Πρώτη ποιητική συλλογή της Άλτα Πανέρα, 59 ποιήματα χωρισμένα σε τρεις ενότητες.

Θέμα της συλλογής: απώλεια, πένθος, τραύμα, γυναίκα σε πατριαρχικό περιβάλλον που υφίσταται τη βία και την καταπίεση.

Μόνο και μόνο από τον τίτλο της συλλογής «Πολύ λίγα πολύ αργά» η ποιήτρια μας βάζει σε ένα κλίμα αποτίμησης ποσοτικό, χρονικό, ποιοτικό, και σίγουρα ποιητικό και διαισθανόμαστε ότι θα υπάρξει μία αναμέτρηση της ποιήτριας με τη ζωή της, (και πότε βέβαια δεν υπάρχει αυτή η αναμέτρηση στην ποίηση), της ποιήτριας με τον κόσμο που την περιβάλλει, της ποιήτριας με τη γυναικεία της υπόσταση σε έναν πατριαρχικό κόσμο.

Καταδύεται η ίδια μέσα στο τραύμα για να μιλήσει για το τραύμα με κεφαλαίο Τ.

Γεύεται την ήττα, για να μιλήσει για κάθε ήττα τόσο σύμφυτη με τη δική μας ύπαρξη ως ανθρώπινα όντα αφού η μεγαλύτερη μας ήττα είναι ότι πεθαίνουμε, αλλά και για την ήττα μας ως γυναίκες κάθε φορά που μία αδελφή μας κακοποιείται.

Τα ποιήματα είναι συγκροτημένα, αφηγηματικά, ολοκληρωμένα, με πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο, θέμα, δομή. Είναι εξομολογητικά και βιωματικά, τολμηρά και θαρραλέα και ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ότι δεν του ανοίγονται μόνο παραθυρόφυλλα αλλά και πόρτες και ότι εισέρχεται στον κόσμο της Πανέρα και στρογγυλοκάθεται στον βολικό καναπέ του σαλονιού και από εκεί έχει τη θέα όλων των ανοιχτών δωματίων, φρέσκος αέρας κυκλοφορεί σε όλο το σπίτι.

Η Πανέρα δεν γίνεται φλύαρη, δεν υπάρχουν νοηματικά χάσματα στα ποιήματα, ούτε παρουσιάζονται κενά μεταξύ της αρχής και του τέλους τους. Ο ποιητικός της λόγος δεν είναι όμως ιδιαίτερα αφαιρετικός, κρυπτικός, συμπυκνωμένος. Αντίθετα υπάρχει μία τάση ανάλυσης και ξετυλίγματος του κουβαριού με έναν τρόπο απόλυτα φυσιολογικό που δένει τα ποιήματα της συλλογής μεταξύ τους μετατρέποντας όλο το ποιητικό βιβλίο σε ένα πλεκτό με ολοκληρωμένο σχήμα και μορφή, το σχήμα ενός γυναικείου άρτιου και ολόκληρου σώματος.

Αντίθετα με το ποίημα «ανθρωπόμορφο» όπου το ποιητικό υποκείμενο διαλύεται για να ανασυγκροτηθεί με ετερόκλητο τρόπο, αυτό το ποιητικό βιβλίο συγκροτείται αργά και σταθερά από την αρχή του ως το τέλος με έναν τρόπο αρμονικό έτσι ώστε η αλήθεια του να παραμείνει ολόκληρη και αυτό να μη χαθεί.

Η αποκάλυψη της αλήθειας της Πανέρα είναι η αποκάλυψη της ανθρώπινης αλήθειας αλλά και της αλήθειας του φύλου της.

