Μια από τις σημαντικότερες μορφές των αγγλικών γραμμάτων, ο Γουίλιαμ Γκόλντινγκ (Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1983), με το πρώτο κιόλας βιβλίο του, τον Άρχοντα των μυγών (1954), κέρδισε την αναγνώριση και τη διεθνή επιτυχία. Στο βιβλίο αυτό διηγείται, με συναρπαστικό τρόπο, τις περιπέτειες μιας ομάδας σχολιαρόπαιδων, τα οποία ένα δυστύχημα αναγκάζει να επιβιώσουν σε ένα ερημονήσι. Πρόκειται για ένα έργο που αποτελεί υπόδειγμα ισορροπίας μεταξύ της μορφής και του περιεχομένου, της συμπαγούς δομής και των συμπυκνωμένων απόψεων σχετικά με την ύπαρξη και το νόημά της, καθώς και με τη θέση του ατόμου μέσα στην κοινωνία. Ο Άρχοντας των μυγών έγινε, τη δεκαετία το ’50, καλτ βιβλίο στα μαθητικά και φοιτητικά κάμπους και πουλιέται ακόμη και τώρα σε όλο το κόσμο. Το 1963 γυρίστηκε ταινία από τον Πίτερ Μπρουκ και ανάγκασε τον συγγραφέα του να αποσυρθεί έκπληκτος στη μοναξιά ενός χωριού στην Κορνουάλη. Γιατί; «Είχα καταντήσει», έλεγε ο ίδιος, «τουριστικό αντικείμενο». Ο Γουίλιαμ Γκόλντινγκ, μην πιστεύοντας πως η ανθρώπινη φύση έχει μέσα της το καλό, αλλά αντίθετα ρέπει προς το κακό, εμφανίζει στο βιβλίο του τους μικρούς ήρωες, κάπως σαν τους σημερινούς δικούς μας έφηβους, τους μαχαιροβγάλτες και νταήδες των σχολείων, να καταλήγουν στις πιο βίαιες και αποτρόπαιες πράξεις. Πράγματι, από την πρώτη στιγμή η παραδείσια εικόνα του νησιού μετατρέπεται σε κόλαση, η αθωότητα δίνει τη θέση της στη βία και στην καχυποψία, το ομαδικό πνεύμα εξαφανίζεται, γιατί ο καθένας βρίσκεται απομονωμένος στον εαυτό του και προσπαθεί να επιβληθεί στους άλλους, από τους οποίους μερικοί είναι διαθέσιμοι στο να υποταχθούν και να χειραγωγηθούν.
Για να επιβιώσουν τα παιδιά θα εκλέξουν έναν από τους πιο μεγάλους στην ηλικία και δυνατούς σωματικά, τον Ραλφ, Οι αντιπαλότητες και οι ανταγωνισμοί, ωστόσο, τους κάνουν επιθετικούς, με αποτέλεσμα να αποκτήσουν, πολύ σύντομα, την ψυχολογία του όχλου, αδιαφορώντας για την κοινή λογική και το κοινό συμφέρον. Ο όχλος, όπως πάντα, αδιαφορεί για τη συγκρότηση της ομάδας, την οργάνωσή της, τους κανόνες και την ομαλή λειτουργία της, την πειθαρχία. Εξάλλου, ακόμα κι όταν οι κανόνες ορίζονται, δεν εφαρμόζονται από τους περισσότερους, οι οποίοι συμπεριφέρονται παρορμητικά και σύμφωνα με τα ένστικτα και τις τρέχουσες ανάγκες τους. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί αυτή την αλληγορία, για να σχολιάσει τη θέση του ανθρώπου στη φύση και στην κοινωνία, γιατί, αν και οι κοινωνίες έχουν προοδεύσει, τα μέλη των μικρών και μεγάλων ομάδων συνεχίζουν να κρύβουν πρωτόγονη επιθετικότητα, να παραβιάζουν τους κανόνες και να συμπεριφέρονται αυτοκαταστροφικά.
Ο Γουίλιαμ Γκόλντινγκ, όντας βαθιά πεσιμιστής, φωτίζει στο έργο του την ανθρώπινη κατάσταση στον σημερινό κόσμο. Κι όταν κάποτε τον ρώτησαν για τον κόσμο που περιγράφει στον Άρχοντα των μυγών, απάντησε: «Θλίψη, σκέτη θλίψη, θλίψη, θλίψη…». Η άποψή του αυτή για τον κόσμο και την πραγματική φύση της ανθρωπότητας δημιουργήθηκε μέσα στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου στον οποίο υπηρέτησε ως αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. «Τότε άρχισα να βλέπω καθαρά τι είναι ικανοί οι άνθρωποι να κάνουν», είπε κάποτε γι’ αυτή τη φάση της ζωής του σε μια συνέντευξη. Στη συνέχεια παραθέτω ένα απόσπασμα από το βιβλίο, γιατί άλλο είναι να το αναφέρεις απλώς και άλλο να το διαβάζεις μ’ εκείνες τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Ο συγγραφέας, περιγράφοντας το κυνήγι της γουρούνας (μάνα που κοιμάται με τα γουρουνάκια της), δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να πάρει μια πικρή γεύση από την παιδική βαρβαρότητα, που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο στην τρυφερή αυτή ηλικία: «Κάτω από τα δέντρα, ένα αφτί κουνήθηκε τεμπέλικα. Κάπως ξέχωρα, από τα υπόλοιπα, βυθισμένη σε βαθιά μητρική έκσταση, ήταν ξαπλωμένη η μεγαλύτερη γουρούνα του κοπαδιού. Ήταν μαύρη και ροζ και στην κοιλιά της μια σειρά γουρουνάκια κοιμόντουσαν ή έχωναν τη μουσούδα τους στα μαστάρια της ή έσκουζαν. Δεκαπέντε μέτρα μακριά απ’ το κοπάδι, ο Τζάκ σταμάτησε× και τεντώνοντας το μπράτσο, έδειξε τη γουρούνα. Έριξε γύρω του μια εξεταστική ματιά για να βεβαιωθεί ότι όλοι είχαν καταλάβει και τ’ άλλα αγόρια κούνησαν το κεφάλι. Μια σειρά από δεξιά χέρια (οπλισμένα με κοντάρι) υψώθηκαν προς τα πίσω.
