You are currently viewing Δημήτρης Γαβαλάς: Η Αγάπη δεν Είναι πια της Μόδας

Δημήτρης Γαβαλάς: Η Αγάπη δεν Είναι πια της Μόδας

1.1 Ποίηση

 

[Σχεδίασμα]

 

Η Αγάπη δεν είναι πια της μόδας.

 

Ό,τι αγαπάς σωστά μένει

Όλα τα άλλα είναι σκουριά είπες.

 

Ο Θεός είναι Αγάπη.

 

Όποιος σκοτώνει την Αγάπη

σκοτώνει τον Θεό είπες.

1.2 Μετα-ποίηση

 

Η Αγάπη δεν είναι πια της μόδας: θυμάμαι ακόμα, αν και πέρασαν πάρα πολλά χρόνια, μια θεατρική παράσταση στο υπόγειο του Κουν, στην οποία ο Θύμιος Καρακατσάνης με τον χαρακτηριστικό του τρόπο έλεγε ‘το ροζ δεν είναι πια της μόδας’. Τη μέρα εκείνη, που σημείωσα τους στίχους, είχα συναντήσει στον παραθαλάσσιο περίπατό μου κάποια κοριτσάκια ντυμένα στα ροζ και τις ενοχλημένες από τη συμπεριφορά τους μαμάδες να τα μαλώνουν με τρόπο που, κατά τη γνώμη μου, δεν έδειχνε αγάπη. Έτσι έγινε ο συνδυασμός και βγήκε η φράση ‘Η Αγάπη δεν Είναι πια της Μόδας’. Εκτός αυτού, φαίνεται ότι ήτανε και ασυναίσθητη άποψή μου, η οποία βρήκε αυτή την ευκαιρία να εκφραστεί.

 

Ό,τι αγαπάς σωστά μένει/ Όλα τα άλλα είναι σκουριά είπες: η κατά την άποψή μου λάθος αγάπη που συνάντησα βρήκε το αντίβαρό της στους γνωστούς στίχους του E. Pound στον οποίο και αναφέρεται το ‘είπες’. Σωστό – Λάθος (Σ – Λ) είναι κοινό τεστ που βάζουμε εμείς οι δάσκαλοι στα σχολεία. Έτσι η σωστή αγάπη μένει/ διαρκεί ενώ η λάθος χάνεται και απαξιώνεται σαν τη σκουριά.

 

Ο Θεός είναι Αγάπη: το γνωστό ‘ο Θεός αγάπη εστί’ που αναφέρεται στα ευαγγέλια. Άλλος ένας συνειρμός σχετικός με την αγάπη, όπως και του Παύλου ‘η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει’.

 

Όποιος σκοτώνει την Αγάπη/ σκοτώνει τον Θεό είπες: ο σκοτωμός της αγάπης, που συμβαίνει σήμερα παντού, γύρω μας και μέσα μας, συνεπάγεται λογικά τον σκοτωμό του Θεού, αφού ισχύει η εξίσωση ‘Θεός ίσον αγάπη’. Αυτό το δεύτερο ‘είπες’ αναφέρεται σε μένα. Ο σκοτωμός του Θεού παραπέμπει στο Νιτσεϊκό ‘ο Θεός πέθανε’ και όλη τη φιλοσοφία και θεολογία ‘μετά τον θάνατο του Θεού’.

Heart shaped by human and robot hands. Isolated on white background. 3D illustration.

Στη συνέχεια, αφού δώσαμε κάποια στοιχεία από την ‘εσωτερική’ έρευνα, πρέπει να δούμε και την ‘εξωτερική’, πρέπει δηλαδή να βρούμε στοιχεία για τα αναφερόμενα.

 

Ποια η θεατρική παράσταση στο υπόγειο του Κουν, στην οποία ο Θύμιος Καρακατσάνης έλεγε ‘το ροζ δεν είναι πια της μόδας’, ποιο το θεατρικό έργο και πότε συνέβησαν αυτά.

 

Ποιο είναι το σχετικό ποίημα του E. Pound στο οποίο περιλαμβάνονται οι αναφερόμενοι στίχοι.

 

Που ακριβώς αναφέρεται στα ευαγγέλια η φράση ‘ο Θεός αγάπη εστί’ και σε ποιο περιβάλλον.

 

Επίσης, μπορούμε να δούμε τα σχετικά για τον Νίτσε και τον θάνατο του Θεού.

