You are currently viewing Δημήτρης Γαβαλάς: Υλικό και Σχόλια 59 – Judith Baumel

Δημήτρης Γαβαλάς: Υλικό και Σχόλια 59 – Judith Baumel

  1. Υλικό

 

Βιογραφικό:

Η Τζούντιθ Μπάουμελ (Judith Baumel) είναι Αμερικανίδα ποιήτρια. Γεννήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1956 στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης. Έχει γράψει πολλές συλλογές ποιημάτων, μεταξύ των οποίων: “Thorny” (2022), “Passeggiate” (2019), “The Kangaroo Girl” (2011), “Now” (1995) και “The Weight of Numbers” (1988), για την οποία κέρδισε το βραβείο Walt Whitman από την Ακαδημία Αμερικανών Ποιητών. Είναι Ομότιμη Καθηγήτρια Αγγλικών και Ιδρυτική Διευθύντρια του Προγράμματος Δημιουργικής Γραφής στο Πανεπιστήμιο Adelphi. Έχει διατελέσει Πρόεδρος της Ένωσης Συγγραφέων και Προγραμμάτων Συγγραφής, διευθύντρια της Εταιρείας Ποίησης της Αμερικής και υπότροφος Fulbright στην Ιταλία. Έχει αποφοιτήσει από το Bronx High School of Science, το Radcliffe College, το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Έχει σπουδάσει Χημεία και Μαθηματικά.

 

Ποίημα:

Judith Baumel

 

Fibonacci

 

Call it windfall     1

 

finding your calculation     1

 

come, finally,

to the last decimal point of pi.     2

 

In the silence of January snow

a ladybug survives the frost

and appears on the windowpane.     3

 

She crawls a tiny space.

Hesitant. Reverses. Forward,

like a random-number generator,

the walking computer frog

who entertains mathematicians.     5

 

Think of the complexity

of temperature, quantification

of that elusive quality “heat”.

Tonight, for instance,

your hands are colder than mine.

Someone could measure

more precisely than we

the nature of this relationship.     8

 

Learn the particular strength

of the Fibonacci series,

a balanced spiraling

outward of shapes,

those golden numbers

which describe dimensions

of sea shells, rams’ horns,

collections of petals

and generations of bees.

A formula to build

your house on

the proportion most pleasing

to the human eye.     13

*

Τζούντιθ Μπάουμελ

 

Φιμπονάτσι

 

Πες το απρόσμενη δωρεά 1

 

βρίσκοντας τον υπολογισμό σου 1

 

έλα, επιτέλους,

στο τελευταίο δεκαδικό ψηφίο του πι. 2

 

Στη σιωπή του Γεναριάτικου χιονιού

μια πασχαλίτσα επιβιώνει στον παγετό

και εμφανίζεται στο τζάμι. 3

 

Σέρνεται σε ένα μικροσκοπικό χώρο.

Διστακτικά. Αντίστροφα. Μπροστά,

σαν γεννήτρια τυχαίων αριθμών,

ο περιπατών υπολογιστής βάτραχος

που διασκεδάζει τους μαθηματικούς. 5

 

Σκέψου την πολυπλοκότητα

της θερμοκρασίας, την ποσοτικοποίηση

αυτής της άπιαστης ποιότητας “θερμότητα”.

Απόψε, για παράδειγμα,

τα χέρια σου είναι πιο κρύα από τα δικά μου.

Κάποιος μπορούσε να μετρήσει

με μεγαλύτερη ακρίβεια από εμάς

τη φύση αυτής της σχέσης. 8

 

Μάθε την ιδιαίτερη δύναμη

της σειράς Φιμπονάτσι,

μια ισορροπημένη σπειροειδή

εξέλιξη σχημάτων,

αυτοί οι χρυσοί αριθμοί

που περιγράφουν διαστάσεις

από κοχύλια, κέρατα κριαριών,

συνδυασμούς πετάλων

και γενιές μελισσών.

