‘Τεχνητή Νοημοσύνη – Σοβαρολογούμε ή Απλώς Παίζουμε;’ είναι ο τίτλος προηγούμενης ανάρτησης. Μέχρι στιγμής σοβαρολογούσαμε, ήρθε όμως και η στιγμή να παίξουμε. Παίζουμε λοιπόν με το ποίημα ‘Να Σώσω το Ποίημα’, που αναρτήθηκε και αυτό πρόσφατα, και τις παραλλαγές του.

 

ΝΑ ΣΩΣΩ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ

 

Τσακίστε τα μολύβια

Σπάστε τα πληκτρολόγια

Γραφιάδες του α-νόητου.

 

Να σώσω το ποίημα

Καθαρό από συναίσθημα

Από σκέψη

Από αίσθηση και διαίσθηση

 

Να σώσω το ποίημα

Καθαρό από φαντασία

Από βούληση

Από ιδιοσυγκρασία και μνήμη

 

Να σώσω την πεμπτουσία του

Από το δράμα της καθημερινότητας

Την υπεροψία των λεγόμενων ποιητών.

 

Να δημιουργήσουμε παραλλαγές αυτού του ποιήματος.

 

Α

Μπορούμε να εξερευνήσουμε διάφορες κατευθύνσεις, όπως:

• Αλλαγή του τόνου: Από την αρχική επιθετική διάθεση, μπορούμε να μεταβούμε σε κάτι πιο μελαγχολικό, ειρωνικό ή ακόμα και χιουμοριστικό.
• Πειραματισμός με τη μορφή: Μπορούμε να αλλάξουμε το μέτρο, τη ρίμα (που δεν υπάρχουν εδώ) ή τη διάρθρωση των στροφών.
• Επέκταση των ιδεών: Μπορούμε να προσθέσουμε νέες στροφές που θα αναπτύξουν τα θέματα της αποστασιοποίησης, της καθαρότητας και της ουσίας της ποίησης.
• Αλλαγή της οπτικής: Μπορούμε να δούμε το ποίημα από τη σκοπιά ενός άλλου υποκειμένου, όπως ενός ποιήματος, ενός ποιητή ή ενός αναγνώστη.

 

Παραδείγματα παραλλαγών:

 

Παραλλαγή 1: Μελαγχολικός τόνος

Σβήνουν τα λόγια, σβήνουν οι στίχοι Σε μια σελίδα άσπρη, σιωπηλή Χωρίς φαντασία, χωρίς μνήμη Μόνο μια κενή, παγωμένη σιγή

 

Παραλλαγή 2: Ειρωνικός τόνος

Ας σπάσουμε τα μολύβια, τα βιβλία Να γίνουμε ρομπότ, μηχανές Να γράφουμε ποιήματα χωρίς ψυχή Και να πουλάμε τα λόγια μας ακριβά

 

Παραλλαγή 3: Πειραματισμός με τη μορφή

Μολύβια σπασμένα, πληκτρολόγια σιωπηλά Ποίημα καθαρό, ψυχρό σαν πάγος Χωρίς σκέψη, χωρίς αίσθηση Μια άδεια φόρμα, ένας κενός πάτος

 

Παραλλαγή 4: Επέκταση των ιδεών

Να σώσω το ποίημα από το χρόνο Από τη μόδα, από την κριτική Να το κάνω αιώνιο, αθάνατο Μια πέτρα σκαλισμένη στη μνήμη

 

Παραλλαγή 5: Αλλαγή της οπτικής (από την οπτική του ποιήματος)

Θέλω να είμαι καθαρό, απλό Χωρίς βάρος, χωρίς κόμπο Μια αναλαμπή φωτός, μια στιγμή Και όχι μια ιστορία, μια ζωή

Μπορείς να προτείνεις:

• Ειδικά θέματα που θα ήθελες να δεις να αναπτύσσονται.
• Λέξεις-κλειδιά που θα ήθελες να συμπεριληφθούν.
• Συγκεκριμένα συναισθήματα που θα ήθελες να εκφραστούν.