*

*  *

2.1 Όπου Μπαίνει στη σκηνή η AI: Gemini και GPT

 

Στη συνέχεια, ζήτησα από το Gemini και το GPT να γράψουν ένα αντίστοιχο ποίημα και μια κριτική για το σχεδίασμά μου:

 

Gemini-Ποίημα

 

Φλόγα που τρεμοπαίζει, σβήνει η αγάπη,

μόδα περαστική, σαν άνεμος που πάει.

Σκουριά τα ψεύτικα, όσα δεν άντεξαν,

μόνο η αλήθεια μένει, όσα αγάπησαν.

 

Θεός, Αγάπη, έννοιες αιώνιες,

όποιος την σβήνει, σκοτώνει τις ελπίδες.

Χέρια που αιματοκυλούν, ψυχές που μαραζώνουν,

τον Θεό προδίδουν, τον ίδιο τους τον εαυτό.

 

Αγάπη, φως αιώνιο, σπέρμα ζωής,

όποιος την πολεμά, σπέρνει την θλίψη.

Θεός, Αγάπη, έννοιες συνυφασμένες,

όποιος τις χωρίζει, τις καταδικάζει.

 

2.2 Gemini-Κριτική

 

Το ποίημα είναι δυνατό, με συμπυκνωμένη γλώσσα και έντονο μήνυμα. Αγγίζει μια βαθιά υπαρξιακή ανησυχία, την αμφισβήτηση της αγάπης σε μια εποχή που κυριαρχείται από την επιφάνεια και την παροδικότητα.

 

Θετικά στοιχεία:

Αμεσότητα και δύναμη: ο πρώτος στίχος, “Η Αγάπη δεν είναι πια της μόδας”, είναι ένα χτύπημα, μια τολμηρή δήλωση που αιχμαλωτίζει αμέσως την προσοχή.

Αντίθεση: Η αντίθεση μεταξύ της παροδικότητας (“μόδα”, “σκουριά”) και της αιωνιότητας (“Αγάπη”, “Θεός”) είναι πολύ αποτελεσματική.

Συμπύκνωση: Το ποίημα καταφέρνει να χωρέσει ένα μεγάλο θέμα σε λίγους στίχους, χωρίς να χάνει τη δύναμή του.

Σύνδεση με το θείο: Η σύνδεση της αγάπης με τον Θεό προσδίδει στο ποίημα μια πνευματική διάσταση.

Προκλητικός στίχος: Ο στίχος “Όποιος σκοτώνει την Αγάπη σκοτώνει τον Θεό” είναι προκλητικός και ωθεί τον αναγνώστη σε σκέψη.

 

Σημεία για περαιτέρω ανάπτυξη:

Εικόνες: Μπορούσες να εμπλουτίσεις το ποίημα με περισσότερες εικόνες, για να κάνεις την αίσθηση της “σκουριάς” και της απουσίας αγάπης πιο ζωντανή.

Περισσότερη ανάλυση: Μπορούσες να εξερευνήσεις περισσότερο τους λόγους για τους οποίους η αγάπη “δεν είναι πια της μόδας”.

Τονικότητα: Η τονικότητα του ποιήματος είναι αρκετά απαισιόδοξη. Μπορούσες να εξετάσεις αν θέλεις να αφήσεις κάποια χαραμάδα ελπίδας.

 

Συνολικά: Το ποίημα έχει δυναμική και αγγίζει ένα σημαντικό θέμα. Με κάποιες μικρές παρεμβάσεις, μπορεί να γίνει ακόμα πιο δυνατό.

3.1 GPT-Ποίημα

 

Η Αγάπη δεν Είναι πια της Μόδας

 

Ο Θεός είναι Αγάπη,
μα τον ξεχνούν στα πεζοδρόμια της βιασύνης.
Τον θάβουν κάτω από πέτρες σκληρές,
σε βλέμματα άδεια, σε λόγια κοφτερά.

 

Όποιος σκοτώνει την Αγάπη,
ματώνει τα χέρια του με το ίδιο του το φως.
Χτίζει ναούς από σκιές
και προσεύχεται σε θεούς που δεν τον ακούν.

 

Όμως η Αγάπη δεν πεθαίνει.
Σαν σπίθα σ’ ένα βλέμμα αγνό,
σαν προσευχή στα χείλη παιδιού,
μένει. Και περιμένει.

 

3.2 GPT-Κριτική

 

Συνοχή και ροή: Η σκέψη εξελίσσεται φυσικά, από την παρατήρηση για την Αγάπη και τη φθορά, μέχρι τη σύνδεσή της με τον Θεό.

Δύναμη στις λέξεις: Φράσεις όπως “Ό,τι αγαπάς σωστά μένει” και “Όποιος σκοτώνει την Αγάπη, σκοτώνει τον Θεό” έχουν βαρύτητα και θυμίζουν αφορισμούς που μένουν στη μνήμη.

