Είναι αλήθεια ότι δεν γνωρίζουμε καλά τον ‘Δράκο’ που κοιμάται δίπλα μας και που αντιμετωπίζεται με δέος από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ και με σεβασμό από τις υπερδυνάμεις Αμερικής, Ρωσίας και Κίνας. Πάντως, ο «σουλτάνος» της Άγκυρας, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, έδειξε αυτές τις μέρες ακόμη μια φορά ότι είναι ο νικητής στη διεθνή πολιτική σκακιέρα. Ακόμη και η πρώτη δύναμη του πλανήτη, η Αμερική, υποκλίθηκε μπροστά του και υπέκυψε στις απαιτήσεις του για τα F-16, μολονότι, στη δική της αξίωση, αυτός δεν επέστρεψε τους ρωσικούς πυραύλους. Τώρα ακούγεται ότι θέλει και τα F-35 . Να είστε βέβαιοι ότι κι αυτά θα τα πάρει. Τον σέβονται, είναι φανερό, ως μεγάλη δύναμη και παίζουν πάντα το παιχνίδι του, κι ας είναι τοις πάσι γνωστό ότι λειτουργεί ως ‘δούρειος ίππος’ στη συμμαχία του ΝΑΤΟ και ως τέταρτη ρόδα στην άμαξα του Πούτιν. Κακά τα ψέματα, είναι ο μόνος από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ που πάει στον Λευκό Οίκο ή στο Κρεμλίνο ως ίσος προς ίσο και ο μόνος ίσως κερδισμένος ως τώρα από τον πόλεμο της Ρωσίας με την Ουκρανία. Επίσης είναι γνωστό ότι η Τουρκία όχι μόνο έχει στείλει εκστρατευτικό σώμα στη Λιβύη, αλλά και συνεργάζεται ακόμα και σε επίπεδο επιρροής στα της διακυβέρνησης της χώρας. Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος που οι εκάστοτε πρωθυπουργοί της Λιβύης σπεύδουν στην Άγκυρα για να υποβάλουν τα σέβη τους και να πάρουν κατευθύνσεις.
Όσα ειπώθηκαν πιο πάνω εν συντομία είναι, βέβαια, γνωστά σε όλο κόσμο. Η Τουρκία όμως δεν είναι μόνο αυτά. Λίγοι γνωρίζουν, αν όχι ελάχιστοι, τον ρόλο της Τουρκίας στην υπόλοιπη Αφρική. Η διείσδυσή της εκεί τείνει όχι μόνο ν’ ακολουθήσει τα βήματα της κάποτε Βρετανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και ν’ ανταγωνιστεί την εδραιωμένη εκεί από χρόνια οικονομική παρουσία της Κίνας. Το ισχυρό ατού της Τουρκίας σε αυτή την ήπειρο είναι το Ισλάμ. Και πώς να μην είναι, αφού το πολιτικό της σχέδιο επιρροής ξεκίνησε από τη βαθιά ισλαμική Σομαλία. Σας φαίνεται απίστευτο; Πηγαίνετε στο Μογκαντίσου, την πρωτεύουσα της Σομαλίας, και θα δείτε το μεγαλύτερο εκεί νοσοκομείο να φέρει το όνομα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προς τιμήν του Τούρκου προέδρου. Επίσης, τουρκική εταιρεία έχει αναλάβει τη διαχείριση του λιμανιού και του αερολιμένα της πρωτεύουσας. Η Τurkish Airlines έχει καθημερινές πτήσεις με την Κωνσταντινούπολη, ενώ τουρκικές επιχειρήσεις έχουν επισκευάσει τους κυριότερους δρόμους της πρωτεύουσας και το κτίριο του κοινοβουλίου με χρηματοδοτήσεις από την Αναπτυξιακή Εταιρεία της Τουρκίας. Επιπλέον, Τούρκοι αξιωματικοί εκπαιδεύουν Σομαλούς στρατιώτες. Όπως καταλαβαίνετε, η Σομαλία είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα της συνεχώς επεκτεινόμενης παρουσίας της Τουρκίας στην Αφρική σε αναζήτηση αγορών, φυσικών πόρων και διπλωματικής επιρροής. Η εκκίνηση στη Σομαλία έγινε από τον πρόεδρο Ερντογάν το 2011, για να επεκταθεί – Αλλάχ θέλοντος – σε όλη την αφρικανική ήπειρο. Ήδη η Τουρκία έχει διπλωματική παρουσία σε 43 αφρικανικές χώρες και οι τουρκικές αερογραμμές πραγματοποιούν τακτικές πτήσεις στις 40 απ’ αυτές τις χώρες. Το 2021 οι εμπορικές συναλλαγές με αφρικανικές χώρες έφτασαν τα 29 δισεκατομμύρια δολάρια. Πρέπει ακόμα να λάβουμε υπόψη μας ότι οι τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες επεκτείνονται με ραγδαίους ρυθμούς υπονομεύοντας την κυριαρχία των κινεζικών. Υπολογίζεται μάλιστα ότι τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες έχουν ολοκληρώσει έργα στην Αφρική αξίας 79 δισεκατομμυρίων δολαρίων, από αεροδρόμια μέχρι αθλητικά στάδια και ισλαμικά τεμένη. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, πρέπει να προσθέσω ότι τουρκικές σημαίες καλύπτουν τα δέματα τροφίμων που μοιράζονται σε αφρικανικά σχολεία. Περιζήτητο προϊόν έχουν γίνει τα περίφημα drones bayraktar, τα οποία συναντά κανείς στην Αιθιοπία, στη Λιβύη, στο Μαρόκο, και στην Τυνησία. Και για να μη νομίζετε ότι μόνο ο Μητσοτάκης ξέρει να συνάπτει στρατιωτικές συμφωνίες, θα έλεγα ακόμη ότι η Τουρκία έχει συνάψει στρατιωτικές συμφωνίες με πολλές αφρικανικές χώρες (πιο πρόσφατα με Νιγηρία, Σενεγάλη και Τόγκο).
Τώρα νομίζω ότι εξηγείται καλύτερα, γιατί ο τουρκικός λαός τον ψήφισε πάλι, κι ας τον τάιζε κρεμμύδια τον καιρό της μεγάλης οικονομικής ύφεσης και ακρίβειας των προϊόντων πρώτης ανάγκης. Mε αυτά τα δεδομένα καταλαβαίνει κανείς επίσης τη σημασία που αποδίδουν στην Τουρκία οι υπερδυνάμεις της Δύσης ή της Ανατολής, αλλά και πόσο δυσκολότερη είναι η θέση της μικρής μας χώρας απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις και αξιώσεις. Τι μέλλει γενέσθαι; Αυτό που λέει το λατινικό ρητό και κάνει ο Μητσοτάκης: Αν θέλεις ειρήνη, παρασκεύαζε πόλεμο (Si pacem vis, para bellum ). Είμαστε πάντα μόνοι μας.
Φ.Κ.
———————–
