- ΥΛΙΚΟ
Ο Ρόαλντ Χόφμαν είναι Πολωνο-αμερικανός θεωρητικός χημικός που τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1981. Επίσης, έχει γράψει ποίηση και θεατρικά έργα.
Γεννήθηκε στο Ζολοτσίβ, Ουκρανία, το 1937 και σπούδασε στα πανεπιστήμια Χάρβαρντ (1962) και Κολούμπια (1958). Μεταξύ των άλλων ποιητικών συλλογών αναφέρονται και οι εξής:
The Metamict State 1987
Gaps and Verges 1990
Memory Effects 1999
Soliton 2002
Catalista 2002
Izbranie Stichotvorenia 2010
Zassou (Weeds) 2018
Constants of the Motion 2020
Mother and I Hiding in the Attic 2022
Los Hombres y las Moléculas 2023
*
* *
Roald Hoffman: Why Does Disorder Increase in the Same Direction of Time as That in Which the Universe Expands?
It has something to do with looking down
the blouse of the girl painting the boat,
tracing in a second the curve,
wanting to slip a hand between cotton
and her warm skin.
Or seeing a glint of sun off the window
opening across the bay,
calculating the speed with which
the reflection skims across water.
The girl runs her hand through her hair,
the immemorial action,
this time arrested
as she spots the hummingbird
taking its hovering time to sample each larkspur blossom.
Or the oil storage tanks across the water,
seeing them ignite,
silently,
the shrapnel
already on its way here.
** *
Ρόαλντ Χόφμαν: Γιατί η Διαταραχή Αυξάνεται στην Ίδια Κατεύθυνση του Χρόνου με Εκείνη κατά την Οποία Διαστέλλεται το Σύμπαν;
Έχει να κάνει με το βλέμμα
κάτω από την μπλούζα του κοριτσιού που ζωγραφίζει τη βάρκα,
ιχνηλατώντας σε ένα δευτερόλεπτο την καμπύλη,
επιθυμώντας να γλιστρήσει ένα χέρι
ανάμεσα στο βαμβάκι και το ζεστό της δέρμα.
Ή βλέποντας μια λάμψη ήλιου
από το άνοιγμα του παραθύρου απέναντι από τον κόλπο,
υπολογίζοντας την ταχύτητα
με την οποία η αντανάκλαση περνάει από το νερό.
Το κορίτσι περνάει το χέρι της μέσα από τα μαλλιά της,
η πανάρχαια κίνηση,
αυτή τη φορά συνελήφθη
όπως εντοπίζει το κολιμπρί
να παίρνει τον χρόνο αιώρησής του
για να δοκιμάσει κάθε άνθος δελφινίου.
Ή τις δεξαμενές αποθήκευσης λαδιού
πέρα από το νερό, βλέποντάς τις
να αναφλέγονται,
σιωπηλά, το βλήμα
ήδη στο δρόμο του για ’δω.
* *
- ΣΧΟΛΙΑ
(I) Ο Roald Hoffmann, βραβευμένος με το Νόμπελ στη Χημεία, είναι επίσης αξιοσημείωτος ποιητής.
Εικόνα την εικόνα εντοπίζει ένα λεπτό φαινόμενο στην ψυχολογική μας ζωή: τη στιγμή, η οποία αφαιρείται από το πέρασμα του παρόντος χρόνου δημιουργώντας κενό, που διατηρεί εν δυνάμει ένα μέλλον, το οποίο θα ξεδιπλωθεί μόλις επαναληφθεί το χτύπημα των δευτερολέπτων. Δίνει στο ποίημα που συγκεντρώνει αυτές τις εικόνες -μερικές εκστατικές, μερικές απειλητικές- τον τίτλο, μόνο εν μέρει ειρωνικό, «Γιατί η διαταραχή αυξάνεται προς την ίδια κατεύθυνση του χρόνου με εκείνη στην οποία επεκτείνεται το Σύμπαν;», ένα ποίημα που δημοσιεύτηκε το 1994.
(ΙΙ) The Scientist as a Poet: Ο Roald Hoffmann θεωρείται ως ένας Αλχημιστής του καιρού μας, με ποιοτική σκέψη στην εποχή της σύγχρονης υπολογιστικής χημείας, φορέας διεπιστημονικών απόψεων και υπέρμαχος της ολιστικής εκπαίδευσης. Βέβαια εδώ δίνει μια ποιητική απάντηση. Δεν πρόκειται για ένα ποιητή που χρησιμοποιεί μαθηματικά στοιχεία, αλλά για ένα διάσημο χημικό που κινείται στα δικά του χωράφια: το ερώτημα είναι επιστημονικά επίκαιρο και τέθηκε από τον S. Hawking, αλλά η απάντηση ποιητική.
(ΙΙΙ) Το Βέλος του Χρόνου υπαγορεύεται από την επέκταση του Σύμπαντος. Αλλά το γεγονός ότι η αταξία/ εντροπία αυξάνεται με την επέκταση σχετίζεται με την υπόθεση ότι το Σύμπαν προήλθε από τακτοποιημένες απαρχές, ολισθαίνοντας σταδιακά στην ανομοιομορφία. Αυτό πιστεύουν οι επιστήμονες ότι ισχύει επί του παρόντος, όπως επικυρώνεται από το μοντέλο της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang).