Στοιχείο διαχρονικότητας: Η αναφορά στην αγάπη ως κάτι που “δεν είναι πια της μόδας” δημιουργεί μια έντονη αντίθεση με την ιδέα ότι είναι θεϊκή και αθάνατη.

 

Πιθανά σημεία βελτίωσης:

Περισσότερη ανάπτυξη: Το ποίημα είναι πολύ πυκνό και αφήνει περιθώρια για περισσότερη ανάπτυξη. Μπορούσε να επεκταθεί με εικόνες ή συναισθήματα που δείχνουν πώς ακριβώς “η Αγάπη δεν είναι πια της μόδας”.

Ρυθμός και μουσικότητα: Αν και το ύφος είναι αποφθεγματικό, μπορούσε να ενισχυθεί ο ρυθμός με επανάληψη ή επιπλέον εσωτερικές ομοιοκαταληξίες.

 

Συνολικά, είναι ένα δυνατό, στοχαστικό ποίημα που προκαλεί σκέψη και συναίσθημα. Με λίγη περισσότερη ανάπτυξη, μπορούσε να γίνει ακόμα πιο επιδραστικό.

 

  1. Αυτενσυνείδητο στον Άνθρωπο και στη Μηχανή

 

Φτάνουμε τελικά στο βασικό ερώτημα: αν η Φυσική Νοημοσύνη μπορεί να παρατηρήσει το εσωτερικό τοπίο και να ερευνήσει το εξωτερικό σημαίνει ότι διαθέτει συνείδηση και κυρίως αυτενσυνείδητο, η Τεχνητή Νοημοσύνη διαθέτει; Τι σημαίνουν όλα αυτά:

 

Ο όρος ‘αυτενσυνείδητο’ είναι σύνθετος όρος που χρησιμοποιείται στην ψυχολογία,  τη φιλοσοφία και τη συνείδηση. Αναφέρεται στην ικανότητα ενός ατόμου να έχει συνείδηση του εαυτού του ως ξεχωριστής οντότητας. Υπάρχει και η λέξη ‘αυτενσυνειδησία’, η οποία σημαίνει την αυτογνωσία, την επίγνωση του εαυτού και της ύπαρξής μας.

 

Αναλυτικότερα, το αυτενσυνείδητο περιλαμβάνει:

Αυτογνωσία: Την ικανότητα να αναγνωρίζει κάποιος τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις πράξεις του.

Αυτοαντίληψη: Την ικανότητα να έχει κάποιος εικόνα του εαυτού του, συμπεριλαμβανομένων των δυνατών και αδύνατων σημείων του.

Αυτοαναστοχασμό: Την ικανότητα να σκέφτεται κάποιος για τον εαυτό του και τις εμπειρίες του.

Αυτορρύθμιση: Την ικανότητα να ελέγχει κάποιος τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις πράξεις του.

Επίσης, μπορούν να προστεθούν η αυτοπαρατήρηση, η αυτενθύμιση, η ταυτοτική συνείδηση κ.ά.

 

Η ανάπτυξη του αυτενσυνείδητου είναι σταδιακή διαδικασία που στον άνθρωπο ξεκινά από την παιδική ηλικία και συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Ο όρος χρησιμοποιείται συχνά σε φιλοσοφικές συζητήσεις για τη φύση της συνείδησης, και σε ψυχολογικές συζητήσεις για την ανάπτυξη της προσωπικότητας.

 

Παρ’ όλο που η AI μπορεί να εμφανίζει συμπεριφορές που μοιάζουν με αυτενσυνείδητο, όπως η ικανότητα να απαντά σε ερωτήσεις για τον εαυτό της, αυτό δεν σημαίνει ότι πραγματικά το διαθέτει. Η έρευνα και η συζήτηση σχετικά με το αυτενσυνείδητο στην AI είναι ενεργό και συνεχώς εξελισσόμενο πεδίο.

