Γεωργία Παπαδάκη: ΚΥΚΕΩΝΑΣ

      Η λέξη «κυκεώνας» είναι ο νεοελληνικός τύπος του αρχαίου ουσιαστικού κυκεών (ὁ), το οποίο έχει διασωθεί ώς τις μέρες μας από τους ομηρικούς χρόνους. Σήμερα σημαίνει την ανάμειξη ανόμοιων…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: ΚΥΜΟΔΕΓΜΩΝ – ΠΟΛΥΔΕΓΜΩΝ  

   Δύο λέξεις σύνθετες με πρωτότυπο σχηματισμό και δωρική ηχητικά ομορφιά. ΄Εχουν κοινή ετυμολογική δομή, με το δεύτερο συνθετικό τους να παράγεται από το ρήμα δέχομαι (παρακείμενος δέδεγμαι ή δέγμαι…

1 Comment

Γεωργία Παπαδάκη: ΠΙΝΩ/ΡΟΥΦΩ  ΤΟ  ΑΙΜΑ

    Η παραπάνω έκφραση την οποία σήμερα χρησιμοποιούμε με την έννοια «εκμεταλλεύομαι κάποιον σκληρά, τον απομυζώ» και ακόμη ως βαριά απειλή ‒ θα (σου) πιω το αίμα ‒ έχει και αυτή…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: Σαγηνεύω

ΣΑΓΗΝΕΥΩ       Το ρήμα αυτό που έχει σήμερα την έννοια τού  «ασκώ επάνω σε κάπ(οιον) μια ακατανίκητη έλξη» παρουσιάζει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα σημασιολογική εξέλιξη, από την αρχική σημασία του που είναι…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: ΑΕΛΛΟΠΟΥΣ

    Μία λέξη της αρχαίας Ελληνικής που θέλγει με τον μελωδικό, λείο (λόγω των πολλών φωνηέντων) ήχο της αλλά και με την ανάγλυφη παραστατικότητά της είναι το σύνθετο επίθετο ἀελλόπους-οδος…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: ΠΕΘΑΙΝΩ ΣΤΑ ΓΕΛΙΑ  ‒ ΠΕΘΑΙΝΩ ΑΠΟ ΦΟΒΟ

    Οι παραπάνω δύο φράσεις που δηλώνουν ότι το εκφραζόμενο από το ουσιαστικό συμβαίνει σε υπερβολικό βαθμό είναι κληρονομημένες από την αρχαιότητα.     Η πρώτη απαντά ήδη στην ομηρική Οδύσσεια. Για την…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: ΚΙΣΣΑΩ  

       Η στήλη αγαπάει ιδιαίτερα λέξεις της αρχαίας Ελληνικής οι οποίες, καθώς δεν επιβίωσαν στο διάβα των αιώνων, στέρησαν από τη νεοελληνική γλώσσα τη δυνατότητα να αποδίδει μονολεκτικά την έννοιά…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: ΨΥΧΟΤΑΚΗΣ

   (αφιερωμένο στην ΄Εφη)        Ψυχοτακής -ές : ένα επίθετο της αρχαίας Ελληνικής που μας γοητεύει με την εκπληκτική λειτουργική του δύναμη. Είναι σύνθετο, με πρώτο συνθετικό το ουσιαστικό…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: ΠΝΕΩ  ΜΕΝΕΑ  − ΕΠΙ  ΞΥΡΟΥ ΑΚΜΗΣ

      Δύο στερεότυπες φράσεις κληρονομημένες από την αρχαία γλώσσα και μάλιστα την ομηρική (8ος αι. π. Χ), όπως θα δούμε στα παρακάτω αποσπάσματα από την Ιλιάδα.            Και πρώτα…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: ΤΟΚΟΣ  ‒  ΕΝΕΧΥΡΟ  ‒ ΥΠΟΘΗΚΗ

       Σε συνέχεια του κειμένου μας με θέμα το όνομα «τράπεζα» (12/6/2021 ),  θα δούμε εδώ τις παραπάνω, σχετικές με τραπεζικές συναλλαγές, λέξεις.        Και πρώτα το ουσιαστικό τόκος. Προέρχεται από το…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: ΔΕΝΔΡΟΚΟΜΟΣ  –  ΧΛΩΡΟΚΟΜΟΣ

     Δύο ποιητικές λέξεις που δημιούργησε η Αρχαία Ελληνική με πρωτοτυπία και ευφάνταστη εικονοπλασία είναι τα σύνθετα, με κοινή ετυμολογική δομή, επίθετα δενδρόκομος,-ον και χλωρόκομος,-ον·1 έχουν πρώτο συνθετικό τις λέξεις…

0 Comments

Γεωργία Παπαδάκη: ΑΛΛΑΖΩ   ΧΡΩΜΑΤΑ

   Άλλη μία έκφραση κληρονομημένη από τους αρχαίους χρόνους· δηλώνει τη συγκινησιακή φόρτιση του ανθρώπου ‒ από φόβο, θυμό, ταραχή ‒ και τη συναντούμε σε μία κωμωδία του Μένανδρου (342-291/90…

0 Comments