Ξεχάστε ό,τι έχετε ακούσει. Εμείς τη γνωρίζαμε.

   – Οι Μάρτυρες –

Εκάβη:

     Τους γέννησα, τον έναν μετά τον άλλον. Ίσα-ίσα που τους γνώριζα, ούτε καν τα ονόματά τους, όμως γνωρίζω τους φονιάδες τους.

        Κάθε νύχτα, οι κραυγές της Κασσάνδρας αντηχούσαν στην πόλη μέσα από τα τείχη. Όταν την κράτησα, κοιμήθηκε, μετά ξύπνησε και ούρλιαζε μέχρι την αυγή. Ο Έλενος επίσης, αλλά μαζί, κοιμήθηκαν, κολλημένοι ο ένας στα πόδια του άλλου.

Ο πόλεμος ήρθε και άνοιξαν την πόλη μου -τόσοι πολλοί γιοι σκοτώθηκαν, γυναίκες αρπάχτηκαν, ο άντρας μου, τα παιδιά μου· τρελάθηκα. Είπαν πως τύφλωσα κάποιον, πως σκότωσα τους γιους του. Με ονόμασαν σκύλα, όμως δεν υπάρχουν μεγαλύτερα κτήνη από τους πρίγκηπες. Αν και  η ζωή μου ήταν μόνο μια δοκιμασία, ζω τώρα στα Ηλύσια Πεδία με τις κόρες μου, και δεν υπάρχουν ήρωες εδώ.

 Έκτωρ: 

      Ήμουν νέος ακόμη όταν γεννήθηκαν, δίδυμα, πάντα μαζί, να ψιθυρίζουν, να κρύβονται, γεμάτα αταξίες αλλά με κάποιον τρόπο, να μην τους πιάνουν ποτέ. Μια μέρα, ήταν μικρά ακόμη, ήρθαν σε εμένα χέρι-χέρι καθώς δοκίμαζα το τσεκούρι. Ο Έλενος ξεχάστηκε με λιβελούλες. Η Κασσάνδρα με κοίταξε ήρεμα, τα μάτια της ίδια με της γιαγιάς μας, και σαν να ήμουν ένας παίκτης στο παιδικό της παιχνίδι είπε, Η Ανδρομάχη θα έχει ζωή για πάντα.

Ανδρομάχη:

       Την ημέρα που έπεσε η Τροία, ο Πύρρος άρπαξε τον γιο τού Έκτορα από τα χέρια μου, πετώντας τον από τον πύργο μας, κι έτσι έγινα ένα φάντασμα. Ο κλήρος των νικητών με έδωσε σε αυτόν τον ίδιο Πύρρο, τον δεύτερο άντρα μου, πατέρα τριών ακόμη γιών. Ο Έλενος, ο τρίτος μου, μου είπε πως η Κασσάνδρα τα προκάλεσε όλα. Τι με νοιάζει; Ξέρω μόνο πως γέννησα τον έναν γιο μετά τον άλλον στον έναν πρίγκηπα μετά τον άλλον, και τως ύφανα όλων τα σάβανα.

Ελευθερία:

      Ήμασταν αγκαλιά, δίδυμα στη βασιλική φάτνη, βλέποντας, γνωρίζοντας, με την αθωότητά μας κουρελιασμένη, ουρλιάζοντας, αλλά με την αντίληψή μας ακόμη ακηλίδωτη. Αυτό άλλαξε και το κατάλαβα όταν ο Απόλλων απαίτησε, πως με την απάντησή μου θα άλλαζε η τύχη της πόλης μου, όλου του κόσμου, ακόμη και των θεών. Έίτε έτσι είτε αλλιώς, ο κλήρος μου ήταν υποταγή και φρίκη.   

      Αφού έκανα την επιλογή μου, δεν είχε σημασία, που έγινα βουβή, αόρατη, σαν γριά. Αυτό ήταν εντέλει η φήμη μου, και η δύναμή μου επίσης, γιατί έδωσε εκείνες τις σύντομες στιγμές για να αναπνεύσω ελεύθερα και να πω την ανόσια αλήθεια: στον πατέρα μου, Πρόσεχε το δώρο άλογο· στον Αγαμέμνονα, Η βασίλισσά σου ζει για τον φόνο·  στον Απόλλωνα, Όχι.  

