική, επαγγελματική, πνευματική  και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να σκεφτεί. Στο βάθος όλων αυτών των σχέσεων όμως προϋποτίθεται η αγάπη.

Ακόμα και τη συνένωση των χημικών στοιχείων, κάποιο είδος έλξης την κινεί ώστε να γίνουν ένα· η φιλότης, η αγάπη, ο έρωτας.

Ας πιάσουμε το νήμα από τον Πλάτωνα που, σύμφωνα με τον μύθο, υποστήριξε πως η ψυχή ήταν μία και μετά από κάποια αμαρτία σχίστηκε και χωρίστηκε στα δύο. Τα δύο μισά σκορπίστηκαν στη γη και έκτοτε το ένα μισό αναζητεί το έτερον του ήμισυ. Έτσι, λοιπόν, αντιλαμβανόμαστε τη σημασία της συλλογής «Ένα», ως έλλειψη του μισού. Να θυμίσουμε πως την ώρα της Σταύρωσης του Χριστού (μέρες που είναι) η διασάλευση της παγκόσμιας ηθικής Τάξης εμφανίστηκε με μια ισχυρή κακοκαιρία. Η Φύση διαμαρτυρήθηκε και το παραπέτασμα του Ναού σχίστηκε στα δυο, πράγμα που υποδηλώνει το μεγάλο  και ανεπανόρθωτο κακό. Αδιαπραγμάτευτη διάσταση απόψεων δηλώνει και η λέξη «σχίσμα».

Παραμένει αίτημα των αιώνων η  επανένωση των δύο μισών στο ακέραιο, ολόκληρο, αύταρκες «Ένα» ήτοι η αποκατάσταση μιας εκκρεμότητας.   Όσο θα διαιωνίζεται αυτή, η ψυχή θα θρηνεί.

Ο Πλωτίνος, φιλόσοφος της ύστερης αρχαιότητας, πίστευε ότι το Ον αποτελείται από τον Νου και την Ψυχή και ότι το «Έν» ισοδυναμεί με το πλατωνικό «Αγαθόν», όπου συνυπάρχουν όλα τα μόρια εκείνου που θα ονομάζαμε  καλό, ολόκληρο, επιθυμητό.

Επόμενο είναι ο χωρισμός του «Ένα» σε δύο να δημιουργεί  πληγή και να γίνεται αφορμή για περισυλλογή και έρευνα του άλλου μισού που έχασε το ολοκλήρωμά του και την ομορφιά του.

Σύμφωνα με το ορισμό που έχει δώσει ο Σταντάλ, Το ωραίο είναι υπόσχεση ευτυχίας και τέτοιοι είναι οι όρκοι των ερωτευμένων.  «Για πάντα». Πόσο διατηρεί την ισχύ του αυτό το «Για πάντα»; Ιδού ένα ερώτημα που φαίνεται εύκολο, αλλά και πάλι απαιτεί έναν βαθύ στοχασμό για να απαντηθεί γιατί η απάντηση είναι: όσο το κάποτε υπεσχημένο ισχύει και σήμερα. Όσο το παρελθόν δηλαδή βρίσκεται στο παρόν, όσο όλα ξανακαινουργιώνονται ή ό,τι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα, για να θυμίσω τον Οδυσσέα Ελύτη.

Ωστόσο, το κακό, όταν συμβεί, δημιουργεί τραύμα, το οποίο όμως  δίνει στον ποιητή, στην ποιήτρια, στον καλλιτέχνη το έναυσμα να δημιουργήσει.

Η τέχνη είναι μία πληγή που γίνεται φως,  έλεγε ο Georges Braque,

                L’art est une blessure qui devient lumière

Η πληγή είναι πηγή φωτός, αιτία δημιουργίας, όσο το αποκλεισμένο από την ολότητά του μισό επιδιώκει τη θεραπεία της με τα φάρμακα της Τέχνης που κάμνουνε  -για λίγο- να μην νοιώθεται η πληγή,  όπως λέει ο Καβάφης. Εκεί, στα λόγια μέσα, κρυμμένο ένα πληγωμένο ποίημα ανασαίνει.

Η Σάρα Θηλυκού συνθέτει αραχνοϋφαντους στίχους για να γιατρέψει την πληγή του κόσμου. Με ρίζες φιλοσοφικές και θρησκευτικές δίνει την άποψή της για την ομορφιά και την αλήθειά της, αυτά τα δυο συστατικά του «Ένα».

Και επειδή, όπως είπαμε, η ποιήτρια μετέχει και της θύραθεν και της χριστιανικής παιδείας, η Αντιγόνη, πρόσφατα αλλά και συχνά, επανέρχεται στα γραπτά της, όχι ως το άτομο που βρίσκεται πάντα σε κόντρα με κάποιον Κρέοντα, αλλά με την έννοια της αγάπης.

                    Ου τοι συνέχθειν αλλά συμφιλείν έφυν

                 (δεν γεννήθηκα για να μισώ αλλά για ν’ αγαπώ)

νους σώμα και ψυχή είμαι/ καρδιά που φλέγεται από αγάπη/

ιδιότητα μου είναι η αγάπη/ ιδιότητά μου είσαι εσύ

εσύ / με τ’ άχραντά σου χέρια σταυρωμένα /ψηλά/ στη στέπα του γαλάζιου πουκάμισου

Θα έλεγα, το πολυχρησιμοποιημένο πια, Θε μου τι μπλε (γαλάζιο) ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε, γιατί έναν Παντοκράτορα Ιησού βλέπω εκεί ψηλά ή πιο απλά, την απόλυτη έννοια του Αγαθού ή το αντικαθρέφτισμά του σε κάποιο γήινο απείκασμα. Το σίγουρο όμως είναι η αγάπη και η ομορφιά, όπου όμως επωάζει τα αβγά της η αντινομία. Τίποτα δεν διαρκεί όπως ήταν, αφού τα πάντα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση, ροή, αλλαγή, οπότε εκείνο που δεν αλλάζει υποφέρει μέσα στον αλλαγμένο εχθρικό κόσμο.

Καλό προσωπείο ο μύθος, θα λέγαμε, ο στίχος, αλλιώς, όπως διατύπωσε τη θέση ο Μανόλης Αναγνωστάκης  «Η ποίηση είναι ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας». Οι μάσκες των θεών και των ηρώων κι ακόμα τα διαπραχθέντα στον Θηβαϊκό κύκλο, όλα συμβάλλουν σ’ αυτή την απόκρυψη της βασανιστικής αλήθειας. Και η ποιήτρια,  μεταμφιέζοντας καλά τα λόγια της, προσπαθεί να μυήσει τον αναγνώστη στην αιτία της θλίψης της. Ωστόσο, ένα ερώτημα διαφαίνεται: Είναι κοσμικής φύσεως, υπαρξιακή  ή μεταφυσική; Ποια; η αγάπη ή η θλίψη; Η απάντηση τραμπαλίζεται, ωστόσο και οι δύο από ένα κοινό δαιμόνιο εκκινούν.  Ο άνθρωπος ως θραύσμα του σύμπαντος, απόσπασμα από το «Ένα», εν σμικρώ, επαναλαμβάνει τα δυνατά του Μεγάλου και Απόλυτου Αγαθού:

     Ανάβει μια φωτιά στη δύση / τα λόγια λέγονται που δεν ειπώθηκαν/

ούτε θα ξαναειπωθούν ποτέ- με αγαπάς; / σε αγαπώ/ ως την άκρη του λόγου

Αυτή η υπόσχεση, υπερβαίνοντας τα πρόδηλα, είναι μια ανταπόκριση από το παρελθόν που στοχεύει στο μέλλον. Ο ενεστώτας χρόνος του ρήματος –με αγαπάς; σε αγαπώ– έχει φέρει την αιωνιότητα στο παρόν. Άρα έχει επιτύχει το θαύμα.

   Αγαπηθήκαμε / ο στίχος λέει/ μεγάλη ευθύνη

   Είμαι /εσύ/ είσαι / εγώ / και /εσύ/ είμαστε/ ένα

Αυτός ο μονολεκτικός στίχος που καταγράφεται  στη σελίδα λοξά, έχοντας πάρει την κλίση προς τα κάτω, μοιάζει σαν από ψηλά, από τα γαλάζια και αιώνια, να έρχεται να συμπαρασταθεί στο πάσχον «Ένα» που νιώθει μισό. Ή, θα λέγαμε ακόμη πως και οι λέξεις αποσπάσματα από τον απόλυτο Λόγο, το απόλυτο Αγαθό, κατεβαίνουν μία- μία να πάρουν τη θέση τους στην απαλή κατωφέρεια.  Η μεγάλη λευκή σελίδα της συλλογής με τα σήματα-λέξεις –χρησμούς το κατακερματισμό του απολύτου «Ένα» νομίζω πως υποδηλώνουν.

αν η ζωή δεν έχει νόημα / νόημα έχει να την αγαπήσεις / να υπομένεις τη στιγμή/ καθώς άνθρωπος άλλος αναδύεσαι / στο αρχαίο σύνορο… /

ως την άκρη της αυτονομίας/ ως την άκρη του φόβου/ στην όχθη της αγάπης. 

Αν το λευκό χαρτί σου επιστρέφει το είδωλό σου όπως ο καθρέφτης, τότε η Σάρα Θηλυκού μας έστειλε σε θραύσμα ποιήματος το δικό της αιώνος είδωλο.

Ανθούλα Δανιήλ