Μια φόρμουλα για να χτίσεις

το σπίτι σου πάνω

στην αναλογία που είναι πιο ευχάριστη

στο ανθρώπινο μάτι. 13

  1. Σχόλια

 

(i) Ο όρος “Φιμπονάτσι” αναφέρεται στον Λεονάρντο της Πίζας, γνωστό και ως Φιμπονάτσι, έναν Ιταλό μαθηματικό. Έζησε τον 12ο και 13ο αιώνα στην Πίζα της Ιταλίας. Τα ταξίδια του στη Βόρεια Αφρική τον εξέθεσαν στο ινδο-αραβικό σύστημα αρίθμησης. Το βιβλίο του “Liber Abaci” ήταν καθοριστικό για την εισαγωγή του ινδο-αραβικού συστήματος αρίθμησης στους Ευρωπαίους μελετητές και εμπόρους. Περιείχε επίσης το πρόβλημα που οδήγησε στην ακολουθία Φιμπονάτσι.

Είναι διάσημος για:

Την ακολουθία Φιμπονάτσι: Πρόκειται για σειρά αριθμών όπου κάθε αριθμός είναι το άθροισμα των   δύο προηγούμενων, συνήθως ξεκινώντας από το 0 και το 1. Έτσι, η ακολουθία είναι: 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21 και ούτω καθεξής.

Την εισαγωγή του ινδο-αραβικού συστήματος αρίθμησης στην Ευρώπη: Ο Φιμπονάτσι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάδοση της χρήσης του ινδο-αραβικού συστήματος αρίθμησης (το δεκαδικό σύστημα που χρησιμοποιούμε σήμερα) στην Ευρώπη μέσω του βιβλίου του “Liber Abaci” (Βιβλίο Υπολογισμού).

Η ακολουθία Φιμπονάτσι στη φύση:

Η ακολουθία Φιμπονάτσι εμφανίζεται σε διάφορα φυσικά φαινόμενα, όπως η διάταξη των φύλλων     στα στελέχη, οι σπείρες των κογχυλιών και τα σχέδια των σπόρων στα ηλιοτρόπια. Σχετίζεται επίσης με τη χρυσή τομή.

 

    Σύγχρονες εφαρμογές:

Οι αριθμοί και οι αναλογίες Φιμπονάτσι χρησιμοποιούνται σε διάφορους τομείς, όπως η επιστήμη των υπολογιστών, τα οικονομικά (ιδιαίτερα στην τεχνική ανάλυση των χρηματιστηρίων) και η τέχνη. Εν ολίγοις, ο Φιμπονάτσι ήταν κομβική μορφή στην ιστορία των μαθηματικών και οι συνεισφορές του συνεχίζουν να έχουν σημασία και εφαρμογές σήμερα.

 

Η ακολουθία Φιμπονάτσι και η χρυσή τομή εμφανίζονται σε πολλά μέρη της φύσης και της τέχνης, δημιουργώντας εντυπωσιακά οπτικά μοτίβα. Υπάρχουν μερικές εικόνες που απεικονίζουν την παρουσία της ακολουθίας Φιμπονάτσι:

Σπείρες κογχυλιών: Η σπείρα ενός κογχυλιού Ναυτίλου εξομοιώνει την ακολουθία Φιμπονάτσι.

 

Ηλιοτρόπια: Η διάταξη των σπόρων σε ένα ηλιοτρόπιο ακολουθεί την ακολουθία Φιμπονάτσι.

 

Πέταλα λουλουδιών: Ο αριθμός των πετάλων σε πολλά λουλούδια είναι ένας αριθμός Φιμπονάτσι.

 

Κλαδιά δέντρων: Ο τρόπος που τα κλαδιά των δέντρων αναπτύσσονται, συχνά ακολουθούν την ακολουθία Φιμπονάτσι.

Χρυσή τομή στην τέχνη: Η χρυσή τομή, που σχετίζεται με την ακολουθία Φιμπονάτσι, χρησιμοποιείται στην τέχνη και την αρχιτεκτονική για να δημιουργήσει αισθητικά ευχάριστες συνθέσεις.

 

Αυτές οι εικόνες δείχνουν πώς τα μαθηματικά μπορούν να βρεθούν στη φύση και πώς χρησιμοποιούνται στην τέχνη για να δημιουργήσουν όμορφες και αρμονικές συνθέσεις.

