Γεωργία Παπαδάκη: ΠΝΕΩ ΜΕΝΕΑ − ΕΠΙ ΞΥΡΟΥ ΑΚΜΗΣ
Δύο στερεότυπες φράσεις κληρονομημένες από την αρχαία γλώσσα και μάλιστα την ομηρική (8ος αι. π. Χ), όπως θα δούμε στα παρακάτω αποσπάσματα από την Ιλιάδα. Και πρώτα…
Δύο στερεότυπες φράσεις κληρονομημένες από την αρχαία γλώσσα και μάλιστα την ομηρική (8ος αι. π. Χ), όπως θα δούμε στα παρακάτω αποσπάσματα από την Ιλιάδα. Και πρώτα…
Σε συνέχεια του κειμένου μας με θέμα το όνομα «τράπεζα» (12/6/2021 ), θα δούμε εδώ τις παραπάνω, σχετικές με τραπεζικές συναλλαγές, λέξεις. Και πρώτα το ουσιαστικό τόκος. Προέρχεται από το…
Δύο ποιητικές λέξεις που δημιούργησε η Αρχαία Ελληνική με πρωτοτυπία και ευφάνταστη εικονοπλασία είναι τα σύνθετα, με κοινή ετυμολογική δομή, επίθετα δενδρόκομος,-ον και χλωρόκομος,-ον·1 έχουν πρώτο συνθετικό τις λέξεις…
Άλλη μία έκφραση κληρονομημένη από τους αρχαίους χρόνους· δηλώνει τη συγκινησιακή φόρτιση του ανθρώπου ‒ από φόβο, θυμό, ταραχή ‒ και τη συναντούμε σε μία κωμωδία του Μένανδρου (342-291/90…
Το νεοελληνικό όνομα «τραπέζι» σχηματίστηκε από το ουσιαστικό τραπέζιον (= μικρό τραπέζι), υποκοριστικό του αρχαίου προσηγορικού τράπεζα, τράπεσδα στη δωρική διάλεκτο, τράπεδδα1 στη βοιωτική. Η λέξη τράπεζα μαρτυρείται ήδη…
Σε ένα κείμενό μας με θέμα τις λέξεις «ύφαλος» και «σχοινί» (25-1-’20) είχαμε αναφερθεί στο ουσιαστικό ἃλς-ός (ἡ), που σημαίνει θάλασσα, και το οποίο αποτελεί το δεύτερο συνθετικό των…
Η φράση αυτή που έχει τη μεταφορική σημασία « ταξιδεύω συνεχώς στη θάλασσα» είναι η διάσωση ώς τις μέρες μας της αντίστοιχης…
Το ουσιαστικό νόμος παράγεται από το ρήμα νέμω, του οποίου βασικές έννοιες είναι α) μοιράζω, απονέμω σε κάποιον κάτι· β) έχω, κατέχω· γ) διοικώ και δ) με ποιμενικό περιεχόμενο,…
Μια λέξη που θέλγει με την τόλμη της ποιητικής δημιουργίας της και τη μουσικότητά της είναι το σύνθετο επίθετο ἀκερσεκόμης, το οποίο έπλασε η Αρχαία Ελληνική ‒ πλάι στο…
Η φράση αυτή, που σημαίνει «κάτω από τη μασχάλη», είναι μία από τις πολλές παγιωμένες φράσεις της αρχαίας γλωσσικής παράδοσης. Η λέξη μάλη (ἡ ) είναι συγκεκομμένος τύπος…
Μία λέξη, η παραπάνω, με πολύ ενδιαφέρον σημασιολογικό παρελθόν. Παράγεται από το ρήμα καθαίρω που σημαίνει «καθαρίζω» (παράγωγα και τα δύο ρήματα του επιθέτου καθαρός),1 και η αρχική σημασία…
Μία ωραία λέξη με εντυπωσιακή εικονοπλαστική δύναμη που επινόησε η Αρχαία Ελληνική είναι το επίθετο σφηκώδης, -ες. Σχηματίστηκε, καθώς και το ρήμα σφηκόω-ῶ, από το ουσιαστικό σφήξ, σφηκός (ὁ…