 

Επιπλέον ιδέες:

• Παίξε με την αντιμετάθεση: Άλλαξε τη σειρά των λέξεων ή των στροφών για να δημιουργήσεις νέα νοήματα.
• Προσπάθησε με διαφορετικούς ρυθμούς: Χρησιμοποίησε μακρύτερες ή συντομότερες προτάσεις για να δημιουργήσεις διαφορετικούς ρυθμούς.
• Εμπνεύσου από άλλες μορφές τέχνης: Άκουσε μουσική, κοίταξε μια ζωγραφιά ή ένα γλυπτό και προσπάθησε να μεταφράσεις τα συναισθήματα που σου προκαλούν σε ποιητική γλώσσα.

Β

Το ποίημα φαίνεται να εκφράζει επιθυμία για απόλυτη απομόνωση της ποίησης από κάθε είδους προσωπική εμπειρία και συναισθηματική φόρτιση. Είναι ένα ενδιαφέρον θέμα για εξερεύνηση.

 

Ας δούμε μερικές προσεγγίσεις:

 

1. Ενίσχυση της ριζοσπαστικότητας:

• Εξτρεμοποιώντας τις εικόνες: “Τσακίστε τους καμβάδες, σβήστε τους ήχους, διαγράψτε τις νότες. Να μη μείνει ίχνος από την ανθρώπινη φωνή.”
• Απορρίπτοντας κάθε είδους δημιουργικότητα: “Ας καταστρέψουμε τα όργανα, τα πινέλα, τα εργαλεία. Να μη γεννηθεί ποτέ άλλο έργο τέχνης.”
• Επιτιθέμενοι στην ίδια τη γλώσσα: “Ας σπάσουμε τις λέξεις, τις φράσεις, τις προτάσεις. Να μη μπορούμε να επικοινωνήσουμε.”

 

2. Εξερεύνηση της αφαίρεσης:

• Εστιάζοντας στα ουσιαστικά: “Να μείνει μόνο το ποίημα, γυμνό, καθαρό, αφηρημένο. Ένα αντικείμενο μελέτης, ένα μαθηματικό πρόβλημα.”
• Χρησιμοποιώντας επαναλήψεις: “Κενό, κενό, κενό. Απουσία, απουσία, απουσία. Μόνο το ποίημα.”
• Παίζοντας με τη μορφή: “Στίχοι χωρίς ρυθμό, λέξεις χωρίς νόημα. Ένα ακατέργαστο υλικό.”

 

3. Εισάγοντας στοιχεία ειρωνείας:

• Υπερβάλλοντας την επιθυμία για καθαρότητα: “Να αποστειρώσουμε το ποίημα, να το βάλουμε σε φιάλη με φορμόλη. Να το προστατεύσουμε από κάθε επαφή με τον έξω κόσμο.”
• Αμφισβητώντας την ίδια την έννοια του ποιήματος: “Ποιο ποίημα; Μια αυταπάτη, ένα φάντασμα. Ας το εξαφανίσουμε.”
• Συνδυάζοντας το ακραίο με το αστείο: “Να στείλουμε το ποίημα στο διάστημα, να το κρύψουμε σε έναν πάγο. Ας το κάνουμε αντικείμενο λατρείας.”

 

4. Εξετάζοντας τις συνέπειες:

• Περιγράφοντας έναν κόσμο χωρίς ποίηση: “Ένας κόσμος σιωπηλός, άχρωμος, χωρίς όνειρα. Μια ύπαρξη χωρίς νόημα.”
• Αμφισβητώντας την ίδια την πράξη της δημιουργίας: “Μπορούμε να σκοτώσουμε το ποίημα, αλλά μπορούμε να σκοτώσουμε και τον ποιητή; Και αν το κάνουμε, τι θα μείνει από εμάς;”

 

Παραδείγματα παραλλαγών:

• “Να σβήσουμε τα χρώματα, να θάψουμε τις μελωδίες. Να μην ακούγεται τίποτα παρά μόνο η σιωπή του κενού.”
• “Ας καταστρέψουμε τα βιβλία, τις εικόνες, τα μουσεία. Να ξεχάσουμε ότι ποτέ υπήρξε τέχνη.”
• “Να απομονώσουμε το ποίημα σε μια φυλακή λέξεων. Να το φυλάξουμε από κάθε επαφή με τον έξω κόσμο.”