Το Σημείο Καμπής

       Πάρε με, Κασσάνδρα, αλλιώς δεν θα πιστέψουν ποτέ. – Απόλλων

        Εκείνη την ημέρα πλυθήκαμε, κορίτσια σε μια αμμώδη λιμνούλα κοντά στην εκβολή του ποταμού, πρώτα τα ρούχα μας, έπειτα η μία την άλλη. Έζησα εκείνη τη στιγμή χίλιες φορές, ως ανήλικη και ως παιδί, όταν επέλεξα για τον εαυτό μου, για τις αδελφές μου, και για την Ελλάδα.

         Στο πρώτο βήμα μες στο νερό, το κρύο μάς διαπέρασε και αυτός ήταν εκεί, τέλειος αλλά μόνον ο αρρενωπός κορμός του, γιατί αν και τα πρόσωπα των παιδιών του Δία είναι όμορφα, ο Απόλλων είναι ειδεχθής  για τη βάναυση ποταπότητα που εξανάγκαζε ένα κορίτσι, και για την απόλυτή του εξάρτηση  από τα χαρίσματά του. Kανείς δεν το έχει καταλάβει αυτό, ότι άντεξα την κατάρα του γιατί έζησε ως άνανδρος και απέτυχε ως θεός. 

Αίας:

      Είμαστε πλάσματα του πολέμου. Ακόμη και οι Εβραίοι το γνωρίζουν.

       Στην πτώση της Τροίας, ο πόθος μου χόρτασε όπως πάντα, με αθώο αίμα. Tράβηξα την Κασσάνδρα από την αγκαλίά σου, αδύναμη θεά, το χέρι σου κουρελιάστηκε από τη δύναμή μου, και μαζί του και ο όρκος σου στην ασφάλεια της Τροίας. Γιατί να λατρεύω την Αθηνά όταν είμαι δυνατότερος, μια θεά που δεν μπορεί να με σκοτώσει;

       Όμως όταν οι συμβασιλείς μου με έπιασαν, με τη ζωή μου στη ζυγαριά, τότε φώναξα, Έίμαι αθώος. Ποτέ πριν δεν είχα δειλιάσει. Θα κοκκίνιζα μέχρι το κόκκαλο καθώς θυμόμουν, αν είχα σάρκα και αίμα. Τόσοι πολλοί ήρωες κατοικούν εδώ και βασανίζονται, όμως αυτό το λεπτό κορίτσι, αυτό το άθυρμα των ηρώων, συνεχίζει να ζει μαζί με τους δίκαιους.

Αγαμέμνων:

      Ήξερα πως η Ελένη, φυσικά, θα ήταν πρόβλημα από την αρχή, αδελφή της Κλυταιμνήστρας και όμορφη σαν τον ήλιο, ένας συνεχής πειρασμός και σύζυγος του αδελφού μου. Όταν το έσκασε, στον αγύριστο, αλλά εκείνος ήταν τρελός μαζί της, και όταν μάθαμε πως ήταν οι Τρώες, τότε αυτό σήμαινε δύναμη και δόξα επίσης.

         Όταν μοιράστηκαν τα λάφυρα, διάλεξα την Κασσάνδρα, την άσβεστη φωτιά της σαν δύναμη της φύσης, και ήμουν χαρούμενος για αυτό. Πριν φτάσουμε στην πατρίδα ωστόσο, θα έπρεπε να την διώξω ή να την σκοτώσω, γιατί η Κλυτή την είδε και έγινε πολύ γλυκιά. Θα έπρεπε να το δω  και θα έπρεπε να πιστέψω την Κασσάνδρα, γιατί εκείνο το τελευταίο βράδυ μαζί, η Κλυτή και ο σύντροφός της μάς μαχαίρωσαν και μετά μάς έκαναν κομμάτια για να μας εξευτελίσουν.  H κακία τής Κλυτής με έστειλε στην κόλαση, τον Βασιλιά και Μέγιστο των Ελλήνων· η Κασσάνδρα ακόμη ζει στα Ηλύσια Πεδία.

Έλενος:

      Η Κασσάνδρα διάλεξε την τύχη μας κι εγώ το επέτρεψα. Γιατί όχι; Η ζωή μου ήταν καλή.

