Όταν η ψυχή ενός ανθρώπου που γράφει ποίηση, ανοίγει την πύλη της κι αρθρώνει λόγο μεγάλο, βουτώντας την χαρισματική πένα της στα κατάβαθα της ύπαρξής της, τότε βλέπουν το φως βιβλία ξεχωριστά, σαν και τούτο εδώ το μικρό λογοτεχνικό κόσμημα, που γεννήθηκε από την δοκιμασμένη μέσα στον χρόνο, και καταξιωμένη, βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών, ποιητική προσωπικότητα της Ελένης Ηλιοπούλου-Ζαχαροπούλου, φέρει τον ευρηματικό όσο και πολύ γλυκό τίτλο «Ένα δεμάτι όνειρα», και κυκλοφορεί από τις «Εκδόσεις των Φίλων».
Απόσταγμα ψυχικής και πνευματικής ωριμότητας από την μακρά πορεία της μέσα στον γήινο χρόνο, το βιβλίο της Ελένης Ηλιοπούλου-Ζαχαροπούλου αφιερώνεται από την ποιήτρια στην «λατρεμένη», όπως την αποκαλεί με άφθαστη τρυφερότητα, μικρή εγγονή της Ελένη-Ταξιαρχία, προσφέροντάς της «ένα δεμάτι όνειρα» – ένα μπουκέτο στοχαστικών στίχων, γεμάτων συναισθήματα, ομορφιά και καθαρότητα ψυχής, πίστη στο Φως και αγάπη. Ένα μπουκέτο-παρακαταθήκη, ένα έναυσμα για να πλουτίσει η εγγονή τον εσωτερικό της κόσμο, και να γεννήσει τα δικά της όνειρα σαν μεγαλώσει.
Σκέψεις, σκέψεις, σκέψεις… Αλλεπάλληλες μέσα στον γήινο χρόνο, καίριες μέσα στην αδιαμφισβήτητη αιωνιότητά τους, καθώς «Τα βήματά σου, / βαραίνουν προς τη Δύση…», όπως γράφει η Ελένη Ηλιοπούλου-Ζαχαροπούλου στο ποίημα «Η δεύτερη ανάγνωση», απευθυνόμενη στον εαυτό της σε δεύτερο ενικό πρόσωπο. Ο καιρός, τα χρόνια περνούν και βαραίνουν, και η ποιήτρια το βιώνει. Αλλά όπως κάθε ποιητής, έτσι κι εκείνη, έχει την ευφυία και την σοφία ν’ αποτυπώνει στο χαρτί με θαυμαστό τρόπο το βαθύτερο νόημα των πραγμάτων. Με λιτότητα, ενάργεια, ευστοχία και περίσσιο συναίσθημα, που ποτέ δε ξεπερνά το «μέτρον άριστον».
Άλλωστε, αρχίζει την συλλογή της με μια αποστροφή που καταδεικνύει την λειτουργία της ποίησης, και η οποία «ανοίγει το χορό» όλων των ποιημάτων που θα ακολουθήσουν, εισάγοντάς μας στην φιλοσοφία τους: «Η Ποίηση / Ουράνιο Τόξο Ιδεατό / φωτίζει με άλλα χρώματα / το αίνιγμα του κόσμου».
Σε ολόκληρη την ποιητική συλλογή της, η Ελένη Ηλιοπούλου Ζαχαροπούλου διέπεται, από τη μια πλευρά, από πικρία κι απαισιοδοξία, τις οποίες γεννά η φιλοσοφικώ τω τρόπω αναδρομή της στο παρελθόν και τα χρόνια που έζησε. Η ψυχική φθορά του ανθρώπου, από τα πλήγματα που δέχεται κατά τη διάρκεια της ζωής του, απεικονίζεται στην ποίησή της ζωντανά και με περίσσια ευαισθησία. Αποκορύφωμα πιστεύουμε αυτών των συναισθημάτων, αποτελεί το ποίημα «Ο Καθρέφτης»: «Σκληρός ο καθρέφτης / και στα σπασμένα κομμάτια του / πολλαπλασιάζει τη λύπη σου. / Ο χρόνος, / διάβηκε τις αποστάσεις / και οι πληγές, έχουνε μάτια, /που βλέπουν στο σκοτάδι… // Κι εσύ, / που τόσα χρόνια / γράφεις άδοξους στίχους, / για την αγάπη / και την απώλεια, / δεν είσαι πια ο ίδιος. // Με την Ποίηση, / δαμάζεις τον τρόμο».
Αυτή την απαισιόδοξη στάση, εξισορροπεί η σωτήρια προσήλωση στο αίνιγμα της ύπαρξης του Ανθρώπου και του Σύμπαντος στο σύνολό του. Ένα αίνιγμα, το οποίο βρίσκει τη λύση του στην μεταφυσική, την θρησκευτική και πιο συγκεκριμένα στην βαθιά χριστιανική πίστη της Ελένης Ηλιοπούλου-Ζαχαροπούλου.