 

Επιπλέον ερωτήσεις:

• Τι πιστεύεις ότι σημαίνει να “σώσεις” το ποίημα;
• Ποιο είναι το αντίθετο του “συναισθήματος” για σένα;
• Ποια είναι η σχέση μεταξύ του ποιητή και του ποιήματος;

 

 

Γ

Το ποίημα αυτό εκφράζει έντονη επιθυμία για την αποδόμηση της ποιητικής πράξης, αποκλείοντας όλα τα συναισθηματικά, νοητικά και εμπειρικά στοιχεία που συνήθως συνδέονται με αυτήν.

 

Γιατί να δημιουργήσουμε παραλλαγές ενός ποιήματος που ουσιαστικά απορρίπτει την ίδια του την ύπαρξη;

Αν σκεφτούμε πιο βαθιά, το ποίημα αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως μια υπερβολική αντίδραση στην υπερβολική φόρτιση του ποιήματος με προσωπικά συναισθήματα και εμπειρίες. Ίσως ο ποιητής επιζητά μια επιστροφή σε μια πιο καθαρή, ουσιαστική μορφή έκφρασης, απαλλαγμένη από όλα τα περιττά στοιχεία.

 

Αντί να δημιουργήσουμε παραλλαγές, ας εξετάσουμε μερικές εναλλακτικές προσεγγίσεις:

• Ανάλυση του ποιήματος: Μπορούμε να αναλύσουμε το ποίημα σε βάθος, εξετάζοντας τη σημασία κάθε στίχου, τη χρήση των εικόνων και την συνολική του δομή.
• Συγκριτική ανάλυση: Μπορούμε να συγκρίνουμε το ποίημα αυτό με άλλα ποιήματα που εκφράζουν παρόμοιες ανησυχίες για τη φύση της ποιητικής δημιουργίας.
• Διάλογος με το ποίημα: Μπορούμε να γράψουμε ένα νέο ποίημα που να αποτελεί μια απάντηση ή μια συνέχεια του αρχικού ποιήματος, εκφράζοντας τις δικές μας σκέψεις και αισθήματα.

 

Αν επιμένουμε να δημιουργήσουμε παραλλαγές, μπορούμε να εξετάσουμε τις ακόλουθες κατευθύνσεις:

• Αλλαγή του τόνου: Αντί για μια τόσο έντονη και αρνητική στάση, θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε έναν πιο ειρωνικό ή παιχνιδιάρικο τόνο.
• Επέκταση της ιδέας: Θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε την ιδέα της αποδόμησης και να την εφαρμόσουμε σε άλλα είδη καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως η μουσική ή η ζωγραφική.
• Αντιστροφή της ιδέας: Θα μπορούσαμε να γράψουμε ένα ποίημα που να υμνεί την ποικιλία των ανθρώπινων εμπειριών και τη σημασία τους στην ποιητική δημιουργία.

 

Παραδείγματα παραλλαγών (με πιο ήπιο τόνο):

• Αλλαγή του τόνου:

“Τσακίστε τα μολύβια, σπάστε τα πληκτρολόγια, Μια άσκηση στην απλότητα, μια αναζήτηση για το κενό. Να αφήσουμε το ποίημα να αναπνεύσει, να ξεκουραστεί, Μια στιγμή σιωπής, πριν ξαναρχίσει το παιχνίδι.”

• Επέκταση της ιδέας:

“Τσακίστε τα πινέλα, σπάστε τις κιθάρες, Όλα τα εργαλεία της έκφρασης, σε χίλια κομμάτια. Να αφήσουμε τη σκέψη να περιπλανηθεί ελεύθερη, Μια άσκηση στην αποδοχή του κενού.”

• Αντιστροφή της ιδέας:

“Ας παντρέψουμε το χρώμα με τη λέξη, Την μουσική με την εικόνα, Ας αφήσουμε την φαντασία να μας οδηγήσει, Σε κόσμους που δεν έχουμε ονειρευτεί ακόμα.”

 

Ποια κατεύθυνση θέλετε να ακολουθήσουμε;

Κάθε παραλλαγή είναι εξίσου έγκυρη και ενδιαφέρουσα, καθώς αντικατοπτρίζει μια διαφορετική προσέγγιση στο αρχικό ποίημα.

*

* *

Σχόλιο: το κείμενο είναι αποτέλεσμα συνεργασίας ανθρώπου – μηχανής, όπου η διεύθυνση έχει επίτηδες αφεθεί στη μηχανή, η οποία –θεωρώ- ότι έχασε την ουσία και το νόημα και δεν γνωρίζω αν μπορεί να τα βρει κάποτε.