Η Δανάη, η Ιωάννα μα και η Ελλάδα, η Ευρώπη, ο κόσμος
Η συγγραφέας Κατερίνα Κουρή γεννήθηκε στην Κέρκυρα, όπου πέρασε τα παιδικά της χρόνια. Σπούδασε Οδοντιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και μετείχε ενεργά στο φοιτητικό κίνημα της εποχής (αντιδικτατορικός αγώνας, εξέγερση Πολυτεχνείου, μεταπολίτευση).Το πρώτο μυθιστόρημα της, το Ο Κάτοικος του Καθρέφτη, μια saga, τοποθετημένη στην Κέρκυρα, εκδόθηκε από τις εκδόσεις Λιβάνη το 2002. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το δεύτερό της μυθιστόρημα, το « Η ‘Υβρις είναι της Νύχτας» (εκδόσεις Βακχικόν), με θ έ μ α την Ύβρη των καιρών, που επηρεάζει τόσο την μεγάλη ιστορία του κόσμου, όσο και την μικρή. Μολονότι η ουσία και ο ορισμός της δεν έχουν αλλάξει από την εποχή του Ηράκλειτου, του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, («η ακραία διατάραξη, της Αρμονίας, του Μέτρου, της Δικαιοσύνης» και στα λεξικά « η βρισιά, η έπαρση και η επίδειξη αλαζονικής και προσβλητικής συμπεριφοράς»), στον κόσμο της παγκοσμιοποίησης, συνιστά έναν παντοδύναμο, φονικό μηχανισμό, που απειλεί θανάσιμα την ύπαρξη ανθρώπου και κόσμου. Η κεντρική ηρωίδα, η συγγραφέας Δανάη, από το πρώτο κιόλας κεφάλαιο του βιβλίου της, έχοντας συλλάβει τις νέες διαστάσεις του φαινομένου, θα θέσει ερωτήματα και θα προσπαθήσει να καταθέσει τη δική της μαρτυρία.
Παροπλισμένη από τις τραγικές συνθήκες που επικρατούν, με την εισβολή της οικονομικής κρίσης στη χώρα, καθώς και στο προσωπικό και οικογενειακό της περιβάλλον, απελπισμένη από απανωτές απώλειες, θα επιχειρήσει μια επιστροφή στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, την άνοιξη του 2015, ελπίζοντας σε μιαν αλλαγή. Μια αλλαγή που την ίδια ώρα φαίνεται να επιχειρεί και η χώρα της. Η μετακόμιση ως διαδικασία θα αναμοχλεύσει μέσα της την τρομερή, πρώτη αίσθηση του χάους, που έφερε η κρίση και η ύφεση που δημιούργησε στον κόσμο, στην Ευρώπη, κυρίως στην Ελλάδα, με τον σκληρότερο τρόπο, αυτόν των μνημονίων. Επίσης, Θα την κάνει να συλλάβει και να κατονομάσει την νέα ύβρη, να βιώσει όλον τον πόνο για την ακύρωση των δημιουργικών δυνατοτήτων της ύπαρξής της, που μοιάζουν να χάνονται σε μια μαύρη τρύπα σ’ αυτή τη βία, τον εξαναγκασμό της για αυτοεξορία σε ένα άλλο ψυχικό τοπίο, σε ένα καταφύγιο χώρου και χρόνου, για να μπορέσει να υπάρξει και να καταθέσει τη δική της γραπτή μαρτυρία.
