ΒΑΚΧΕΣ

Είναι ζωγραφισμένα εδώ, παιδί μου, και τα του Κιθαιρώνα: των Βακχών οι χοροί και οι πέτρες που τρέχουν κρασί και το νέκταρ των σταφυλιών και η γη που μοιάζει να λιπαίνει το χώμα με γάλα, και ιδού: ο κισσός που σέρπεται, και όρθια φίδια και θύρσοι και δέντρα, νομίζω, σταλάζοντας μέλι. Για κοίταξε και το έλατο που ρίχτηκε χάμω, έργο σπουδαίο των γυναικών, δοσμένο από τον Διόνυσο – κι έπεσε όταν τίναξε από πάνω του τον λεοντόμορφο Πενθέα, προσφέροντάς τον στις Βάκχες. Δέρνουν το θήραμα, εκείνη, η μητέρα του, και οι αδελφές της μητρός του. Αυτές αποκόβουν τα χέρια του κι εκείνη σέρνει τον γιο της από τα μαλλιά. Θα έλεγες πως αλαλάζουν, έτσι μοιάζει το λαχάνιασμά τους. Ο ίδιος ο Διόνυσος στέκει ψηλά, για να παρατηρεί όλα τούτα, κι έχει το πρόσωπο γεμάτο από χολή, προσβακχεύοντας τον οίστρο στις γυναίκες. Λοιπόν, αυτές ούτε που βλέπουν τι κάνουν, και τις τόσες ικεσίες του Πενθέα λένε πως τις ακούν για λιονταρίσιους βρυχηθμούς.

Αυτά, στο βουνό. Κι εδώ κοντά, νά οι Θήβες και το παλάτι του Κάδμου και ο θρήνος για το κυνήγι και οι συγγενείς που συναρμολογούν τον νεκρό, μήπως σωθεί κάτι για να ταφεί. Κείτεται και το κεφάλι του Πενθέα –δίχως αμφιβολία πλέον δικό του– έτσι που τον οικτίρει και ο Διόνυσος· νεότατο, με γένι απαλό και με πυρρόξανθα μαλλιά, που δεν στεφάνωσε κισσός ή σμιλακιά ή αμπελόκλημα και δεν τα έσεισε αυλός κανείς ούτε και οίστρος. Από αυτά έπαιρνε δύναμη και δύναμη τους έδινε, και ήταν τρέλα να μην συμμετέχει στην τρέλα του Διονύσου.

Ελεεινή ας νομίζουμε και την κατάσταση των γυναικών. Τι αγνοούσαν στον Κιθαιρώνα και τι κατάλαβαν εδώ! Τις εγκατέλειψε όχι μόνον η μανία, αλλά και η δύναμη της βακχείας. Στον Κιθαιρώνα, όπως βλέπεις, περιφέρονται κορωμένες από τον άθλο, και αντηχούν επάνω στο βουνό οι κραυγές τους. Όμως εδώ ασάλευτες αναθυμούνται την βακχεία. Κάθονται καταγής· η μια έχει ακουμπισμένο βαριά το κεφάλι της στα γόνατα, και η άλλη στον ώμο, και η δε Αγαύη ορμάει να αγκαλιάσει τον γιο της, όμως διστάζει να τον αγγίξει. Κι έχει το αίμα του παιδιού της στα χέρια, στα μάγουλα, στο γυμνό της το στήθος.

Και η Αρμονία και ο Κάδμος είναι εδώ, αλλά όχι με την προηγούμενη μορφή τους, διότι ώς τους μηρούς έχουν ήδη μεταμορφωθεί σε φίδια κι έχουν ήδη αποκτήσει λέπια. Χάθηκαν τα πόδια τους, χάθηκαν οι γλουτοί τους, σέρπεται ακόμα η μεταμόρφωση προς τα πάνω. Κι αυτοί εκπλήσσονται και αγκαλιάζονται, σαν να ζητούν να συγκρατήσουν ό,τι μένει από το σώμα τους, μην τους φύγει και εκείνο.

Ο Έλληνας σοφιστής Φιλόστρατος ο πρεσβύτερος ή Φιλόστρατος του Νερβιανού, γαμπρός του Φλάβιου Φιλόστρατου και παππούς του Φιλόστρατου του νεώτερου, έζησε στην Αθήνα και την Λήμνο κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Του αποδίδονται (χαμένες πια) τραγωδίες, κωμωδίες και λόγοι. Φυσικά στο έργο του ξεχωρίζουν οι «Εικόνες», με τις ζωηρές λογοτεχνικές περιγραφές ζωγραφικών έργων.