Κανείς  δεν μπορεί σήμερα να αρνηθεί πως η πλέον ισχυρή προσωπικότητα στον πλανήτη   –  όχι μόνο τις δυο τελευταίες  χιλιετίες, αλλά και καθ’ όλη την ανθρώπινη ιστορία – υπήρξε ο  Ιησούς των τεσσάρων Ευαγγελίων. Ακόμη και το σύστημα υπολογισμού  της   χρονολογίας  είναι βασισμένο πάνω σε λανθασμένη εκτίμηση του  6^ου αιώνα για την ημερομηνία γέννησής του . Καμία άλλη προσωπικότητα, επαναλαμβάνω, δεν επηρέασε την παγκόσμια ιστορία σε τέτοιο βαθμό, όπως ο Ιησούς από την άσημη  τότε Ναζαρέτ. Θυμηθείτε τι είπε για τη Ναζαρέτ ο Ναθαναήλ στον Φίλιππο: « εκ Ναζαρέτ δύναταί τι αγαθόν είναι;» (Κατά Ιωάννην, Α’,47)- τόσο άσημο και κακόφημο χωριό ήταν. Η διαπίστωση αυτή παρουσιάζει ενδιαφέρον, αν αναλογιστούμε ότι ο Χριστός έζησε λίγα χρόνια σε μια απομακρυσμένη επαρχία της Ρωμαϊκής  Αυτοκρατορίας και βρήκε μαρτυρικό θάνατο ως  εγκληματίας. Ωστόσο, τα ιστορικά στοιχεία της ζωής του Χριστού είναι ελάχιστα. Σε ρωμαϊκές και εβραϊκές πηγές της εποχής  συναντάμε λίγες αναφορές για το πρόσωπό του. Μια από τις πιο σημαντικές είναι αυτή που βρίσκουμε στον Τάκιτο. Και αυτή με αφορμή την πυρκαγιά που έβαλε ο Νέρων στην Ρώμη : «Για  να διαλυθούν οι ψίθυροι», λέει ο ρωμαίος ιστορικός, «ο Νέρων κατασκεύασε ενόχους και επέβαλε φοβερές ποινές σε μια κατηγορία ανθρώπων γνωστών για τα εγκλήματά τους, τους οποίους το πλήθος ονομάζει χριστιανούς.  Ο Χριστός, από τον οποίο προήλθε το όνομα, είχε εκτελεστεί επί  Τιβερίου, όταν αυτοκρατορικός επίτροπος ήταν ο Πόντιος Πιλάτος.  Προς στιγμήν, η καταστρεπτική αυτή δεισιδαιμονία  τέθηκε υπό  έλεγχο, αλλά μετά αναζωπυρώθηκε όχι μόνο στην Ιουδαία, που ήταν η πατρίδα του κακού, αλλά και στη Ρώμη, όπου  όλα τα φοβερά και επαίσχυντα, από κάθε σημείο της γης , βρίσκουν καταφύγιο και διαπρέπουν» (μτφρ. Ν. Πετρόχειλος). Δεν είναι μόνο ο  Τάκιτος που εκφράζεται με αυτό τον τρόπο για  τους χριστιανούς και τη θρησκεία τους.  Οι  Ρωμαίοι θεωρούσαν κάθε ξένη θρησκευτική δοξασία  «δεισιδαιμονία». Ο Σουητώνιος,  για  παράδειγμα,  χρησιμοποιεί   τον   όρο  «superstitio» (δεισιδαιμονία). Και αυτό όχι μόνο για τους χριστιανούς, τους οποίους χαρακτηρίζει ως «νέα και βλαβερή δεισιδαιμονία» (Νέρων, XVI, 2).

Οι ανασκαφές στη  Γαλιλαία  δίνουν μια καλή εικόνα ζωής σε ένα χωριό, όπως  αυτό στο οποίο ο Ιησούς  έμαθε την τέχνη του μαραγκού και μελέτησε τις  Γραφές. Πριν από λίγα χρόνια ανακαλύφτηκε ο τάφος του Καϊάφα,  ο οποίος προέδρευσε  στην ανάκριση του Χριστού. Επίσης η ανακάλυψη των περγαμηνών της Νεκράς Θαλάσσης, το 1947, δημιούργησε ελπίδες για τη διαλεύκανση των πρώιμων εποχών του χριστιανισμού. Πολλοί, μάλιστα, υπέθεσαν πως ο Ιωάννης ο Βαπτιστής  ή ακόμη και ο ίδιος ο  Ιησούς   υπήρξαν μέλη της αίρεσης των Εσσαίων, οι  οποίοι ζούσαν απομονωμένοι στην έρημο Εγγαδί, στα δυτικά της Νεκράς Θαλάσσης και αποτελούσαν την τρίτη των φιλοσοφικών αιρέσεων των Ιουδαίων. Οι άλλες δυο ήταν οι Φαρισαίοι και οι  Σαδδουκαίοι. Από τους Φαρισαίους  διέφεραν οι Εσσαίοι, επειδή δεν τηρούσαν τον τελετουργικό νόμο. Το γεγονός ότι ο Χριστός απέφευγε τις τελετουργίες στον Ναό και  δεν πρόσφερε ποτέ ζώα ως θυσία στον Θεό έκανε πολλούς να τον θεωρούν, όπως είπα πιο πάνω, μέλος της αίρεσης των Εσσαίων. Οι περγαμηνές, λοιπόν, της Νεκράς Θαλάσσης έχουν συντελέσει σε μια πληρέστερη  κατανόηση των εβραϊκών γραφών  και της  καθημερινής  ζωής στην  Ιουδαία του 1^ου αιώνα, χωρίς όμως να προσφέρουν πληροφορίες για τον ίδιο τον Ιησού.  Οι μόνες βιογραφικές πηγές  για τη ζωή του Χριστού παραμένουν τα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης, τα οποία γράφτηκαν, όπως είναι γνωστό, στην κοινή ελληνική την οποία μιλούσε τότε η γενιά που γνώρισε τον Ιησού. Τα Ευαγγέλια έγιναν, στο τέλος του 2^ου αιώνα, τα  βασικά θεολογικά κείμενα της Χριστιανικής Εκκλησίας.

