I
Ακούω να ’ρχεται βαρύ το φεγγάρι,
ακούω τον ύπνο να πηγαίνει αλαφρύς,
τα μαχαίρια όλα η μνήμη μου ακονίζει
στης θύμησης την πέτρα.
Επτά κοράκια αδειάσανε της παπαρούνας την κεφαλή,
στο στεφάνι σέρνετ’ η οχιά·
νωθρή κοιμίζει στης καρδιάς τη φωλιά
το σπόρο της νάρκης.
Ιεροπρεπή, χαλυβδωμένα τραγουδούν τα μαχαιράκια:
το φεγγάρι το τροφαντό θενά σφάξουμε,
θα γδάρουμε τ’ αυθάδικο ερπετό
και την καρδιά τη δύστυχη θα καθαρίσουμε.
Ακούω να πέφτει βαρύ το φεγγάρι,
ακούω να συρίζει το λιανό ζωντανό,
πέντε πουλιά αντρειωμένα μπολιάζουνε
την καρδιά μες στη μνήμη.
II
Αν μ’ αφήσεις να μπω, προτού ξυπνήσει ο πετεινός σου,
θενά σ’ υπηρετήσω μες στο σπίτι των οστών·
της καρδιάς το τύμπανο θα κάμω να ηχήσει, την ανάσα σου θα ξυπνήσω
και τρεις φορές του θείου πνεύματος το ρόδο θα ποτίσω:
πρωί, μεσημέρι και βράδυ.
Αν μ’ αφήσεις να μπω, προτού τα μάτια μου καούν,
εικόνα σου απ’ τον καθρέφτη μέσα θενά πλάσω, να τη λευτερώσω
κι αρχόντισσα να τήνε κάμω, απάνω απ’ τους αγγέλους·
στο Θεό μπροστά θενά την φέρω, ομοίωσή του
γεμάτη πίστη, ελπίδα κι αγάπη.
Αν μ’ άφηνες να μπω, προτού σπάσουνε τα φτερά μου,
εννιά φορές θα στ’ αποκεφάλιζα το φίδι του θανάτου,
τη ρίζα του πένθους θα ξέθαβα και θα την έτρωγα η ίδια·
μέσ’ απ’ του ήλιου το δίχτυ θα σου ’φερνα
τον άρτο, τον οίνο, την περιστερά.
III
Κομμάτιασε την καμπάνα μες στ’ αυτί μου,
στα δυο κόψ’ τόνε τον κόμπο στο λαιμό μου,
ζέστανε μου την πνιγμένη μου καρδιά
και των ματιών μου τους βολβούς μέστωσε τους.
Απ’ την κοιλιά της μάνας μου εβγήκα μαραμένη.
Ω, αν στον ήλιο μ’ είχες πετάξει
και τη νύχτα στ’ άστρο του κυνός! – Φταίει η τρυφερότητά σου,
που απεγνωσμένα μες στην πυρά ψαχουλεύω.
Ποιος μου ’σβησε τη Γη τόσο νωρίς;
Κει μέσα θα ’χε χυθεί η καμπάνα,
ο κόμπος θα πύρωνε κι ολάκερη θα λαμπάδιαζ’ η καρδιά·
πυρήνα θ’ αποκτούσαν των ματιών μου οι βολβοί.
«Έναν κόσμο έχω, κι αυτός ο κόσμος φλέγεται! Κι όπου καίει, κει δύναμη γεννιέται. Και η δύναμη τούτη με κατασπαράζει!»
Christine Lavant
Η Αυστριακή ποιήτρια και πεζογράφος Christine Lavant (1915-1973) υπήρξε μια ιδιαίτερη περίπτωση αποκλεισμένου ανθρώπου, με πρωτότυπη όμως και αξιόλογη δημιουργική έκφραση. Έζησε όλη τη ζωή της στη γενέτειρά της, την Καρινθία. Λόγω σοβαρών σωματικών και ψυχικών προβλημάτων, έλαβε ελλιπή παιδεία, ζούσε απομονωμένη και βιοποριζόταν με το πλέξιμο, ενώ το 1935 εγκλείστηκε για ένα διάστημα στο ψυχιατρείο. Από την επόμενη δεκαετία, το έργο της άρχισε σταδιακά να αναγνωρίζεται, αλλά και να βραβεύεται. Πολύ αργότερα, τρία χρόνια πριν από τον θάνατό της, η Lavant έλαβε το Κρατικό Βραβείο της Αυστρίας για τη λογοτεχνία.
Η προσφορά της στα γράμματα επανεκτιμάται διαρκώς: ενδεικτικό είναι ότι πρόσφατα, το 2015, ιδρύθηκε διεθνής Σύνδεσμος για την ποιήτρια, ο οποίος το αμέσως επόμενο έτος θέσπισε και λογοτεχνικό βραβείο που φέρει το όνομά της.
Στα οραματικά ποιήματά της, η αποτύπωση του κλειστού της κόσμου αποκτά διαστάσεις αποκαλυπτικές, καθώς το έντονο μυστικιστικό στοιχείο συνδυάζεται με ιδιόμορφες, τολμηρές εικόνες και νεολογισμούς. Τα ποιήματα που μεταφράζονται εδώ προέρχονται από τη συλλογή Spindel im Mond (Του φεγγαριού τ’ αδράχτι, 1959).
