Το νεοελληνικό όνομα «τραπέζι» σχηματίστηκε από το ουσιαστικό τραπέζιον (= μικρό τραπέζι), υποκοριστικό του αρχαίου προσηγορικού τράπεζα, τράπεσδα στη δωρική διάλεκτο, τράπεδδα1 στη βοιωτική. Η λέξη τράπεζα μαρτυρείται ήδη…
Σε ένα κείμενό μας με θέμα τις λέξεις «ύφαλος» και «σχοινί» (25-1-’20) είχαμε αναφερθεί στο ουσιαστικό ἃλς-ός (ἡ), που σημαίνει θάλασσα, και το οποίο αποτελεί το δεύτερο συνθετικό των…
Η φράση αυτή που έχει τη μεταφορική σημασία « ταξιδεύω συνεχώς στη θάλασσα» είναι η διάσωση ώς τις μέρες μας της αντίστοιχης…
Το ουσιαστικό νόμος παράγεται από το ρήμα νέμω, του οποίου βασικές έννοιες είναι α) μοιράζω, απονέμω σε κάποιον κάτι· β) έχω, κατέχω· γ) διοικώ και δ) με ποιμενικό περιεχόμενο,…
Μια λέξη που θέλγει με την τόλμη της ποιητικής δημιουργίας της και τη μουσικότητά της είναι το σύνθετο επίθετο ἀκερσεκόμης, το οποίο έπλασε η Αρχαία Ελληνική ‒ πλάι στο…
Η φράση αυτή, που σημαίνει «κάτω από τη μασχάλη», είναι μία από τις πολλές παγιωμένες φράσεις της αρχαίας γλωσσικής παράδοσης. Η λέξη μάλη (ἡ ) είναι συγκεκομμένος τύπος…
Μία λέξη, η παραπάνω, με πολύ ενδιαφέρον σημασιολογικό παρελθόν. Παράγεται από το ρήμα καθαίρω που σημαίνει «καθαρίζω» (παράγωγα και τα δύο ρήματα του επιθέτου καθαρός),1 και η αρχική σημασία…
Μία ωραία λέξη με εντυπωσιακή εικονοπλαστική δύναμη που επινόησε η Αρχαία Ελληνική είναι το επίθετο σφηκώδης, -ες. Σχηματίστηκε, καθώς και το ρήμα σφηκόω-ῶ, από το ουσιαστικό σφήξ, σφηκός (ὁ…
Πρόκειται για άλλη μία φράση που έχουμε κληρονομήσει από την αρχαιότητα· δηλώνει μεταφορικά τη σωματική ή ηθική κατάπτωση του ανθρώπου, και εδώ την παρουσιάζουμε μέσα από ένα απόσπασμα από…
Μία λέξη, τρεις σημασίες και μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα εννοιολογική εξέλιξη. Αρχικά το ουσιαστικό κόσμος δήλωνε την τάξη, την ευταξία και με ηθική σημασία την ευπρέπεια ‒ …
Μια ομορφοφτιαγμένη σύνθετη λέξη της αρχαίας Ελληνικής είναι το επίθετο μελιηδής-ές. ΄Εχει σχηματιστεί από το ουσιαστικό μέλι και το επίθετο ἡδύς1 = γλυκός, και σημαίνει « αυτός που είναι…
Δύο φράσεις της καθομιλουμένης επινοημένες με βάση το ουσιαστικό «χέρι», οι οποίες έχουν αρχαιοελληνική προέλευση. Η πρώτη, παροιμία που χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις όπου υπάρχουν…