Στα λεγόμενα Απόκρυφα (τμήματα Ευαγγελίων, επιστολών, αποκαλυπτικών κειμένων Αποστόλων που γνώρισαν τον Ιησού) παρουσιάζονται πολλά στιγμιότυπα από τη ζωή  του Χριστού και των  Αποστόλων. Ένα τμήμα από το  Απόκρυφο Κατά Θωμάν Ευαγγέλιον  (που ανακαλύφτηκε το 1945 από έναν  αιγύπτιο χωρικό) προσφέρει άγνωστες ρήσεις του Ιησού, όπως, για παράδειγμα, «Αυτοί που βρίσκονται κοντά μου βρίσκονται  κοντά  στη φωτιά×  αυτοί όμως που βρίσκονται  μακριά μου βρίσκονται μακριά από τη βασιλεία των ουρανών», καθώς και «αν κοιτάξετε κάτω από ένα κομμάτι ξύλο, θα με βρείτε εκεί».  Άλλα  αποσπάσματα Απόκρυφων, όπως είναι το Κατά Πέτρον Ευαγγέλιον, καθώς και το αμφίβολης γνησιότητας Απόκρυφο  Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον, ενδέχεται να περιέχουν ψήγματα πραγματικών γεγονότων.  Απογοήτευση, όμως, προκαλεί το γεγονός  ότι τα περισσότερα Απόκρυφα  της  Καινής Διαθήκης γράφτηκαν σε μια  προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις  σε θέματα  τα  οποία  αποσιωπούνται από τα υπόλοιπα Ευαγγέλια.

Ο αναγνώστης των τεσσάρων Ευαγγελίων, που αναγνωρίζει η Χριστιανική Εκκλησία, θα συμπεράνει ότι αυτά έχουν στηριχθεί σε κάποιο  γεγονός  εξαιτίας της νοηματικής τους συνάφειας και μόνο. Πολλοί σύγχρονοι ερευνητές  όμως  τα  θεωρούν προϊόν προπαγάνδας και ελεγχόμενης βιογραφίας σκοπιμοτήτων, κείμενα δηλαδή που έχουν  ιστορικά στοιχεία, τα οποία όμως έχουν αλλοιωθεί εξαιτίας της έντονης  πίστης  των συγγραφέων.  Ο  Βολταίρος – του οποίου η αντικληρική στάση τον ανάγκασε να εγκύψει, με σοβαρότητα ,  στα προβλήματα που παρουσιάζουν τα  Ευαγγέλια  –   κάνει λόγο στο Φιλοσοφικό λεξικό (Dictionnaire Philosophique)  για το Κατά Νικόδημον Ευαγγέλιον και λέει ότι εκεί αναφέρονται τα ονόματα όλων των κατηγόρων του Ιησού: «Άννας, Καϊάφας, Σούμμας, Γαμαλιήλ, Ιούδας, Λεβί, Νεφθαλίμ , η μνεία αυτή των ονομάτων προσδίδει μιαν επίφαση ειλικρίνειας στο έργο». Σε άλλο σημείο στρέφει την προσοχή του στους ισχυρισμούς των διαφωνούντων οι οποίοι λένε: «Αφού αρχικώς επινοήσαμε τόσα ψευδή Ευαγγέλια, τα οποία αναγνωρίστηκαν αρχικώς ως αληθή, θα μπορούσαμε  να έχουμε επινοήσει και αυτά που αποτελούν σήμερα το αντικείμενο της    πίστης μας» (puisqu’ on supposa tant de faux Evangiles  reconnus d’ abord pour vrais, on peut aussi avoir supposé  ceux qui font aujourd’hui   l’ objet de notre croyance ). Αυτή η γνώμη  αποτέλεσε την πίστη των πρώτων αιρετικών, οι οποίοι πέθαναν στο όνομα των απόκρυφων αυτών Ευαγγελίων. Σήμερα τα τέσσερα Ευαγγέλια, που έχει αναγνωρίσει η Χριστιανική Εκκλησία, δίνουν  μια εικόνα της έντονης ανάγκης, την οποία ένιωθαν οι Ευαγγελιστές, για τη διατήρηση αναφορών γύρω από τη ζωή ενός ιδιαίτερα σημαντικού ανθρώπου, μέσα στα γεωγραφικά και χρονικά πλαίσια στα οποία έζησε.

—————————