Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ
Πηχτή γλώσσα, πυκνή. Γεμάτη αφορισμούς και επιγράμματα. Λόγος πολιτικός, ασθματικός, υπαρξιακός, τρυφερός, επαναστατικός, σκληρός, αφαιρετικός, μουσικός, ρυθμικός, βαθύς, συγκινητικός, άμεσος, ερωτικός. Επιθανάτιος και αναγεννητικός.
Ο Μαγιακόφσκι έλεγε ότι η ποίηση είναι σαν το ράδιο. «Για μια μόνο λέξη/ λιώνεις χιλιάδες τόνους/ γλωσσικό μετάλλευμα».
Η ποίηση του Κουτρουμπάκη είναι απόσταγμα. Δοκίμιο για τη φύση του έρωτα και του θανάτου, πραγματεία για τον χρόνο, φιλοσοφικός στοχασμός, προβληματισμός για την ανθρώπινη ύπαρξη, ερωτική επιστολή, διακειμενική συνομιλία και πολιτικό μανιφέστο συμπτύσσονται με μία κίνηση ακορντεόν και εσωκλείονται σε ένα πολύτιμο μικρό βιβλίο, μία ποιητική συλλογή που ονομάζεται Βαστίλη.
Αν στην ποίηση αυτά που παραλείπονται είναι πιο σημαντικά από αυτά που λέγονται, αυτό το βιβλίο αποσιωπά εκκωφαντικά και κραυγάζει με τη σιωπή του. Ο αναγνώστης νιώθει την ανάγκη να διαβάσει και να ξαναδιαβάσει τα ποιήματα για να ανακαλύψει ξανά και ξανά τους ανείπωτους στίχους που κρύβονται γυμνοί κάτω από τα υφάσματα των λέξεων.
Αν το φεγγάρι που φεγγίζει κρυφά κρύβεται στο πηγάδι, ο Κουτρουμπάκης μας προσφέρει τον κουβά για να το ανασύρουμε αχνιστό και αποκαλυπτικό.
Ο Καρυωτάκης γράφει: Κι ο Μιχαλιός επέθανε στρατιώτης/Τον ξεπροβόδισαν κάτι φαντάροι,/μαζί τους ο Μαρής κι ο Παναγιώτης./Απάνω του σκεπάστηκεν ο λάκκος,/μα του άφησαν απέξω το ποδάρι:/Ήταν λίγο μακρύς ο φουκαράκος.
Ο Κουτρουμπάκης γράφει στο ποίημα με τίτλο Ποίηση ΙΙ: Ποίηση είναι η στιγμή που παραχώνουνε τον Μιχαλιό του Καρυωτάκη.
Ο Κουτρουμπάκης δεν αναφέρει το μακρύ πόδι του Μιχαλιού, το παράταιρο, το μη κανονικό πόδι που προεξέχει από το χώμα. Καθόλου τυχαία. Γιατί το πόδι που δεν αναφέρεται, είναι αυτό που περπατά με βαρύτερες, μεγαλύτερες δρασκελιές ανάμεσα στους στίχους, αυτό γράφει την ποίηση.
Πόσο δύσκολο σήμερα είναι να γράψει κάποιος ένα ποίημα ερωτικό, έναν μονάχα στίχο ερωτικό χωρίς να επαναλαμβάνει κοινότοπες και τετριμμένες εκφράσεις, αφού όλα έχουν ειπωθεί μέσα στους αιώνες; Κι όμως ο Κουτρουμπάκης το καταφέρνει. Πέφτουν τα οχυρά και ανατρέπεται το κατεστημένο.
