Η Ανί Ερνό μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση, βραβευμένη με Νόμπελ, πολυδιαβασμένη, δίνει το παρόν με τρόπο έντονο που κινητοποιεί το μυαλό και τις αισθήσεις. Κάθε φορά έχεις να αναμετρηθείς με το ανείπωτο, το ανοίκειο, αυτό που σε προκαλεί να το πλησιάσεις.
Τα βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Ρίτας Κολαϊτη.
Στο «Πάθος» η ηρωίδα είναι παράφορα ερωτευμένη με έναν ξένο άντρα, παντρεμένο. Στην αφήγηση δεν φανερώνονται αναλυτικά στοιχεία γι αυτόν, είναι μάλλον διπλωμάτης από τη Ρωσία. Τον συναντά στο σπίτι της, όποτε εκείνος την καλέσει είναι διαθέσιμη και έχει οργανώσει έτσι τη ζωή της ώστε να ικανοποιεί αυτό της το πάθος. Η ζωή της είναι μια διαρκής και άκρως βασανιστική αναμονή. Συλλέγει πολύτιμες στιγμές, ονειρεύεται το αδύνατο. Όπως σε όλες σχεδόν τις παράνομες ιστορίες, ανύποπτα έρχεται το τέλος. Και μετά χρειάζεται κανείς να το διαχειριστεί και να μαζέψει τα κομμάτια του.
Η Ερνό δεν προσβλέπει, τόσο, αισθάνομαι, σε κάποιου είδους διανοητική ηδονή, όσο σε μια συναισθηματική απόλαυση. Το βίωμα και ο τρόπος που το χειρίζεται σε έλκει, σε ξαφνιάζει, σε προκαλεί, σε κάνει να αναρωτηθείς, σε βάζει σε εσωτερικές διαδικασίες, σε οδηγεί σε ένα κομμάτι του εαυτού σου που έχει μείνει ανέγγιχτο ως τώρα.
Σε μια γλώσσα καθόλου πολύπλοκη ή σκοτεινή,αλλά άμεση και δυνατή, αναδεικνύει την αλήθεια της. Από τις ιδιωτικές της στιγμές κάνει το πέρασμα στο καθολικό αβίαστα. Είναι σαν αφηγείται τα βιώματα όχι για να διδάξει ή να υποδείξει, αλλά για να μοιραστεί εμπειρίες που τη στιγμάτισαν.
Ο έρωτας, το αίσθημα του απαγορευμένου, το πάθος, η ανάγκη για συντροφικότητα, η ανάγκη για να νικηθεί ίσως ο χρόνος που κυλά ανελέητος είναι κάποια από τα στοιχεία που συναντά ο αναγνώστης στα αναγνώσματα της Ερνό γενικότερα. Το ύφος της είναι αναγνωρίσιμο, στακάτο, ζωηρό, δυναμικό, κατευθείαν στην καρδιά της ιστορίας.
Ο έρωτας ως θέμα στην λογοτεχνία ήταν πάντα ένα θέμα επικίνδυνο με την έννοια ότι οι πεζογράφοι και οι ποιητές εύκολα πέφτουν σε κοινοτοπίες. Ομως εδώ υπάρχει ανανέωση με την έννοια ότι είναι εμφανές ότι η Αρνό δεν στοχεύει στην ακατάσχετη φλυαρία περί έρωτος ή στην έκθεση των προσωπικών της δεδομένων για την ευκολία της.
Αντίθετα, είναι θαυμαστό στην περίπτωσή της πως ανανεώνεται η επιθυμία και η προσμονή για τα ερωτικά αναγνώσματα. Πιάνεται ακόμα και από τη λεπτομέρεια μια σκηνής, εικόνας ή εμπειρίας, τη φωτίζει κατάλληλα και την αναδεικνύει με τρόπο μοναδικό. Ακόμα, αυτά που κρύβει ή υπονοεί, είναι γροθιά στο στομάχι του αναγνώστη. Τον ξεβολεύει.
Στο «Πάθος» συναντάμε την εγκατάλειψη, την προσμονή, την μοναχικότητα, τον έρωτα δίχως αύριο, την προσέγγιση του Εγώ, την αναφορά στον εαυτό, την αξία της στιγμής ως μοτίβο και οδηγό για τη ζωή, την εξοντωτική δύναμη του έρωτα. Δεν υπάρχει στο «Πάθος», αλλά και στα άλλα έργα της έντονο το κομμάτι της μυθοπλασίας, αφού μετατρέπει σε κείμενο τα βιώματά της. Ο λόγος της είναι συνυφασμένος με ή μάλλον απορρέει από όσα έχει ζήσει: εφηβεία, οικογένεια, ιδιαίτερες σχέσεις.
Κλείνοντας, η Ερνό είναι συγκλονιστική, γιατί είναι ειλικρινής. Ξεγυμνώνεται μπροστά στο κοινό, βυθίζεται στα άδυτα του εαυτού της και παραδέχεται αλήθειες για την ίδια. Δεν υπάρχει τίποτα φλύαρο, ή προσποιητό. Δεν υπάρχει φόβος, ούτε δειλία.
“Ανακάλυψα αυτό για το οποίο είμαστε ικανοί, δηλαδή για τα πάντα: θεσπέσιους ή θανάσιμους πόθους, απουσία αξιοπρέπειας, πεποιθήσεις και συμπεριφορές τις οποίες έβρισκα παράδοξες στους άλλους μέχρις ότου κι εγώ η ίδια τις ασπάστηκα. Εν αγνοία του, μ’ έφερε πιο κοντά στον κόσμο.” (σελ. 69)