‘Τώρα!’ Τα γουρουνάκια τινάχτηκαν× και μόλις δέκα μέτρα μακριά, τα ξύλινα κοντάρια με αιχμές ψημένες στη φωτιά πέταξαν προς το θύμα. Ένα γουρουνάκι, μ’ ένα ξετρελαμένο σκλήρισμα, όρμησε προς τη θάλασσα σέρνοντας μαζί του το κοντάρι του Ρότζερ. Η γουρούνα έβγαλε ένα πνιχτό σκούξιμο και σηκώθηκε τρικλίζοντας, με δυο κοντάρια καρφωμένα στα πλευρά της. Τα παιδιά ούρλιαξαν και όρμησαν μπροστά, τα γουρουνάκια σκόρπισαν και η γουρούνα έσπασε τη γραμμή που προχωρούσε καταπάνω της κι εξαφανίστηκε μέσα στο δάσος». Την κυνήγησαν και τη βρήκαν εξουθενωμένη και βαριά πληγωμένη. «Εδώ, εξαντλημένη από τη ζέστη, η γουρούνα έπεσε κι οι κυνηγοί όρμησαν πάνω της. Αυτή η φοβερή έκρηξη από έναν άγνωστο κόσμο την ξετρέλανε× έσκουζε και αντιστάθηκε κι ο αέρας γέμισε ιδρώτα και φασαρία κι αίμα και τρόμο. Ο Ρότζερ έτρεχε γύρω-γύρω, μπήγοντας το κοντάρι του όποτε έβλεπε τη γουρουνίσια σάρκα. Ο Τζακ είχε καβαλήσει τη γουρούνα και την τρύπαγε με το μαχαίρι του. Ο Ρότζερ βρήκε ένα σημείο να χώσει το κοντάρι του κι άρχισε να το σπρώχνει μέχρι που βρέθηκε να στηρίζεται πάνω του με όλο του το βάρος. Πόντο-πόντο χωνόταν ολοένα και πιο μέσα το κοντάρι και το τρομοκρατημένο σκούξιμο έγινε στριγκλιά. Έπειτα ο Τζακ βρήκε το λαρύγγι και το ζεστό αίμα πετάχτηκε στα χέρια του. Η γουρούνα σωριάστηκε από κάτω τους και τα κορμιά τους έπεσαν βαριά και κορεσμένα πάνω της. Οι πεταλούδες συνέχιζαν το χορό τους στο κέντρο του ξέφωτου. Επιτέλους ο οργασμός του σκοτωμού καταλάγιασε. Τ’ αγόρια τραβήχτηκαν προς τα πίσω κι ο Τζακ σηκώθηκε με τα χέρια απλωμένα. «Κοιτάξτε!». Γελούσε και τα τίναζε ενώ εκείνοι χαχάνιζαν βλέποντας τα χέρια του που άχνιζαν από το αίμα». Όσο για την ηλικία των παιδιών, ήταν από οχτώ μέχρι δεκατριών ετών. Τόσο μικρά; Τόσο μικρά!
Η έκδοση του Άρχοντα των μυγών δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση. Η πρώτη γραφή του είχε επανειλημμένα απορριφθεί από πολλούς εκδοτικούς οίκους μέχρι να δεχτεί ο Γκόλντινγκ τις παρατηρήσεις και τις συμβουλές ενός από τους εκδότες του οίκου Φέιμπερ και Φέιμπερ. Από κει και πέρα το ένα μυθιστόρημα διαδεχόταν το άλλο: Οι κληρονόμοι, Πίτσερ Μάρτιν, Ελεύθερη πτώση, Σπείρα, Πυραμίδα, Άνθρωποι από χαρτί και άλλα ακόμη. Έγραφε μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του, αφήνοντας, όπως είπε η οικογένειά του, ένα ημιτελές μυθιστόρημα. Γεννήθηκε στο μικρό χωριό Σεντ Κόλομπ Μάινορ της Κορνουάλης. Σπούδασε στην Οξφόρδη, όπου και ανακάλυψε την αγγλοσαξονική λογοτεχνία. Πέθανε χορτασμένος από αναγνώριση το 1993, ενώ πριν από πέντε χρόνια η Βασίλισσα της Αγγλίας τον είχε χρίσει ιππότη.
—————————-