Το ποιητικό υποκείμενο μιλά στο πρώτο πρόσωπο, αυτό εντείνει στην ατμόσφαιρα της εξοικείωσης με τον αναγνώστη. Η γυναίκα που συγκροτείται ως χαρακτήρας από το πρώτο ποίημα κιόλας είναι μία γυναίκα που προσπαθεί να συγκολλήσει τις αναμνήσεις της και να δομήσει την ταυτότητά της, αναγκάζεται όμως πολλές φορές να περιθωριοποιείται και να θέτει τον εαυτό της εκτός των άλλων, (Απρόσκλητη σ.13), να γίνεται δαιμονική αφού καίει και καταστρέφει (Πυρασφάλεια σ. 14), να κλέβει πολεμοφόδια για μία μάχη που θα τελειώσει με πτώση ή υπακοή και μάλιστα πολεμοφόδια «ξεχασμένα από τον πατέρα μου κληρονομιά της βίας του», να διασπάται και να προσπαθεί να ανασυναρμολογηθεί (Ανθρωπόμορφο σελ.17), είναι με άλλα λόγια μία γυναίκα που προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν κόσμο φτιαγμένο από άντρες για τους άντρες, να διαχωρίσει τη δική της ταυτότητα από την αντανάκλαση της στο ανδρικό βλέμμα, να συγκροτηθεί ως η άνθρωπος που είναι. Στην πορεία αυτή της ηρωίδας θα υπάρξουν σύμμαχοι και εχθροί, στιγμές γαλήνης και τρυφερότητας που θα αντισταθμίζουν τη συνεχή πάλη.(Φυλακτά σ. 19)

Το δέντρο που ξεχωρίζει πρέπει να κοπεί, η υπακοή πρέπει να είναι τυφλή, η κοινωνία όπως είναι δομημένη εξουδετερώνει το διαφορετικό, όταν ψηλώνεις πρέπει να κοντύνεις για να φτάσεις το ύψος του μέσου όρου. (Όταν ψηλώνεις σ.22). Η μάνα βλέπει σκοτάδι το ποιητικό υποκείμενο (Θα μου πεις για τα παιχνίδια σου σ.24), στην αυλή του σπιτιού του είναι θαμμένα τα νεκρά κατοικίδια, η επιστροφή στην παιδική ηλικία είναι αδύνατη (Αγαπημένη αυταπάτη σ. 25)

Ένα πολύ καλά σχεδιασμένο ταξίδι, μία πορεία προς την συνειδητότητα και την απελευθέρωση από τις προσδοκίες των άλλων. Το ποιητικό υποκείμενο προσπαθεί να βρει μία άλλη γλώσσα (Κουβέντες καρκίνων σ.27)

Θα σου ψιθυρίσω πως προσπάθησα

να ανθίσω για σένα ακόμα προσπαθώ

Θα βρούμε μια καινούργια γλώσσα

Μια καινούργια αρχή λίγο πριν τα τέλη μας

Στη διάρκεια της πορείας της η γυναίκα του βιβλίου θα πει όχι στο πατριαρχικό Πάτερ ημών που έτσι κι αλλιώς την αποκλείει (Όχι σ.30)

Όμως στη διάρκεια αυτής της πορείας προς την αυτογνωσία, στη διάρκεια του ταξιδιού το υποκείμενο σιγά σιγά αλλάζει και εξελίσσεται (Δευτέρα παρουσία σ.37)

Κινούμαι αργά

Αλλάζω μορφή χάνω την όψη που είχα

Πολλά γένη συνωστίζονται, συνθέτονται

Στο σώμα λέαινας κεφάλι Μέδουσας

Δεν με αναγνωρίζεις πια γερακάρη

Επιστρέφω

Τώρα αλλιώς

Φοβήσου με

Η Μέδουσα σηκώνει το ανάστημά της και προκαλεί τον τη Περσέα να την αντιμετωπίσει κατάματα χωρίς την ψευδαίσθηση της αντανάκλασης της στην ασπίδα του. Στο ποίημα Κάτοψη Διαμερίσματος σ. 43 το ποιητικό υποκείμενο διεκδικεί σθεναρά πια τον δικό του χώρο, έναν χώρο αυτοπροσδιορισμένο από τη δική του θηλυκή οντότητα, έξω από την επίδραση της πατρικής εξουσίας.

Άκουσέ με, μπαμπά

πέρασε καιρός που έχεις πεθάνει

Δεν κάνει πια να έρχεσαι

στον ύπνο μου φωνάζοντας

Ξέρω είναι δύσκολο για σένα όμως πρέπει να καταλάβεις

Το σπίτι αυτό είναι τώρα δικό μου

Δεν σε χωρά

Η πορεία είναι επώδυνη, η γυναίκα του βιβλίου χρειάζεται να αποκόψει και να αποκοπεί. Η ρήξη είναι βαθιά.

