To σπίτι όπου έζησε  τα παιδικά του χρόνια ο Βίκτωρ  Ουγκώ ήταν δίπλα σε έναν μεγάλο κήπο που ανήκε κάποτε σε γυναικείο μοναστήρι. Έτσι απεριποίητος που ήταν για πολλά χρόνια έμοιαζε περισσότερο με δάσος παρά με κήπο. Εκεί κάθε πρωί ο Ουγκώ, που ήταν σε προσχολική ηλικία, πήγαινε και έπαιζε με τον αδελφό του Ευγένιο. Όταν ήρθε ο καιρός να πάει σχολείο, επισκέφτηκε τη μητέρα του ένας ιδιοκτήτης σχολείου και της ζήτησε να στείλει τον γιο της στο σχολείο του. Ο μικρός Ουγκώ όμως έκλαιγε και δεν ήθελε ν’ αφήσει τον κήπο για το σχολείο. Η μητέρα του – που του είχε μεγάλη αδυναμία – , ύστερα από πολλούς δισταγμούς και βαθιά σκέψη, πήρε την απόφαση να μην τον στείλει στο σχολείο και τον άφησε να παίζει στον κήπο του μοναστηριού για έναν ολόκληρο χρόνο ακόμη.

Αυτά θυμήθηκε ο ποιητής στο περίφημο ποίημα που επιγράφεται Ο Κήπος των Φεγιαντίν και που είναι ένα από  τα ποιήματα που συναντάμε αρκετές φορές σε παλιές ανθολογίες. Ο ποιητής βάζει τα λουλούδια, τα δέντρα, του θάμνους, τα τρεχούμενα νερά, τα ζωύφια, με άλλα λόγια όλο το φυτικό και ζωικό βασίλειο του κήπου να μιλάνε στη μητέρα του και να την παρακαλούν ν΄ αφήσει το παιδί στον κήπο μαζί τους, ενώ παράλληλα της υπόσχονται πως η μόρφωση που θα του δώσουν θα είναι αυτή που μόνο τα ευφυή πνεύματα μπορούν να πάρουν. Με τις λίγες αυτές στροφές του ποιήματος που δίνω σε δική μου απόδοση, προσπάθησα να δώσω μια μικρή γεύση από τις τρυφερές αυτές στιγμές του ποιητή, οι οποίες απαθανατίζονται σε αυτό το ποίημα με σπάνια εκφραστική δύναμη και ασυνήθιστη λυρική διάθεση.

          Ο ΚΗΠΟΣ  ΤΩΝ ΦΕΓΙΑΝΤΙΝ ( απόσπασμα )

Ο κήπος που ‘ναι όμορφος, παράδεισος λαμπρός,

Τα τείχη τα ετοιμόρροπα κι όλα τα νέα ρόδα

Και κάθε τι που σκέπτεται και κάθε που ‘χει χάρη,

 Όλα στη γλώσσα τ’ άνεμου και του νερού μιλάνε

Της μάνας μου ψιθυριστά: « Δώσε μας το παιδάκι!

Δώσε μας τούτο το παιδί, φτωχιά καημένη μάνα!

Αυτή την κόρη του ματιού που ‘ν’ όλο φλόγα κι άστρα,

Αυτό τ’ άσπιλο μέτωπο που πένθος δε σκεπάζει,

 Αυτή τη νέα του ψυχή, σε μας δώσ’ τηνε, μάνα!

 Και μην τη δώσεις για βορά στο πλήθος των ανθρώπων.

                                                 *

  Μητέρα μεγαλόκαρδη, άσε μας το παιδί σου !

  Μονάχα σκέψεις αγαθές κοντά μας θα γνωρίσει,

  Θ’αλλάξουν και θα γίνουν φως οι αρχικές εκλάμψεις

 Και ο Θεός θα ‘ναι ορατός στα όμορφά του μάτια.

 Γιατί λουλούδια είμαστε, κλάδοι μαζί και λάμψεις,

 Κι ακόμα η φύση κι η πηγή είμαστε που ‘ναι αιώνια

 Που λούζεται κάθε φτερό και κάθε δίψα σβήνει.

 Μονάχα απ’ το σοφό νοητό πως δάση και αγροί

 Τη μόρφωση σου δίνουνε των ευφυών πνευμάτων.

                                        *

  Άσε μας τούτο το παιδί: για τη γυναίκα θα ‘χει

 Καρδιά με κατανόηση× πνεύμα που δε χλευάζει

 Κι όπου γεννιούνται τ’ όνειρο κι χίμαιρα αντάμα,

 Και για βιβλίο το Θεό, τη Γη γραμματική×

Και μια ψυχή   –- εστία αγνή σε χάρες μυστικές –

Στ’ ονειροπόλο μέτωπο γλυκύτατα θα λάμπει».    

Έτσι την ώρα αυτή μιλούν που η πόλη αυτή σωπαίνει,

Τ’ άστρο, το δέντρο, το φυτό – κι η μάνα μου ακούει.

                                         *

Ακόμη και όταν πήγε στο σχολείο και ανακάλυψε τον κόσμο των βιβλίων, έκλεβε ώρες από τα διαβάσματά του και πήγαινε στον αγαπημένο του κήπο του μοναστηριού να κουβεντιάσει με τα φυτά και να μυηθεί στα μυστήρια της Φύσης. Να πώς θυμάται αυτές τις στιγμές:   

         Κάτω απ’ το θόλο τ’ ουρανού, τη μέρα, ευτυχισμένο

        Παιδί πλανιόμουν, λεύτερα, στον όμορφο αυτό κήπο×

       Έβλεπα εκεί καρπούς χρυσούς, νερά να τρέχουν, βάλτους,

       Τ’ άστρο ν’ ανοίγει σαν ανθός, το λούλουδο να λάμπει,

       Δάση ακόμη και αγρούς που ο νους κατά το βράδυ

       Τα ‘βλεπε στον Βιργίλιο ξανά όπως σε καθρέφτη.

                              ——————