DOS PATRIAS
Δυο πατρίδες έχω εγώ: Την Κούβα και τη νύχτα
Ή μήπως είναι μια οι δυο τους; Πριν καλά καλά
απεκδυθεί το μεγαλείο του ο ήλιος, με μακριά πέπλα
κι ένα γαρύφαλλο στο χέρι, σιωπηλή
η Κούβα, ίδια θλιμμένη χήρα, μου παρουσιάζεται.
Και ξέρω ποιο είναι το γαρύφαλλο που αιμορραγεί
και τρέμει στο χέρι της! Είναι άδειο
το στήθος μου, ρημαγμένο είναι και άδειο
εκεί που βρισκόταν η καρδιά μου. Ήρθε πια
η ώρα του θανάτου μου. Είναι καλή η νύχτα
για να πω αντίο. Το φως εμποδίζει
όπως τα λόγια των ανθρώπων. Το σύμπαν
μιλά καλύτερα από τον άνθρωπο.
Όμοια με παντιέρα
που καλεί για μάχη, η πύρινη φλόγα
του πανιού κυματίζει. Τα παράθυρα
ανοίγω, τόση στεναχώρια μέσα μου.
Βουβή, μαδώντας το γαρύφαλλο,
σαν νέφος που σκιάζει τον ουρανό,
πενθώντας η Κούβα διαβαίνει…
José Martí (1853,La Habana – 1895, Dos Ríos,Cuba)
Ο Χοσέ Μαρτί, που αποκλήθηκε ´´El Apóstol de la Independencia´´ , εθνικός ήρωας των αγώνων για την ανεξαρτησία της Κούβας, είναι ποιητής και συγγραφέας.
Στα 17 του χρόνια κατηγορήθηκε για απείθεια στο Ισπανικό Στέμμα, φυλακίστηκε, καταδικάστηκε σε καταναγκαστικά έργα και εκπατρίστηκε στην Ισπανία. Εκεί σπούδασε Φιλολογία και Νομικά στα Παν/μια της Θαραγόθα και της Μαδρίτης. Η Πρώτη Δημοκρατία της Ισπανίας (1873) φλόγισε ακόμη περισσότερο τις φιλελεύθερες πολιτικές του απόψεις στον αγώνα για την Ανεξαρτησία της Κούβας. Στρατευμένος στον απελευθερωτικό στρατό των Κουβανών σκοτώθηκε σε μάχη εναντίον των Ισπανικών στρατευμάτων το 1895.
Το άψογο ύφος γραφής και η έγνοια του για την ανθρωπότητα χαρακτηριστικά της τέχνης του, καθώς και το όραμα για ελευθερία, αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη ως πανανθρώπινα δικαιώματα καθιστούν τον Κουβανό συγγραφέα παγκόσμιο. Το έργο του Χοσέ Μαρτί επαναστατικό και ανανεωτικό από τα πρώτα του μοντερνισμού αποτελεί κορυφαία έκφραση της ισπανόφωνης λογοτεχνίας.