Ένα ρήγμα τέτοιου μεγέθους δεν γεφυρώνεται/ Μόνο χάσκει αιμάτινο και ταραγμένο (Νεκροστάσιο σ.50)

Χρειάζεται να αλλάξει δέρμα, η μεταμόρφωση να συντελεστεί. Η γυναίκα να απεκδυθεί τον παλιό εαυτό, το κοινωνικό φύλο που δομήθηκε μέσα στην ενοχή και στον φόβο και να συγκροτήσει η ίδια τον νέο της εαυτό.

Αυτό το δέρμα θα το βγάλω

θα το ξύσω θα το τραβήξω

θα βγω έξω απ’ αυτό

Θα το αφήσω στοίβα στο πάτωμα κουλουριασμένο

Δεν είναι δουλειά για σας αυτό

Μόνη μου θα το κάνω

Αρνείται τους παραδοσιακούς ρόλους, σκοτώνει τον «άγγελο του σπιτιού της», δεν επαναπαύεται στα κουτάκια που την κλείνουν, σπάει το καλούπι της. (Αμαζόνες σ.58)

Γυναίκες αμαζόνες

μόνες μονόστηθες προχωράμε

Με τα παιδιά μας ξυπόλητα

πίσω μας να τρέχουν

να προλάβουν

Ας μας συγχωρέσουν

που δεν μπορέσαμε

να γίνουμε για αυτά

γιορτή μητέρας

Προς το τέλος του βιβλίου αυτού γίνεται μία συγχώνευση, το ποιητικό υποκείμενο βυθίζεται μέσα στην ιστορία όχι πια την προσωπική της ιστορία αλλά στην ιστορία της Οφηλίας που έτσι κι αλλιώς θα πνιγεί, στην ιστορία κάθε γυναίκας που έχει βιαστεί ή κακοποιηθεί, στη ματωμένη ιστορία της ανθρωπότητας που με κάθε τρόπο αντικειμενοποίησε τη γυναίκα, την έκανε ένα χρηστικό αντικείμενο στη διάθεση του άντρα για να το σπάσει.

Η ποιήτρια πια δεν μιλάει με τη δική της φωνή αλλά με τη φωνή όλων των γυναικών και είναι σ’ αυτή την ενσωμάτωση που βρίσκει την πραγματική της ταυτότητα και την ολοκλήρωση του ταξιδιού της.

Στο ποίημα Σε κατάσταση πλάσματος σελ.88 η γυναίκα της ποιητικής αυτής συλλογής μυθιστορήματος δηλώνει πια ξεκάθαρα τις επιθυμίες και τα θέλω της, έχει αναδυθεί πιο δυνατή στην πορεία και απαιτεί τον σεβασμό.

Δεν με χωρά το κάδρο αυτό που μ’ έβαλες να ζήσω

Αν θες να μείνω πρέπει να μου επιτρέψεις

ή ακόμα και να με χαρείς να είμαι δυο τουλάχιστο εαυτοί και κάποιες φορές κανένας

και πιο κάτω:

Εσύ να με νοιάζεσαι και να μπορείς να με δεις ολόκληρη σαν δέντρο που κάποιες φορές ανθίζει και κάποιες ρίχνει τα φύλλα του

Αυτά τα ρούχα πρέπει να τα βγάλω

Γράφει η Ελέν Σιξού στο Γέλιο της Μέδουσας,

«Η γυναίκα πρέπει να γράφει τον εαυτό της, να γράφει για τις γυναίκες και για το γράψιμο από το οποίο οι γυναίκες αποκόπηκαν βίαια όπως αποκόπηκαν και από το σώμα τους, για τους ίδιους λόγους, με τον ίδιο μοιραίο σκοπό, η γυναίκα πρέπει να βάζει τον εαυτό της στο κείμενο όπως και στον κόσμο και στην ιστορία με τη δική της δράση»

Και αυτό ακριβώς κάνει σ’ αυτή τη συλλογή με μεγάλη επιτυχία η ποιήτρια.