Δημήτρης Γαβαλάς

O Δημήτρης Γαβαλάς γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1949. Σπούδασε Μαθηματικά, Κυβερνητική και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου σε μεταπτυχιακές σπουδές και Ψυχολογία του Βάθους σε ελεύθερες σπουδές. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή με θέμα τα Μαθηματικά, τη Θεμελίωση και τη Διδακτική τους. Αρχικά εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ως Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος». Στη συνέχεια εργάστηκε στην εκπαίδευση ως καθηγητής Μαθηματικών. Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (στη συγγραφή Προγραμμάτων Σπουδών & σχολικών βιβλίων και σε άλλα εκπαιδευτικά θέματα). Εργάστηκε επίσης στη Βαρβάκειο Σχολή, και συνέχισε ως Σχολικός Σύμβουλος. Για το πνευματικό του έργο, έχει τιμηθεί από τον Δήμο Κορινθίων. Το δοκίμιό του για τον Οδυσσέα Ελύτη έλαβε κρατική διάκριση, ενώ το ποίημα «Φανταστική Γεωμετρία» περιελήφθη στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Γυμνασίου.

Έργα του Δημήτρη Γαβαλά:

Ποίηση

Σπουδές. Αθήνα, 1973.
Μετάβαση στο Όριο. Αθήνα, 1974.
Ανέλιξη. Αθήνα, 1975.
Δήλος. Αθήνα, 1976.
Εσωτερική Αιμομιξία. Αθήνα, 1977.
Η Πάλη με το Άρρητο. Αθήνα, 1978.
Ελεγείο. Αθήνα, 1979.
Τα Εξωστρεφή. Αθήνα, 1980.
“Η Του Μυστικού Ύδατος Ποίησις“. Αθήνα 1983.
Το Πρόσωπο της Ευτυχίας. Κώδικας, Αθήνα, 1987.
Απλά Τραγούδια για έναν Άγγελο. Κώδικας, Αθήνα, 1988.
Φωτόλυση. Κώδικας, Αθήνα, 1989.
Ακαριαία. Κώδικας, Αθήνα, 1994.
Σύμμετρος Έρωτας Ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1996
Άγγελος Εσωτερικών Υδάτων. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1998.
Το Λάμδα του Μέλλοντος. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003.
Ποιήματα 1973-2003: Επιλογή. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2004.
Ου Παντός Πλειν. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006.
Στη Σιωπή του Νου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2013.
Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνόγραφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2016.

Δοκίμιο

Η Εσωτερική Διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1987. (σσ. 94).
Ψυχο-Κυβερνητική και Πολιτική: Αναλυτική Θεώρηση του Πολιτικού Φαινομένου. Κώδικας, Αθήνα, 1989. (σσ. 40).
Αισθητική και Κριτική Θεωρία των Αρχετύπων: Θεωρητικά Κείμενα και Εφαρμογές. Κώδικας, Αθήνα, 1999. (σσ. 202).

Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια
Nicoll, M. Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1997. (σσ. 96).


Επιστημονικά Βιβλία

Πρότυπα και Χαρακτήρας Κυβερνητικών Συστημάτων: Συμβολή στη Θεωρητική Κυβερνητική – Ένα Μαθηματικό Μοντέλο. Πάτρα, 1977 και Αθήνα, 1993 . (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 250).
Η Θεωρία Κατηγοριών ως Υποκείμενο Πλαίσιο για τη Θεμελίωση και Διδακτική των Μαθηματικών: Συστημική Προσέγγιση της Εκπαίδευσης. Πάτρα, 2000. (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 350).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 1: Μη-συμβατική Ανάλυση, Ασαφή Σύνολα, Η έννοια της Μη-διακριτότητας. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2005. (σσ. 190).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 2: Πρώτη Μύηση στη Θεωρία Κατηγοριών. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2006. (σσ. 330).
Το Αρχέτυπο του Τυχερού Παιχνιδιού: Για την Τύχη, τη Μαντική και τη Συγχρονότητα Σύμφωνα με τις Απόψεις των C. G. Jung και M.- L. von Franz. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006. (σσ. 280). (Σε συνεργασία).
On Number’s Nature. Nova Publishers, NY, 2009 (pp. 70).
Συστημική: Σκέψη και Εκπαίδευση – Συμβολή στο Ζήτημα της Εκπαίδευσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2011. (σσ. 310).
Αρχετυπικές Μορφογενέσεις. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2012.
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 3: Για τη Φύση του Αριθμού. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2012. (σσ. 360).
Αρχέτυπο: Η Εξέλιξη μιας Σύλληψης στον Τομέα της Γνώσης. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2015. (σσ. 320).
Κυβερνητική: Αναζητώντας την Ολότητα. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2016. (σσ. 400).

Κρατικά Σχολικά Βιβλία
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1997.
Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Β΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2015.
Λογική: Θεωρία και Πρακτική για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2008.
Μιγαδικοί Αριθμοί. Κεφάλαιο στο: Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.



Δημοσίευσε επίσης πλήθος άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα εκπαίδευσης, πολιτικής, λογοτεχνίας κτλ.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.