Η δικτατορία, οι αγώνες, τα βασανιστήρια

Ο Γιώργος Βοϊκλής γεννήθηκε στη Σάμο το 1945 και ζει στην Αθήνα. από το 1958. Από το 1987 είναι επαγγελματίας δημοσιογράφος, ενώ το 1975 μπήκε στον λογοτεχνικό χώρο με βιβλία μυθοπλασίας και δοκίμια. Εντάχθηκε από νωρίς στην Αριστερά και συμμετείχε ενεργά στους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες της δεκαετίας του’60.μέσα από τις γραμμές της Νεολαίας της ΕΔΑ και της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη. Τον Οκτώβριο του 1967 συνελήφθη για αντιδικτατορική δραστηριότητα, πέρασε από την ταράτσα (όπου βασανίζονταν οι κρατούμενοι) της Γενικής Ασφάλειας και αφού υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, το 1970 συνέχισε την αντιστασιακή του δράση.

Τα παραπάνω βιογραφικά στοιχεία του είναι απαραίτητο να γίνουν γνωστά διότι πάνω σε αυτά (και άλλα, βεβαίως) βασίζεται το πολιτικό μυθιστόρημά του Ο σιωπηλός Αμερικάνος (εκδ. Οσελότος). Στο πρώτο κεφάλαιο του πρώτου μέρους του βιβλίου εμφανίζονται οι ήρωες του βιβλίου, ο Τρελός Φιλόσοφος κι ο Σιωπηλός Αμερικάνος, οι οποίοι επικοινωνούν από μακριά τον Απρίλιο του 2023. Είχαν συναντηθεί το 1969 σ’ ένα νοσοκομείο εκστρατείας της Βέροιας, όπου νοσηλεύονταν σε ψυχιατρική κλινική. Ήταν νεαροί και υπηρετούσαν τη στρατιωτική τους θητεία. Ο ένας, ο Τρελός Φιλόσοφος, ετοιμαζόταν να γράψει  ένα φιλοσοφικό δοκίμιο, μολονότι δεν είχε σπουδάσει φιλοσοφία, σπούδαζε σκηνοθεσία στη Σχολή Σταυράκου, ενώ ο άλλος, ο Σιωπηλός Αμερικάνος, ήταν εξ Αμερικής προερχόμενος που κανείς δεν γνωρίζει το βιογραφικό του.

Ο αναγνώστης –κι ενώ οι δύο ήρωες κάνουν συνεδρίες με τον ψυχίατρο της κλινικής– αντιλαμβάνεται πως ο Τρελός Φιλόσοφος είναι λάτρης των βιβλίων και της ανάγνωσης: «η ανάγνωση είναι η καλύτερη ψυχοθεραπεία», λέει, αναφερόμενος στον Άμλετ και άλλα έργα του Σαίξπηρ. Με αναδρομές στο παρελθόν, ο συγγραφέας μιλάει για το σήμερα και τις σύγχρονές μεθόδους επικοινωνίας, το google, το Skype –αυτές οι μέθοδοι όμως ενδεχομένως να δυσκολέψουν την ανάγνωση. Ο Σιωπηλός Αμερικάνος είναι ο Αντρέας Άνταμς (Αδαμόπουλος), καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, κάτοικος του Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης, ο οποίος εμφανίζεται στην αρχή του μυθιστορήματος μαζί με τον εγγονό του. Ο Τρελός Φιλόσοφος λέγεται Μάνος. Μολονότι στο βιβλίο υπάρχουν πολλά κεφάλαια για την σημερινή επικοινωνία των δύο ανδρών, το κεντρικό του θέμα η δικτατορία και οι αγώνες εκείνων που αντιστάθηκαν σε αυτήν.  Ένα από τα πρώτα κεφάλαια τιτλοφορείται  «Οκτώβριος 1967. Στη Γενική Ασφάλεια της οδού Μπουμπουλίνας», όπου περιγράφονται τα βασανιστήρια στην Ασφάλεια που υπέστη ο Μάνος. Είναι ο Μάνος αυτός που αφηγείται τις κηδείες του Λαμπράκη και του Πέτρουλα στη Μητρόπολη της Αθήνας, καθώς και τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στους δρόμους της πόλης τον Ιούλιο του 1965, όπου σκοτώθηκε ο Πέτρουλας (ο συγγραφέας αποδίδει τον θάνατό του όχι σε άτυχης στιγμή, δηλαδή σε τραυματισμό από δακρυγόνο αλλά σε δολοφονία.

Απολύτως πολιτικό, όπως δηλώνεται και στο εξώφυλλο του, το μυθιστόρημα Ο Σιωπηλός Αμερικάνος είναι ένα βιβλίο αναμνήσεων, άρα μπορεί να χαρακτηριστεί και ως αυτοβιογραφικό. Όλα δείχνουν πως ο Γιώργος Βοϊκλής επιχειρεί να θυμηθεί τα χρόνια της νεότητάς του, τα χρόνια της δικτατορίας, τα ηρωικά χρόνια. Μαζί με την παράθεση αληθινών συμβάντων και πραγματικών προσώπων (Γρ. Λαμπράκης, Σ. Πέτρουλας, Αμαλία Φλέμινγκ, Αλέκος Παναγούλης και άλλα) και βασανιστών (Μπάμπαλης, Μάλλιος) στις σελίδες του βιβλίου υπάρχουν και αντίστοιχες φωτογραφίες: του Λαμπράκη, του Πέτρουλα, της ταράτσας της Ασφάλειας, του κτιρίου της ΕΣΑ και άλλες. Εκτός από αναφορές στην προ και την μετά τη χούντα εποχή, έως και τη σημερινή εποχή, υπάρχουν και μερικές με στοιχεία για την περίοδο της Κατοχής.