Όμως θα την κάνει, ακόμα, να στρέψει το βλέμμα στο παρελθόν, θα κεντρίσει την μ ν ή μ η της, να επανεξετάσει τις ανέγγιχτες αλήθειες της, να επεξεργαστεί τα πένθη της, να δει τις αξίες της, να κάνει τις αποτιμήσεις της, να πετάξει περίσσιο βάρος, για να προχωρήσει. Η επιστροφή στο ιστορικό κέντρο, πέρα απ’ τη γείωση της στο πραγματικό, που θα την κάνουν να δ ε ι την κατάσταση της χώρας και τα πολιτικά γεγονότα, θα την φέρει σε επαφή με την φίλη της την Ιωάννα – μια καταξιωμένη ψυχίατρο – με την οποία την συνδέουν ισχυροί δεσμοί και ένα είδος εκλεκτικής συγγένειας, από τα φοιτητικά χρόνια και την εξέγερση του Πολυτεχνείου. ΄Εχουν χαθεί από καιρό και με τρόμο η Δανάη διαπιστώνει την τραγική ψυχολογική κατάσταση της φίλης της που η συκοφαντική, υβριστική, επίθεση που δέχτηκε από άνθρωπο εξουσίας, η σπίλωση κι ο διασυρμός της φήμης της, την έχουν οδηγήσει σε βαριά κατάθλιψη, καθώς αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το έργο και την εργασία της, να προσφύγει στη δικαιοσύνη και να παραμείνει, με τη θέληση της, έγκλειστη στο σπίτι της δυο χρόνια.
Οι ηρωίδες του βιβλίου θα επιχειρήσουν, αντιστρέφοντας ρόλους, να κλείσουν τα μεγάλα τραύματα που άνοιξε μέσα τους η ύβρις του καιρού με ένα ανορθόδοξο και παρακινδυνευμένο εγχείρημα. Την θεραπεία τους, όχι μόνο με την αναλυτική, αλλά με την σ υ γ γ ρ α φ ι κ ή μέθοδο. Την θεραπεία μέσα από την γλώσσα και τον λόγο. Μα το εγχείρημα είναι μεγαλύτερο: Είναι να βγουν από την θανάσιμη παγίδα, να σκάψουν το σκοτεινό ορυχείο, να βρουν την βαθιά μνήμη και τον λόγο, να ακουμπήσουν τα μεγάλα υπαρξιακά θέματα του έρωτα και του θανάτου, για να μπορέσουν να προχωρήσουν.
Το βιβλίο που επιχειρεί να γράψει η Δανάη ως μαρτυρία εποχής, ως σανίδα σωτηρίας, για την ίδια και την αδελφική της φίλη, γίνεται για τον αναγνώστη, ένας καθρέφτης της Ελλάδας και της Αθήνας της κρίσης και της παρακμής, του μεταναστευτικού και όλων των θεμάτων που απασχολούν τον σημερινό κόσμο, καθώς συνθλίβεται από την ύβρη των εξουσιών. Εστιάζοντας τον φακό της στα γεγονότα της άνοιξης και του μοιραίου καλοκαιριού στην Ελλάδα του 2015, θα τολμήσει να κάνει αναφορές και να βρει αντιστίξεις της εποχής μας με εκείνη της δεκαετίας του ’60, της δικτατορίας του ’67, του Πολυτεχνείου του ’73, της μεταπολίτευσης, ως τις μέρες μας. Επιχειρώντας μια διέλευση από τα αβάσταχτα του μέσα και του έξω κόσμου μας, προσπαθεί μια υπέρβαση του τραγικού, μια κάθαρση, μια μεταμόρφωση.
Το Η Ύβρις είναι της Νύχτας στο ένα του μέρος ασχολείται με την ιστορική διάσταση της ανθρώπινης μοίρας και στο άλλο με την υπαρξιακή κατάσταση των ανθρώπων που η ιστορική συνθήκη δημιουργεί. Απολύτως πρωτότυπο, γραμμένο με αινιγματικό τρόπο, κάπως κρυπτικό, ορισμένες φορές έχει δοκιμιακά χαρακτηριστικά και αναφορές στην τέχνη της γραφής. Σε κάποια σημεία, αν και με λιτό τρόπο, αποτελεί ύμνο για την Κέρκυρα. Το μυθιστόρημα έχει πολλές αναγνώσεις και εξαιρετικό ενδιαφέρον γιατί συνδέει την ζωή των τραγικών του ηρωίδων με τα δραματικά συμβαίνοντα στη χώρα και στον κόσμο, των οποίων οι συνέπειες δεν έχουν ακόμα εκλείψει.