 

(ii) Η σειρά Fibonacci δομικά χρησιμοποιείται ως μοτίβο, ενώ νοηματικά ως μεταφορά για τη φυσική τάξη, την ομορφιά και τις ανθρώπινες σχέσεις.

Η πρώτη στροφή μιλά για την ακρίβεια και την ολοκλήρωση των μαθηματικών: η αναζήτηση του τελευταίου δεκαδικού ψηφίου του π είναι υπενθύμιση ότι οι αριθμοί μπορούν να εκτείνονται άπειρα, αλλά εμείς προσπαθούμε να βρούμε τάξη μέσα στο χάος.

 

Η εικόνα της πασχαλίτσας στο παράθυρο μέσα στον χειμώνα συμβολίζει το απρόβλεπτο της ζωής. Παρόμοια με μια γεννήτρια τυχαίων αριθμών, η κίνησή της είναι αβέβαιη, όπως και πολλές πτυχές της ύπαρξής μας.

 

Το θέμα της θερμοκρασίας και της διαφορετικής αίσθησης του κρύου υποδηλώνει ότι ακόμη και τα πιο υποκειμενικά πράγματα μπορούν να μετρηθούν και να ποσοτικοποιηθούν –ακόμα και οι σχέσεις μας.

 

Η αναφορά στη σειρά Fibonacci επισημαίνει την τελειότητα και την αρμονία που βρίσκουμε στη φύση: στα όστρακα, στα κέρατα των κριαριών, στα πέταλα των λουλουδιών, στις γενιές των μελισσών. Υπονοείται πως αυτή η ισορροπία μπορούσε να είναι και μια μεταφορά για την ανθρώπινη ζωή και τις σχέσεις – ένας ιδανικός, μαθηματικά ισορροπημένος, τρόπος ύπαρξης.

 

Τελικά, το ποίημα δείχνει τη διαρκή αναζήτηση τάξης και ομορφιάς σε έναν φαινομενικά τυχαίο κόσμο. Η σειρά Fibonacci προσφέρει παράδειγμα αρμονίας, που ίσως μπορούμε να εφαρμόσουμε και στις δικές μας ζωές και σχέσεις.

*Σημείωση

Αυτό είναι ένα ποίημα με δομή δανεισμένη από την ακολουθία Φιμπονάτσι, όμως και το περιεχόμενο σχετίζεται με αυτή. Αν η ποιήτρια ήθελε να εξακολουθήσει το ποίημα, τότε έπρεπε να προσθέσει μια στροφή με 21, μετά με 34 στίχους κτλ.

 

Δημήτρης Γαβαλάς

O Δημήτρης Γαβαλάς γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1949. Σπούδασε Μαθηματικά, Κυβερνητική και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου σε μεταπτυχιακές σπουδές και Ψυχολογία του Βάθους σε ελεύθερες σπουδές. Εκπόνησε Διδακτορική Διατριβή με θέμα τα Μαθηματικά, τη Θεμελίωση και τη Διδακτική τους. Αρχικά εργάστηκε ως Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ως Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών «Δημόκριτος». Στη συνέχεια εργάστηκε στην εκπαίδευση ως καθηγητής Μαθηματικών. Συνεργάστηκε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (στη συγγραφή Προγραμμάτων Σπουδών & σχολικών βιβλίων και σε άλλα εκπαιδευτικά θέματα). Εργάστηκε επίσης στη Βαρβάκειο Σχολή, και συνέχισε ως Σχολικός Σύμβουλος. Για το πνευματικό του έργο, έχει τιμηθεί από τον Δήμο Κορινθίων. Το δοκίμιό του για τον Οδυσσέα Ελύτη έλαβε κρατική διάκριση, ενώ το ποίημα «Φανταστική Γεωμετρία» περιελήφθη στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Γυμνασίου.

