Το ουσιαστικό «γαργάρα» της καθομιλουμένης σχηματίστηκε από το ηχομιμητικό (από τον ήχο γαρ-γαρ) ρήμα γαργαρίζω-ἀναγαργαρίζω,1 το οποίο σημαίνει κάνω γαργάρα. Στους Δειπνοσοφιστές ο Αθήναιος αναφέρεται σε έναν καλοφαγά που παράγγελνε στους μαγείρους…
Άλλος ένας πίνακας ζωγραφικής αναδύεται μπροστά στα μάτια μας με το θαυμάσιο αυτό ποιητικό επίθετο που το συναντούμε στον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου, του μεγαλόπνοου δραματουργού, ο οποίος, όπως έχουμε…
Οι παραπάνω δύο φράσεις έχουν διασωθεί από τα αρχαία Ελληνικά και έχουν περάσει στη νεοελληνική με την αυτούσια αρχική τους μορφή. Και κατά πρώτον: « ΄Αμ’ έπος, άμ’ έργον», παροιμιακή…
Ο λόξυγγας ή λόξιγκας είναι ἡ λὺγξ-γγὸς των αρχαίων. Κατά μία εκδοχή η δυσετυμολόγητη λέξη λόξυγγας-λόξιγκας σχηματίστηκε από τον αμάρτυρο τύπο κλόξ-υγγας ← κλῶξος, ρηματικό ουσιαστικό τού αρχαίου κλώζω= κρώζω,…
Σε ένα πρόσφατο άρθρο μας1 παρουσιάσαμε κάποιες ωραίες λέξεις της αρχαίας Ελληνικής, σύνθετες με πρώτο συνθετικό το ουσιαστικό ἄνθος. Στο παρόν κείμενο συνεχίζουμε το κορφολόγημα από τον πολυάνθεμο αρχαιοελληνικό γλωσσικό…
Στη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της ελληνικής γλώσσας, κάποιες εκφράσεις διατηρούνται στη Νέα Ελληνική με αυτούσια την αρχική μορφή τους· άλλες όμως έχουν επιβιώσει ώς τις μέρες μας μορφολογικά…
Το νεοελληνικό επίρρημα της καθομιλουμένης «χάμω» είναι παραλλαγμένος τύπος του αρχαίου χαμαί, σχηματισμένος με αναβιβασμό του τόνου και με την κατάληξη –ω κατά τα επιρρήματα πάνω, κάτω, έξω. Στο Δ…
Η ελληνική γλώσσα έχει δημιουργήσει έναν μεγάλο αριθμό λέξεων από το ουσιαστικό ἄνθος, απλών και σύνθετων. Εξ αυτών πολλές είναι σε συνεχή χρήση από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα, άλλες…
Η παραπάνω παγιωμένη έκφραση της Νέας Ελληνικής είναι επίσης επιβίωση από τους αρχαίους χρόνους. Δήλωνε άνθρωπο που έχασε τα λογικά του, και εμείς σήμερα τη χρησιμοποιούμε με τη σημασία…
Η λέξη συκοφάντης έχει επιβιώσει ώς τις μέρες μας από την αρχαιότητα με την ίδια σημασία, του ανθρώπου που κατηγορεί ψευδώς ή διαβάλλει κάποιον. Είναι λέξη σύνθετη, η οποία…
Μία ωραία εννοιολογικά και ηχητικά σύνθετη λέξη, που οφείλει τη μουσικότητά της κατά κύριο λόγο στο πρώτο συνθετικό, το ουσιαστικό ἥλιος με το δεσπόζον υγρό σύμφωνο λ, για το…
Η παραπάνω παροιμιακή φράση, που σημαίνει «εμπιστεύομαι, βοηθώ άνθρωπο ύπουλο ο οποίος θα αποδειχθεί αχάριστος ή εχθρός μου», μας έρχεται από τους αρχαίους χρόνους και είναι παρμένη από τους…