Προεξάρχον στην ποίησή της, το Φως της Δημιουργίας και η ελπίδα σ’ αυτό, ένα Φως που βρίσκεται τόσο έξω από τον άνθρωπο, στη Δημιουργία του Σύμπαντος, όσο και μέσα σ’ αυτόν: «Υπάρχει μέσα μας / ένα φως / που πρέπει να το αντικρύσουμε», μας λέει στο ποίημα «Το κρυμμένο φως», θυμίζοντάς μας έναν ακόμα σύγχρονο, σημαντικό ποιητή της χώρας μας, τον Κωνσταντίνο Μπούρα, έναν άνθρωπο ταμένο θα έλεγε κανείς, στο Φως. «Για το κρυμμένο φως / τίποτα, μα τίποτα, / δεν είναι μάταιο», μας λέει η Ελένη Ηλιοπούλου-Ζαχαροπούλου, ενώ παρακάτω, στο ποίημα «Ο άλλος νους», επεκτείνει τον συλλογισμό της με τον αφορισμό «Να δεχτούμε το σκοτάδι / αξεχώριστο απ’ το φως /στην αρμονία των αντιθέτων».
Η Ηλιοπούλου-Ζαχαροπούλου είναι τόσο ευαίσθητη, όσο και δυνατή. Αντιμετωπίζει τη ζωή, όπως και την ποίηση, με συναίσθημα όπως και με σθένος. Το φως πρέπει να το αντικρύσουμε, ενώ πρέπει να κάνουμε ειρήνη και με τις πληγές μας. «Ειρήνευσε με τις πληγές / που αξιώθηκες… / Μέτρησαν την αντοχή σου / στις εξαίσιες πλάνες του καιρού, / που σου χαρίστηκαν», μας γράφει στο ποίημα «Χωρίς ερώτημα».
Εξίσου προεξάρχοντα στην ποίησή της, είναι η έννοια και η εφαρμογή της αλήθειας, καθώς και τα συναισθήματα της αγάπης και του έρωτα. Πρόκειται για τα στοιχεία εκείνα που την γεμίζουν όχι μόνο με πόνο, αλλά και με χαμόγελο, και με εσωτερική χαρά.
«Απόψε, / θα συνθέσω την ομορφιά / σε μια παρατημένη άδεια κορνίζα. / Μ’ ένα τριφύλλι / και τον άγιο αριθμό / των φύλλων του. / Ένα θάμνο από σχοίνα / στην πιο βαθιά αλήθεια / της γυμνότητάς του. / Μ’ ένα βρεφικό αγριοτριαντάφυλλο / κι ένα βράχο αμετακίνητο, / σαν την αλήθεια. // Με το δεητικό βουρκωμένο βλέμμα / του Αποστόλου Πέτρου, / στον πίνακα του Θεοτοκόπουλου. / Μ’ έναν έρωτα / σαν την αιώνια αγάπη. / Με μια τραγική αγάπη / όπως του όντος. // Με το ον / που είναι ο σκοπός / και η περίληψη / της Δημιουργίας». («Η Κορνίζα», ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα του πνεύματος της συλλογής, ποιήματα.) Σύνθεση της ομορφιάς μέσα σε μια άδεια κορνίζα, από ζωντανούς οργανισμούς και τα γεμάτα συμβολισμούς χαρακτηριστικά τους, με την ποιήτρια να πορεύεται από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο, το οποίο συμπλέκει αρμονικά τον υπαρξιακό στοχασμό με την μεταφυσική και την θρησκεία.
Ενώ στο ποίημα «Το άλλο αντίκρυσμα», η Ηλιοπούλου-Ζαχαροπούλου απευθύνει πρόσκληση στον άνθρωπο (συμπεριλαμβάνοντας και τον εαυτό της) ν’ αφουγκραστεί «τους Νόμους του Σύμπαντος / κι ό,τι μεγάλο / το τρέφει η σιωπή.» Και καταδεικνύει το δίδυμο αδέρφι της αγάπης, την αυταπάρνηση, ως «το τίμημα / που καταξιώνει τη ζωή». Στην τελευταία μάλιστα στροφή προχωρά ακόμα περισσότερο, προβάλλοντας στη ζωή μας τον «άλλο» τον «έτερο», «που γίνεται ο πλησίον», και ποτίζοντας ολόκληρο το ποίημά της με τα γνήσια και βαθιά χριστιανικά συναισθήματα που την διακρίνουν.
Κάπως έτσι λοιπόν, με τούτες τις ανεκτίμητες αξίες και το χαρισματικό ποιητικό τους υφαντό, «το παιδί με τα στάχυα», στην εικόνα της δεύτερης σελίδας του βιβλίου, που προέρχεται από ζωγραφικό πίνακα του Γιώργου Βαρλάμου, μετατρέπεται στο «παιδί με τα όνειρα», ακόμα-ακόμα και στο «παιδί με την ευλογία και τη ζωή», μιας και τα στάχυα είναι σύμβολο της ευλογίας του Θεού με το σιτάρι, και της ζωής, και συμπορεύεται απόλυτα με τον τίτλο: «Ένα δεμάτι όνειρα».
Για την αγαπημένη εγγονή, η οποία αποτελεί και τον ουσιαστικό αποδέκτη του ρητού της Σαπφούς στην προμετωπίδα του βιβλίου: «Μνάσασθε τινά φαμί και ύστερον αμμέων» («Κάποιος λέω θα μας θυμάται κι εμάς στο μέλλον»)…