       Ήμασταν παιδιά, κολλημένα μεταξύ μας, ατενίζοντας τα άγρια μελλούμενα, τσεκούρια και βέλη, ατσάλι κι αίμα, η δύναμη της πρόβλεψης θέριευε μέσα μας σαν καμίνι. Ο πόλεμος ήρθε για μια δεκαετία, η πολιορκία των Ελλήνων αποκρούστηκε ξανά και ξανά από τον Έκτορα, από το τείχος μας, από την ίδια τους την τρέλα και τον πόθο τους για δόξα. Mε κυνήγησαν, με έπιασαν και ναι, ομολόγησα. Γιατί όχι; Είπαν πως ήταν η ζήλια, που η Ελένη διάλεξε άλλον, αλλά εγώ τα ήξερα όλα από την αρχή. Είχα δει την Τροία να ανοίγει χίλιες φορές.  Ήξερα με τη βεβαιότητα ενός θεού αυτό που θα ερχόταν, και το ίδιο σίγουρα ότι θα διέπρεπα. Ναι ομολόγησα, Βεβηλώστε την Αθηνά, σκοτώστε τον Τρωίλο, όμως δεν πρόδωσα, γιατί οι Ερινύες είχαν από καιρό αποφασίσει την πτώση της Τροίας.  Το είδαμε ως παιδιά τρυφερά, αλλά ο δικός μου κλήρος  ήταν η ικανοποίηση,  της Κασσάνδρας η θλίψη και η οργή.

Αθηνά:

    Ποτέ δεν υπηρέτησα θνητό, αν δεν το επιθυμούσα, ακόμη και τον Οδυσσέα.

       Τι σκληρό που ένα παιδί είδε τόσο καθαρά και αναγκάστηκε να διαλέξει την ίδια της την καταδίκη! Σε θαυμάζω, Κασσάνδρα, το κουράγιο κα την κρίση σου, αλλά η επιλογή σου με ακύρωσε. Όταν ο Αίας με αψήφησε μέσα στο ίδιο μου το σπίτι, και οι Έλληνες ευνόησαν την έκκληση ενός άνανδρου, εγώ, Θεός του Πολέμου και της Σοφίας, εξαναγκάστηκα σε εκδίκηση κι έτσι υπηρέτησα την προφητική σου βούληση.  Αυτό τερμάτισε την εξουσία μου πάνω στους ανθρώπους – τι παράξενο, που κανείς δεν σε πίστεψε, τότε ή τώρα, ενώ όλοι ξέρουν πως η γνώση υπερτερεί των Θεών.

Αποχαιρετισμός:

      Είμαι η Κασσάνδρα, καταραμένη πριγκίπισσα της Τροίας. Είχα περιουσία και αξιώματα, αλλά όπως εκείνες πριν από εμένα και οι περισσότερες μετά, μόνο μέσα από τους άντρες που με ήθελαν. Ο Απόλλων ήταν δικός μου, η υπέροχη τελειότητά του, τα μεγαλεία της ερωμένης του θεού. Δεν μπορούσα να το αντέξω, να υποτάξω σώμα και ψυχή σε έναν άνανδρο, θεό έστω. Αν τον είχα πάρει, η Τροία ζει έναν μήνα ακόμη, έχω μια κόρη, και την παίρνει ο Αγαμέμνων. Όχι!  Επέλεξα αντ’ αυτού να αρνηθώ και τα δυο κτήνη και να αντέξω την κατάρα, να ζήσω βουβή με το διαυγές μου όραμα, τη χάρη και την ελευθερία μου μεταμορφωμένες σε όπλο, προορισμένο να θωρακίσει το αγέννητο. 

 Πες την ιστορία μου σε όσους θα την ακούσουν. Αν και απλή για εμένα, μπορείς να γράψεις  μόνον, όπως ισχύει για εμάς, δι’ εσόπτρου εν αινίγματι. Γιατί εξακολουθούμε να έχουμε  δύναμη μόνο μέσα από τους άνδρες.. Εκείνη η μάχη συνεχίζεται, και παρόλο που η όρασή μου παραμένει, αυτή τη φορά, η επιλογή της τύχης δεν είναι δική μου.  Ξέρω μόνο πως η δύναμή μας μεγαλώνει, όπως επίσης και η ανανδρία των ανδρών.

 Βιογραφικό σημείωμα

Ο Don Krieger, Αμερικανός ποιητής και ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.