- ΥΛΙΚΟ
Ο Χάουαρντ Νεμέροφ ήταν Αμερικανός ποιητής. Γεννήθηκε στην 1 Μαρτίου 1920, Νέα Υόρκη, και απεβίωσε στις 5 Ιουλίου 1991, University City, Μισούρι. Διετέλεσε δύο φορές βραβευμένος Σύμβουλος Ποίησης στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, από το 1963 έως το 1964 και ξανά από το 1988 έως το 1990. Για το The Collected Poems of Howard Nemerov (1977), κέρδισε το National Book Award for Poetry, το Pulitzer Prize for Poetry, και το Bollingen Prize. Έγραψε επίσης μυθιστορήματα και δοκίμια. Κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο πολέμησε ως πιλότος μαχητικών αεροσκαφών.
* *
Howard Nemerov / Figures of Thought
To lay the logarithmic spiral on
Sea-shell and leaf alike, and see it fit,
To watch the same idea work itself out
In the fighter pilot’s steepening, tightening turn
Onto his target, setting up the kill,
And in the flight of certain wall-eyed bugs
Who cannot see to fly straight into death
But have to cast their sidelong glance at it
And come but cranking to the candles flame –
How secret that is, and how privileged
One feels to find the same necessity
Ciphered in forms diverse and otherwise
Without kinship –– that is the beautiful
In Nature as in art, not obvious,
Not inaccessible, but just between.
It may diminish some our dry delight
To wonder if everything we are and do
Lies subject to some little law like that;
Hidden in nature, but not deeply so.
* *
Howard Nemerov / Σκεπτομορφές
Για να τοποθετήσεις τη λογαριθμική σπείρα πάνω σε
Θαλασσινό κοχύλι και όμοια σε φύλλο, και να το βλέπεις να ταιριάζει,
Για να παρατηρήσεις την ίδια ιδέα να λειτουργεί από μόνη της
Στον απότομο χειρισμό του πιλότου μαχητικού, περίσφιξη της στροφής
Πάνω στον στόχο του, ρυθμίζοντας τη συντριβή του εχθρού,
Και στο πέταγμα ορισμένων ζωυφίων με στραβισμό
Που δεν μπορούν να δουν να πετάξουν κατευθείαν στον θάνατο
Αλλά πρέπει να ρίξουν μια λοξή ματιά σε αυτόν
Και έρχονται στροβιλιζόμενα προς τη φλόγα των κεριών –
Πόσο μυστικό είναι αυτό και πόσο προνομιακό
Νιώθει κάποιος να βρίσκει την ίδια αναγκαιότητα
Κρυπτογραφημένη σε διάφορες και άλλες μορφές
Χωρίς συγγένεια – αυτό είναι το ωραίο
Στη Φύση όπως και στην τέχνη, όχι προφανές,
Όχι απρόσιτο, αλλά κάπου ανάμεσα.
Μπορεί να μειώσει λίγο την ξηρή μας απόλαυση
Να αναρωτιόμαστε αν καθετί που είμαστε και κάνουμε
υπόκειται σε κάποιο μικρό νόμο όπως αυτόν,
Κρυμμένο στη φύση, αλλά όχι τόσο βαθιά.
* *
- ΣΧΟΛΙΑ
(i) Ένα φιλοσοφικό θέμα που επανέρχεται ξανά και ξανά είναι η διαφορά μεταξύ της προσωπικής μας αίσθησης ότι πράττουμε ελεύθερα (αυτεξούσιο της βουλήσεως) και της αντικειμενικής γνώσης μας ότι συμπεριφερόμαστε σύμφωνα με νόμους και κανόνες που μπορούν να διατυπωθούν με μεγάλη ακρίβεια. Έτσι, στο “Figures of Thought” ο Howard Nemerov μας υπενθυμίζει ότι, καθώς ο πιλότος μαχητικού περικυκλώνει τον εχθρό με ενθουσιασμό για την κατάρριψη, ακολουθεί την ίδια λογαριθμική σπειροειδή πορεία με το ηλιοτροπικό ζουζούνι που ρίχνεται στη φλόγα του κεριού.
(ii) Πολλοί στη σύγχρονη επιστήμη λένε ότι (πειράματα Libet) ο εγκέφαλός μας έχει αποφασίσει περί του πρακτέου λίγο πριν ‘αποφασίσουμε’ εμείς και έτσι δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση. Το ερώτημα είναι βάσει ποιων ψυχο-νοητικών μοντέλων αποφασίζει ο εγκέφαλος; Στη συγκεκριμένη περίπτωση αποφασίζει με βάση τη ‘λογαριθμική σπείρα’ που βρίσκεται παντού στη φύση.
(iii) Εδώ ο ποιητής χρησιμοποιεί μαθηματικά στοιχεία και συγκεκριμένα τη λεγόμενη ‘λογαριθμική σπείρα’. Μια λογαριθμική σπείρα ή σπείρα ανάπτυξης είναι μια αυτο-όμοια σπειροειδής καμπύλη που εμφανίζεται συχνά στη φύση. Ο πρώτος που περιέγραψε μια λογαριθμική σπείρα ήταν ο Albrecht Dürer (1525) που την ονόμασε ‘αιώνια γραμμή’.