Έργα του Δημήτρη Γαβαλά:

Ποίηση

Σπουδές. Αθήνα, 1973.
Μετάβαση στο Όριο. Αθήνα, 1974.
Ανέλιξη. Αθήνα, 1975.
Δήλος. Αθήνα, 1976.
Εσωτερική Αιμομιξία. Αθήνα, 1977.
Η Πάλη με το Άρρητο. Αθήνα, 1978.
Ελεγείο. Αθήνα, 1979.
Τα Εξωστρεφή. Αθήνα, 1980.
“Η Του Μυστικού Ύδατος Ποίησις“. Αθήνα 1983.
Το Πρόσωπο της Ευτυχίας. Κώδικας, Αθήνα, 1987.
Απλά Τραγούδια για έναν Άγγελο. Κώδικας, Αθήνα, 1988.
Φωτόλυση. Κώδικας, Αθήνα, 1989.
Ακαριαία. Κώδικας, Αθήνα, 1994.
Σύμμετρος Έρωτας Ή Τα Πρόσωπα του Αγγέλου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1996
Άγγελος Εσωτερικών Υδάτων. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1998.
Το Λάμδα του Μέλλοντος. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003.
Ποιήματα 1973-2003: Επιλογή. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2004.
Ου Παντός Πλειν. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006.
Στη Σιωπή του Νου. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2013.
Δίχως Μαγνητόφωνα Φωνόγραφους Δίσκους και Μαγνητοταινίες. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2016.

Δοκίμιο

Η Εσωτερική Διαλεκτική στη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1987. (σσ. 94).
Ψυχο-Κυβερνητική και Πολιτική: Αναλυτική Θεώρηση του Πολιτικού Φαινομένου. Κώδικας, Αθήνα, 1989. (σσ. 40).
Αισθητική και Κριτική Θεωρία των Αρχετύπων: Θεωρητικά Κείμενα και Εφαρμογές. Κώδικας, Αθήνα, 1999. (σσ. 202).

Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια
Nicoll, M. Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 1997. (σσ. 96).


Επιστημονικά Βιβλία

Πρότυπα και Χαρακτήρας Κυβερνητικών Συστημάτων: Συμβολή στη Θεωρητική Κυβερνητική – Ένα Μαθηματικό Μοντέλο. Πάτρα, 1977 και Αθήνα, 1993 . (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 250).
Η Θεωρία Κατηγοριών ως Υποκείμενο Πλαίσιο για τη Θεμελίωση και Διδακτική των Μαθηματικών: Συστημική Προσέγγιση της Εκπαίδευσης. Πάτρα, 2000. (Διδακτορική Διατριβή). (σσ. 350).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 1: Μη-συμβατική Ανάλυση, Ασαφή Σύνολα, Η έννοια της Μη-διακριτότητας. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2005. (σσ. 190).
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 2: Πρώτη Μύηση στη Θεωρία Κατηγοριών. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2006. (σσ. 330).
Το Αρχέτυπο του Τυχερού Παιχνιδιού: Για την Τύχη, τη Μαντική και τη Συγχρονότητα Σύμφωνα με τις Απόψεις των C. G. Jung και M.- L. von Franz. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006. (σσ. 280). (Σε συνεργασία).
On Number’s Nature. Nova Publishers, NY, 2009 (pp. 70).
Συστημική: Σκέψη και Εκπαίδευση – Συμβολή στο Ζήτημα της Εκπαίδευσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2011. (σσ. 310).
Αρχετυπικές Μορφογενέσεις. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2012.
Θέματα από τα Σύγχρονα Μαθηματικά 3: Για τη Φύση του Αριθμού. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2012. (σσ. 360).
Αρχέτυπο: Η Εξέλιξη μιας Σύλληψης στον Τομέα της Γνώσης. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2015. (σσ. 320).
Κυβερνητική: Αναζητώντας την Ολότητα. Εκδόσεις 3 4 5, Αθήνα, 2016. (σσ. 400).

Κρατικά Σχολικά Βιβλία
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στην Α΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1997.
Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Β΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2015.
Λογική: Θεωρία και Πρακτική για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου. (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.
Οδηγίες για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1998 – 2008.
Μιγαδικοί Αριθμοί. Κεφάλαιο στο: Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης για τη Γ΄ Τάξη Λυκείου (Σε συνεργασία). ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1999-2015.



Δημοσίευσε επίσης πλήθος άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά για θέματα εκπαίδευσης, πολιτικής, λογοτεχνίας κτλ.

Αφήστε μια απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.