Το ερωτικό σώμα γράφει ο Κουτρουμπάκης ένα άλλο σώμα πλατύτερο και ευρύτερο από το αγαπημένο για να το διανύει ο εραστής δρομέας, οι νυχιές των εραστών στα ντουβάρια του Άουσβιτς, (υπάρχει έρωτας μετά το Άουσβιτς;), τα ρούχα του πατέρα και της μητέρας που παλεύουν να κρατήσουν τα κορμιά ενωμένα, κάθε θάνατος χρειάζεται τον έρωτά του και αντιστρόφως, κανένας δεν ξεχνά, τίποτε δεν ξεχνιέται, ο θεός εκλιπαρεί να γίνει θνητός για να πεθάνει για τον έρωτά του, ο μουσικός χρόνος ενός φιλιού, τι χρώμα έχει ο έρωτας στη Βαστίλη;
Ο χρόνος στην ποιητική αυτή συλλογή δεν παγιδεύεται, αλεπού ο χρόνος γράφει ο Κουτρουμπάκης δεν πιάνεται με ξόβεργες. H πτήση της ανθρώπινης ζωής διαρκεί μία στιγμή πάνω από το χάος. Ο χρόνος στη συλλογή αυτή είναι ζωντανός, ο Λασκαρίδης, ο Λαμπράκης, ο Τούσης δολοφονήθηκαν μόλις χθες, φρέσκο ακόμα το αίμα τους κυλάει κάτω από τις μαύρες μπότες των χαλυβδόκρανων. Ο πατέρας παλιό αμπέλι με ξεραμένο κορμό πάντα παρών, η μητέρα υπόσχεται ακόμα το τελευταίο φιλί πάντα παρούσα. Για να αντικρίσουμε κατάματα τον χρόνο στη συλλογή αυτή πρέπει να κρατάμε την ασπίδα του Περσέα. Γράφει ο Κουτρουμπάκης: Χρόνος είναι το κεφάλι της Μέδουσας/-το κόβεις πισωπατώντας. Τα μαλλιά ασπρίζουν, τα κόκκαλα σκουριάζουν όμως το αίμα όπως γράφει ο Κουτρουμπάκης ρέει όπως το ποτάμι, ρέει στις φλέβες της συλλογής, αφού όλα είναι περασμένα και ταυτόχρονα παρόντα και ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω. Ανίκητος ο χρόνος, άπαιχτος ο χρόνος, ζούμε στην παράταση. Όπως γράφει στον ποίημα του αστρικός χρόνος πάντα προς το μηδέν τείνει η γραμμή της ζωής.
Δελτάρια, επικοινωνία με ποιητές, με τον Μάρκο Μέσκο και τη ματωμένη γλώσσα, με τον Νίκο Καρούζο και μη με διαβάζεις αν δεν, με τον γήινο Μπέργκμαν και στο ποίημα με τίτλο Στη φλέβα, με ενδοφλέβιο ουίσκυ πάνω στην πίστα ο poeta ποιητής να αυτοαναφλέγεται χορεύοντας με τον τρόπο του Σαχτούρη και κάστανο καυτό το ποίημά του. Κορμί μονάχο να σβαρνιέται. Γιατί αυτή είναι η ποιητική του Κουτρουμπάκη, τα πόδια να πατούν στη γη και το κεφάλι να ατενίζει τον ουρανό. Γνήσια, όχι επιτηδευμένη, αυθόρμητη αλλά και πολύ δουλεμένη, μέσα από την καρδιά αλλά και με το μυαλό, «με λογισμό και με όνειρο».
Τα λεωφορεία περνούν, παλιά καθεστώτα ανατρέπονται μέσα στην επανάσταση του έρωτα αλλά και του θανάτου, ο χρόνος κλωθογυρίζει και μας παρασέρνει, η Θεσσαλονίκη τρώει τα παιδιά της, όμως οι δύο στίχοι στο τέλος του ποιήματος Καρτερία στο τέλος του βιβλίου: Όπως την πρώτη φορά/σε περιμένω είναι εξαιρετικά εύγλωττοι.
Αφού αυτή η καταλυτική αναμονή για την επανάσταση του έρωτα ή τον έρωτα της επανάστασης, για να πέσει επιτέλους η Βαστίλη και η κάθε Βαστίλη χρωματίζει όλη τη συλλογή.
ΧΛΟΗ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΕΛΗ
