Η σύγκριση και η σύγκλιση είναι δύο διαφορετικές έννοιες που αναφέρονται στην ανάλυση και τη σύνδεση διαφορετικών καλλιτεχνικών έργων.
Η σύγκριση αναφέρεται στην διερεύνηση των ομοιοτήτων και των διαφορών μεταξύ δύο ή περισσότερων έργων. Μπορεί να αναφερθεί στην σύγκριση του περιεχομένου, του στυλ, των θεμάτων ή της συνολικής αισθητικής των έργων των δύο μεγάλων προσωπικοτήτων, όπως επέλεξε να ασχοληθεί η συγγραφέας, του ποιητή Ανδρέα Κάλβου με το σύνολο των είκοσι Ωδών του και τον Επιτάφιο Λόγο του Περικλή. Η σύγκριση μπορεί να δώσει βαθύτερη κατανόηση και ερμηνεία των έργων τους και να αποκαλύψει την εξέλιξη και την επίδραση μεταξύ αυτών των δύο πολύ σπουδαίων έργων.
Η σύγκλιση από την άλλη πλευρά αναφέρεται στην σύνδεση ή την ενσωμάτωση διάφορων στοιχείων ή ιδεών από δύο διαφορετικές πηγές, εν προκειμένω, που διαμορφώνουν ένα ενδιάμεσο πεδίο που ως αποτέλεσμα, γεννιέται η δημιουργία ενός νέου έργου.
Η συγγραφέας με αυτό το βιβλίο αποδεικνύει ότι η σύγκλιση μπορεί να είναι εφικτή από διαφορετικές καλλιτεχνικές παραδόσεις, στυλ ή εποχές, με σκοπό τη δημιουργία κάτι νέου, πρωτότυπου και καινοτόμου έργου.
Μέχρι πρότινος δεν υπήρχαν πληροφορίες για την καταγωγική σύνδεση των ωδών του Ανδρέα Κάλβου με τον επιτάφιο λόγο του Περικλή, καθώς και οι δύο δημιουργοί ανήκουν σε διαφορετικά ιστορικά και πολιτισμικά πλαίσια και η σύγκριση ή σύγκλιση μεταξύ των έργων τους θα απαιτούσε περαιτέρω έρευνα και ανάλυση την οποία η Ευσταθία Δήμου καταθέτει με απόλυτη επιτυχία και με τη μοναδική της δυναμική στο λόγο αποδίδει με τον δικό της ουσιαστικό τρόπο τη συνένωση των Ωδών του ποιητή Κάλβου με τον Επιτάφιο λόγο του πολιτικού Περικλή.
Οι δύο αυτοί μεγάλοι (αποδεικνύεται στο πέρασμα του χρόνου) διαφωτιστές φιλόσοφοι, ο καθένας με τα δικά του πνευματικά ιδεώδη, έχουν εμπνευστεί από διαφορετικά ρεύματα Διαφωτισμού. Ο Κάλβος επηρεασμένος από τον γαλλικό διαφωτισμό και ο Περικλής από τον διαφωτισμό των αρχαίων σοφιστών.
Ο Περικλής, είναι γνωστός για τις σοφιστικές του θέσεις. Αναγνωρίζει τη σημασία της αμφισβήτησης και της κριτικής σκέψης, καθώς και της αναζήτησης για την αλήθεια. Θεωρεί ότι οι άνθρωποι πρέπει να αναλογιστούν και να ανατρέψουν τα παραδοσιακά πιστεύω και τις αρχές, και να εξετάσουν καινούριες ιδέες.
Από την άλλη πλευρά, ο Κάλβος επηρεασμένος από τον γαλλικό διαφωτισμό και ως ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του οποίου η νεοκλασικιστική του παιδεία και η ρομαντική του ψυχοσύνθεση συμπλέκουν στην ποίηση του το δραματικό. Τα ααρχαιοελληνικά πρότυπα με την σύγχρονη επαναστατική επικαιρότητα, και την κλασική φόρμα με το ρομαντικό στοιχείο. Απορρίπτει τη θρησκεία και τις ανελεύθερες παραδόσεις, προωθώντας την επιστημονική γνώση και την ανθρώπινη αυτονομία. Πιστεύει στην υπεροχή του ανθρώπινου λόγου και στην ανάγκη για ανεξαρτησία και ίσες ευκαιρίες για όλους.
Η Ευσταθία Δήμου αναδεικνύει με ιδιαίτερη ευαισθησία και λογοτεχνική επινοητικότητα τις διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο αυτών μεγάλων φιλοσόφων. Μέσα από την καταγραφή των έργων τους και των επεξηγήσεων της. Μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα τις διαφορές αντιλήψεων του γαλλικού με τον Διαφωτισμό των Σοφιστών. Μας αφήνει να αναλογιστούμε τη σημασία της κριτικής σκέψης, της αξίας της επιστημονικής γνώσης και της ανάγκης για διαρκή ερωτήματα. Καταφέρνει να αποτυπώσει με επιτυχία τον παραλληλισμό των δύο μεγάλων διαφωτισμένων ανδρών, προσδίδοντας ζωντάνια και βάθος στην ανταλλαγή των ιδεών και των απόψεων τους.
Η κριτική αυτού του βιβλίου της Ευσταθίας Δήμου είναι υψηλών προσδοκιών. Ο τίτλος του βιβλίου αρκετά κατατοπιστικός αποδίδει μια αίσθηση απόλυτης εμβάθυνσης στην ιστορία της λογοτεχνίας.
Η συγγραφέας φαίνεται να έχει επίγνωση της σημασίας του λόγου και της γραπτής καταγραφής της πραγματικότητας, και αυτό φαίνεται στην επιλογή της θεματολογίας του βιβλίου. Ο πυρήνας του, η μελέτη της καταγωγικής σχέσης των Ωδών του Ανδρέα Κάλβου με τον Επιτάφιο λόγο του Περικλή. Αυτή η προσέγγιση είναι πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα, καθώς διερευνά τη συσσώρευση των λόγων αυτών των δύο σημαντικών προσώπων της ελληνικής ιστορίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τρόπος γραφής της Ευσταθίας Δήμου είναι πλούσιος και λυρικός. Οι φράσεις της έχουν έναν ιδιαίτερο ρυθμό και μελωδία, που καθιστούν το κείμενο ευχάριστο να διαβάζεται. Επιπλέον, ο τρόπος που συνδυάζει την ιστορία με τη λογοτεχνία δημιουργεί μια συναρπαστική ατμόσφαιρα και αποδεικνύει την ικανότητά της να συνδυάζει άριστα διάφορα είδη υπάρχουσας πραγματίας.
Ωστόσο, ίσως ένα δύσκολο σημείο του βιβλίου είναι η εξειδικευμένη θεματολογία του. Η σύγκριση και η ανάλυση των δύο αυτών λόγων μπορεί με την πρώτη ματιά να δείχνει δύσκολη για τον αναγνώστη που δεν είναι εξοικειωμένος σε μια τόσο αξιόλογη σύγκριση, σύγκλιση και να απαιτεί ένα επίπεδο προηγούμενης γνώσης για τους αναγνώστες, και αυτό μπορεί να περιορίζει την προσβασιμότητα του βιβλίου για ορισμένους. Όμως, η Ευσταθία Δήμου, συνολικά παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη προσέγγιση στην ιστορική πραγματικότητα και τη λογοτεχνία της ελληνικής κουλτούρας. Με το βιβλίο “Από τη Σύγκριση στη Σύγκλιση” δείχνει την εξαιρετική της ικανότητα να ερευνά και να αναλύει το έργο και να διαφαίνονται οι προσωπικότητες των συγγραφέων, εκφρασμένο από το ίδιο προσωπικό της πάθος για την γραφή. Αυτό το επιστημονικά άρτιο σύγγραμμα αποδεικνύει την ευρύτητα της γνώσης και την ακρίβεια των ερευνητικών της μεθόδων. Η Δήμου φαίνεται να έχει την πνευματική ευχέρεια να φωτίζει το θέμα αναδεικνύοντας με εύστοχο λόγο την ένταση και το πάθος μέσα από τα έργα τους. Αυτή η ικανότητα της, δίνει στο βιβλίο έναν ξεχωριστό χαρακτήρα και κάνει την ανάγνωσή του ακόμα πιο απολαυστική και ενδιαφέρουσα.
Η γλώσσα και η μελωδία του κειμένου προσδίδουν μια αίσθηση μεγαλοσύνης και αρετής, ενώ η σύνθεση των θεμάτων δημιουργεί μια αφοπλιστική επίγνωση της ιστορίας και της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.
Τελικά η Δήμου έχει καταθέσει ένα βιβλίο που σίγουρα θα αποτελέσει απαραίτητη ανάγνωση για τους λάτρεις του δοκιμιακού λόγου, όσο και για τους αναγνώστες της λογοτεχνίας και της ελληνικής ιστορίας.