Μέσα από τον απέραντο θαυμασμό και τον αστείρευτο έρωτα που τρέφω για την αρχαία ελληνική γλώσσα, έχω ξεχωρίσει έναν ικανό αριθμό λέξεων τις οποίες διαφυλάττω στο θησαυροφυλάκιο του νου και…
Η έκφραση αυτή με την οποία δηλώνουμε ότι κάτι/κάποι(ος) είναι πάρα πολύ μαύρ(ος), κατάμαυρ(ος), ανάγεται στην αντίστοιχη ομηρική μελάντερον ἠύτε πίσσα, που απαντά στην Ιλιάδα. Ας δούμε όμως…
Επ’ ευκαιρία των βουλευτικών εκλογών του Μαΐου και ενόψει και των αυτοδιοικητικών του φθινοπώρου, σκεφτήκαμε να ασχοληθούμε με τις λέξεις ψηφίζω-ψῆφος και την ιστορία τους κυρίως στο πλαίσιο του…
Ἔρως: μία λέξη τεσσάρων γραμμάτων∙ θεϊκό το κάλλος της, θείο το παραλόγιασμα του σημασιολογικού περιεχομένου της. Η λέξη ἔρως παράγεται από το ρήμα ἔραμαι-ἐράω= αγαπώ με έρωτα, είμαι…
Η παροιμιακή αυτή έκφραση, που σημαίνει μεταφορικά ότι ο άνθρωπος εισπράττει τις συνέπειες των πράξεών του (και με καλή και με κακή σημασία), έχει διασωθεί ως σύλληψη από τους αρχαίους…
Σε παλαιότερο άρθρο μας μιλήσαμε για ξένες λέξεις που δέχθηκε και αφομοίωσε ⸺ όπως συμβαίνει σε όλες τις γλώσσες ⸺ η αρχαία Ελληνική, οι οποίες, προερχόμενες από χαμένες προελληνικές…
Άλλη μία λέξη της αρχαίας Ελληνικής κατασκευασμένη από την ποιητική γλώσσα με ανάγλυφη παραστατικότητα είναι το επίθετο νιφόβολος-ον. Σχηματίστηκε από το ουσιαστικό νιφάς-άδος (ἡ) = νιφάδα, τουλούπα χιονιού και…
Άλλη μία έκφραση, δηλωτική αυτή του χρονικού διαστήματος στην αρχή του ύπνου ( το πρωτοΰπνι), που έχει περάσει αναλλοίωτη από την αρχαία στη νέα ελληνική γλώσσα, όπως θα δούμε…
Αυτός που ξέρει να κολυμπάει λέγεται, ως γνωστόν, κολυμβητής (κολυμβήτρια). Για την αντίθετη όμως έννοια η Νεοελληνική γλώσσα δεν διαθέτει αντίστοιχη μονολεκτική διατύπωση, και εξ αυτού εκφραζόμαστε περιφραστικά·…
Το μελωδικό επίθετο μυρόπνοος-ον (συνηρημένο μυρόπνους-ουν) είναι σύνθετο· σχηματίζεται από το ουσιαστικό μύρον (τό) και το ρήμα πνέω, και σημαίνει «αυτ(ός) που πνέει μύρα», «ο ευωδιαστός». Παρακάτω θα δούμε…
Η φράση αυτή που τη χρησιμοποιούμε μεταφορικά για να δηλώσουμε ότι κάποιος καθίσταται άτονος, αδρανής από κόπωση, συγκίνηση ή φόβο έχει επιβιώσει ώς τις μέρες μας από τους αρχαίους χρόνους,…
«ΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ. ΄Ερωτος». Μετάφραση Δ.Π. Παπαδίτσας — Ε. Λαδιά Κικλήσκω μέγαν, ἁγνόν, ἐράσμιον, ἡδὺν Ἔρωτα, τοξαλκῆ, πτερόεντα, πυρίδρομον, εὔδρομον ὁρμῆι, συμπαίζοντα θεοῖς ἠδὲ θνητοῖς ἀνθρώποις, εὐπάλαμον, διφυῆ, πάντων κληῖδας…
